Uczulenie u niemowlaka – na tropie alergenu

Uczulenie u niemowlaka to temat, który nurtuje tysiące rodziców na całym świecie. Lekarze nie kryją, że problem ten staje się bardzo powszechny, istnieją nieoficjalne statystyki, mówiące, że uczulenie dotyczy co drugiego dziecka. W ostatnich 40 latach obserwuje się gwałtowny wzrost występowania uczuleń, szczególnie w świecie zachodnim.

Objawy mogą być różne: wyciek z nosa, kichanie, świąd, kaszel, biegunki, słabe przybieranie na wadze. Uczulenie u niemowlaka najczęściej występuje w formie alergii pokarmowej, jednak równie prawdopodobne jest uczulenie na sierść, kurz, czy pyłki roślin.

Uczulenie u niemowlaka – przyczyny

O uczuleniu mówimy, gdy układ odporności dziecka błędnie identyfikuje nieszkodliwy czynnik jako zagrażający zdrowiu. Mechanizmy mogą być różne, ale zazwyczaj konsekwencją jest wytwarzanie przeciwciał, które mają chronić organizm przed napastnikiem.

Przeciwciała te za każdym razem alarmują komórki tuczne do walki z zagrożeniem. Wiążą się one z przeciwciałami, tworząc mechanizm obronny, po to, by przy kolejnym kontakcie z alergenem być lepiej przygotowanym do odparcia zagrożenia.

Dodatkowo podczas kontaktu z alergenem wydzielana jest histamina, która powoduje następujące objawy:

1. łzawienie,
2. swędzenie oczu,
3. swędzenie nosa,
4. swędzenie w jamie ustnej,
5. wysypka (czerwone plamy, pokrzywka),
6. spuchnięte oczu, usta,
7. wymioty,
8. biegunka,
9. wolne przybieranie na wadze.

Ciężkie reakcje (reakcje anafilaktyczne) w efekcie na uczulenie u niemowlaka są rzadkie. Bardzo rzadko występuje zagrożenie dla życia na skutek kontaktu z alergenem, które obejmuje całe ciało.

Do natychmiastowego kontaktu z lekarzem powinny zmotywować rodzica:

• trudności z oddychaniem,
• świszczący oddech,
• obrzęk gardła i języka,
• apatia,
• osłabienie.

Niektóre niemowlęta wykazują opóźnione reakcje alergiczne na dane składniki pokarmowe lub substancje, są one niezależne od IgE – dlatego trudniejsze w diagnozowaniu. Ponadto ich symptomy są zazwyczaj trwalsze niż reakcji IgE zależnych. Typowe dla nich są:

• kolka,
• wymioty,
• zaparcia,
• egzema,
• biegunka.

Uczulenie u niemowlaka – zawsze mleko?

Najczęściej uczulenie u niemowlaka to reakcja na pokarm, zazwyczaj mleko (występuje u około 7% niemowląt).

W różnych regionach świata uczulają odmienne składniki. Przykładowo:

Niestety w przypadku niektórych maluchów dochodzi do marszu alergicznego i alergia pokarmowa/skórna przechodzi w astmę lub katar sienny.

Uczulenie u niemowlaka – przekazane w genach?

Niektóre dzieci są bardziej narażone na wystąpienie alergii. Skłonność do uczulenia jest dziedziczona, jest ona największa, gdy dwoje rodziców jest alergikami i trochę mniejsza, gdy tylko jeden z nich choruje. Tendencje rodzinne mają znaczenie, bo organizm dziecka bardziej narażonego na alergię produkuje więcej przeciwciał IgE niż jest to uniemowlaka, w którego rodzinie alergia nie występuje.

Na co niemowlę jest uczulone?

Niestety odkrycie, na co niemowlę jest uczulone nie jest takie proste. Odpowiedzialność za ustalenie alergenu spoczywa głównie na rodziców, którzy dzięki obserwacji i metodom prób i błędów są w stanie przy odrobinie szczęścia odkryć, co niemowlę uczula. Jest to na pewno zdecydowanie trudniejsze w przypadku reakcji opóźnionych.

Diagnostykę utrudnia również niewiarygodność testów alergicznych – przeczytaj więcej na ten temat.