Zaburzenia snu u dzieci

Odpowiednia długość i jakość snu są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania dziecka bez względu na jego wiek. Różnego rodzaju jego nieprawidłowości negatywnie wpływają na stan zdrowia i inne aspekty życia malucha. Stąd też tak ważne jest, aby wszelkie zaburzenia snu u dzieci były wykrywane na wczesnym etapie i skutecznie leczone.

Zaburzenia snu u dzieci – podział

Zaburzenia snu u dzieci, jak i osób dorosłych można zasadniczo podzielić na dwie duże grupy. Pierwsza to tak zwane dyssomnie, czyli schorzenia charakteryzujące się nieprawidłową ilością, czy też długością nocnego spoczynku. Zalicza się do nich między innymi zaburzenia takie jak bezsenność, nadmierną senność, czy też zespół opóźnionej fazy snu.

Jeśli chodzi o drugą grupę zaburzeń snu, to są to parasomnie. Schorzenia te charakteryzują się występowaniem w trackie snu, wybudzania lub zasypiania nieprawidłowych zachowań i reakcji. Do parasomnii zalicza się między innymi lunatykowanie (somnambulizm), lęki nocne, koszmary senne, czy też bruksizm (patologiczne pocieranie zębami).

Zaburzenia snu u dzieci – dyssomnie

Dyssomnie w populacji pediatrycznej występują stosunkowo często. Spośród nich lekarze i rodzice najczęściej spotykają się z bezsennością. Szacuje się, iż problem ten w różnym stopniu dotyczy nawet 20-40% pacjentów, którzy nie ukończyli jeszcze 18 roku życia. Inne dyssomnie w populacji pediatrycznej występują z mniejszą częstością.

Drugim, jeśli chodzi częstość występowania, ilościowym zaburzeniem snu jest nadmierna senność (hipersomnia). Problemem ten polega na zbyt długim czasie snu lub nadmiernej senności w ciągu dnia. Szacuje się, iż dotyczy on około 13% populacji ogólnej.

Jeśli chodzi o przyczyny hipersomnii, to można podzielić je na stany prowadzące do obniżenia jakości snu lub zwiększenia zapotrzebowania na niego.

Tak więc nadmierna senność u malucha może być odpowiedzią na nadmierny stres, obturacyjny bezdech senny, infekcję, niedokrwistość, czy też zaburzenia hormonalne.

Możliwa jest również nadmierna senność pochodzenia ośrodkowego – na przykład narkolepsja. Co ciekawe, hipersomnia u dziecka może być jednym z pierwszych objawów cukrzycy typu I.

Zaburzenia snu u dzieci – parasomnie

Istnieje bardzo wiele zaburzeń snu zaliczanych do grupy parasomnii. Spośród nich w populacji pediatrycznej najczęściej występują między innymi:

•  somnambulizm (sennowłóctwo, lunatyzm) – polega on na pojawieniu się u chorego złożonych zachowań w trakcie trwania snu głębokiego. W zależności od nasilenia zaburzeń lunatykująca osoba może siadać na łóżku, mówić, a nawet wychodzić poza swoją sypialnię. W części przypadków lunatyzm może wiązać się z przeżywaniem przez chorego lęku i zachowaniami ucieczkowymi.
  Somnambulizm występuje najczęściej u dzieci w wieku od 4 do 8 lat (u 1/3 notuje się minimum 1 epizod w życiu),
• lęki nocne – polegają one na nagłym wybudzeniu się chorego ze snu głębokiego czemu towarzyszy krzyk, płacz oraz uczucie silnego lęku. Co warte zaznaczenia, maluch cierpiący na ten rodzaj zaburzeń nie jest świadomy swoich zachowań w trakcie snu i ich nie pamięta. Problem lęków nocnych dotyczy około 3% dzieci w wieku od 4 do 12 lat,
• koszmary senne – polegają one na przeżywaniu przez chorego w trakcie snu wywołujących u niego lęk i wybudzających go zdarzeń. Problem koszmarów istotnie wpływających na funkcjonowanie chorego dotyczy nawet 10-50% dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Szczególnie często zaburzenie to jest stwierdzane u maluchów, które doświadczyły różnego rodzaju traumatycznych przeżyć,
• moczenie nocne – polega ona na mimowolnym oddawaniu moczu w trakcie snu.

W wieku 5-lat stwierdza się je u około 7-15% chłopców oraz 3-10% dziewczynek. Z wiekiem jego częstość ulega zmniejszeniu.
Słowem zakończenia, zaburzenia snu u dzieci to nie tylko bezsenność. Problem ten jest o wiele szerszy i obejmuje większą gamę schorzeń.

Bibliografia:

 Hipersomnie (nadmierna senność) – dr hab. n. med. Adam Wichniak, Parasomnie – dr hab. n. med. Adam Wichniak, Bezsenność u niemowląt i małych dzieci – Judith A. Owens, Maile Moore