Walka z AZS – czy jesteśmy skazani tylko na sterydy?

Atopowe zapalenie skóry to jedna z najczęściej występujących chorób dermatologicznych w społeczeństwie. Dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych, którzy muszą borykać się z wysuszoną i pękającą skórą, uporczywym świądem oraz uciążliwymi wykwitami skórnymi. Mimo, iż większość specjalistów uważa, że najefektywniejszą metodą leczenia jest terapia sterydami to jednak istnieją też inne sposoby, pozwalające chociaż w pewnym stopniu załagodzić tę kłopotliwą dolegliwość. Czy w walce z AZS jesteśmy więc skazani wyłącznie na sterydy?

Leczenie AZS przy użyciu sterydów

Sterydy, czyli glikokortykosteroidy są hormonami, które naturalnie występują w ludzkim organizmie. Mogą też być podawane w formie leków bądź znajdować się w składzie niektórych preparatów, w tym maści, kremów czy kropli do oczu. Sterydy wykazują przede wszystkim działanie przeciwzapalne i immunosupresyjne, co jest szczególnie istotne w przypadku chorób autoimmunologicznych. Swoje zastosowanie znajdują również przy atopowym zapaleniu skóry. Warto jednak zauważyć, że nie leczą one przyczyny dolegliwości, a skutecznie łagodzą ostrzejszy stan skóry, dzięki czemu zmniejszają obrzęk, zaczerwienienia oraz świąd. Koniecznie trzeba przy tym zdawać sobie sprawę, że długotrwałe stosowanie sterydów może też spowodować wiele skutków ubocznych. Wśród najczęstszych powikłań wymienia się m.in. zanik naskórka, odbarwienia skórne, zapalenie mieszków włosowych, trądzik posteroidowy, a także tendencję do bakteryjnych i wirusowych zakażeń skóry. Zwłaszcza w przypadku dzieci objawy te mogą się znacząco nasilać, dlatego alternatywnie można spróbować wdrożyć inne rozwiązania.

Walka z AZS – czy istnieją alternatywy dla sterydów?

Mimo iż sterydy stanowią najczęstszy wybór lekarzy przy atopowym zapaleniu skóry, to nie można też zapominać o istnieniu innych metod, które pomagają uporać się z najbardziej uciążliwymi symptomami choroby. Zdecydowanie najskuteczniejsze okazują się emolienty. Tego rodzaju preparaty występują przeważnie w formie balsamów, kremów, emulsji oraz olejków do kąpieli. Wykazują działanie natłuszczające, nawilżające, jednocześnie doskonale uelastyczniając skórę. Dodatkowo znakomicie odbudowują płaszcz hydro-lipidowy skóry, przywracają jej naturalną funkcję bariery ochronnej oraz znacząco zmniejszają uczucie dyskomfortu towarzyszącego chorobie. Ze względu na to, że emolienty świetnie radzą sobie ze świądem, suchością i reakcjami alergicznymi to mogą być stosowane zarówno podczas zaostrzonych objawów AZS, jak i profilaktycznie, w celu przedłużenia okresu remisji dolegliwości. Emolienty cechują się najwyższą skutecznością do sześciu godzin po aplikacji, dlatego najoptymalniej stosować je przynajmniej dwa razy dziennie.

Inne metody walki z AZS

Układ immunologiczny osób borykających się z atopowym zapaleniem skóry jest niezwykle wrażliwy, przez co wykazuje większą podatność na działanie drobnoustrojów. Sporą ulgę mogą więc przynieść kąpiele ze specjalistycznymi olejkami do ciała. Formuła takich preparatów pozbawiona jest wszelkich szkodliwych detergentów, które mogłyby jeszcze dodatkowo podrażnić przesuszoną i zaognioną skórę. Kąpiele nie powinny być jednak za długie, ani za gorące. Nie bez znaczenia pozostaje także kwestia właściwej diety. Przy AZS należy w jak największym stopniu ograniczyć spożywanie przetworzonej żywności oraz konserwantów.

Szkodliwe mogą okazać się również produkty o charakterze alergicznym (np. jajka, nabiał, czekolada). Lekarz może więc wprowadzić dietę eliminacyjną, dzięki czemu niektóre objawy dolegliwości będą mniej dokuczliwe. Warto też zwracać szczególną uwagę na ubrania. Przy atopowym zapaleniu skóry sztuczne materiały często przyczyniają się do nasilenia symptomów, dlatego lepiej wybierać modele wykonane z bawełny czy lnu.

Atopowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą z tendencją do nawracania. Chociaż sterydy w wielu przypadkach okazują się najskuteczniejsze to jednak można je w pewnym stopniu zamienić na emolienty, lecznicze kąpiele czy dbanie o właściwą higienę ciała. Koniecznie trzeba przy tym pamiętać, że tego rodzaju rozwiązania mogą pełnić wyłącznie funkcję profilaktyczną lub uzupełniać specjalistyczną terapię. Z pewnością nie zastąpią jednak fachowej porady lekarskiej.

Bibliografia:
Millan M., Mijas J., Atopowe zapalenie skóry – patomechanizm, diagnostyka, postępowanie lecznicze, profilaktyka, Nowa Pediatria 2017, nr 21(4), str. 114-122.Welz-Kubiak K., Reich A., Znaczenie emolientów w codziennej pielęgnacji skóry, Forum Dermatologicum 2016, nr 2(1), str. 20-23.Woldan-Tambor A. Zawilska J.B., Atopowe zapalenie skóry (AZS) – problem XXI wieku. Farm Pol 2009, nr 65(11), str. 804-811.