Uczulenie na kakao i czekoladę – u kogo występuje, jakie daje objawy?

Uczulenie na kakao to problem około 0,5 do 0,7% osób na świecie. W praktyce jednak nietolerancja czekolady to rzadko zła reakcja na kakao, najczęściej problem z innymi produktami wykorzystywanymi do produkcji czekolady. Na szczęście rozwiązanie, gdy pojawia się alergia na czekoladę, jest stosunkowo proste – nie jeść czekolady i produktów, w których znajduje się kakao (nie zawsze są to dania słodkie, czasami kakao występuje w daniach wytrawnych). Czytać etykiety i uważać na to, co ląduje na talerzu.

Kakao czyli co?

Kakao pozyskiwane jest z rośliny nazywanej kakaowcem, dorastającej do 1,5 metra. Stanowi popularny składnik wykorzystywany w kuchni. Jest bazą wielu deserów.

Do produkcji czekolady stosuje się właśnie kakao. Oprócz niego dodawany jest cukier, tłuszcz i emulgatory, głównie lecytyna sojowa. Ważnym dodatkiem jest także mleko, którego wyjątkowo dużo znajdziemy w czekoladzie mlecznej.

Osoby uczulone na czekoladę mogą zatem źle reagować nie tylko na kakao, ale również na inne zastosowane w czekoladzie składniki, w tym mleko czy orzechy.

Alergia na kakao – jak się pojawia?

Alergia na kakao objawia się reakcją układu odpornościowego na czynnik drażniący. W tym wypadku kakao, po którego zjedzeniu organizm otrzymuje sygnał o zagrożeniu. Uwalnia do krwiobiegu histaminę, co z kolei może dawać różne objawy. W konsekwencji tego reakcja może dotyczyć wielu organów i układów.

Objawy mogą dawać:

• oczy,
• nos,
• gardło,
• układ trawienny,
• płuca,
• skóra

Typowymi symptomami uczulenia na kakao, które mogą się pojawić są:

• pokrzywka,
• duszność,
• świszczący oddech,
• łzawienie i bolesność oczu,
• obrzęk ust i języka,
• wymioty,
• ból brzucha,
• skurcze żołądka,
• biegunka.

Co istotne może pojawić się jeden wymieniony symptom lub kilka naraz. Najgorszą formą nietolerancji pojawiającą się po zjedzeniu pokarmu alergizującego jest anafilaksja – objaw zagrażający życiu. Gdy do niego dojdzie, niezbędna jest błyskawiczna interwencja medyczna.

Czy alergię na czekoladę można stwierdzić w badaniach?

Alergia na czekoladę „wychodzi” w badaniach z krwi. Z kolei wrażliwość lub nietolerancja nie da objawów w postaci wzrostu przeciwciał IgE. Stąd wrażliwość jest trudno stwierdzić. Jedyna metoda to baczna obserwacja ewentualnych objawów.

Poza tym w przypadku wrażliwości na kakao (a nie alergii) lub jeden z jego składników, na przykład aminokwas tyraminę, można jeść czekoladę w ograniczonej ilości. Większe spożycie wywoła niestety niekorzystną reakcję (np. wzdęcia, zaparcia, trądzik, bóle głowy, migreny, wysypki skórne, stany zapalne skóry). Metodą prób i błędów można stwierdzić, jaka jest bezpieczna ilość czekolady w tygodniowym jadłospisie. Tylko w ten sposób, indywidualnie można to stwierdzić.

W przypadku alergii należy wykluczyć czekoladę i kakao w pełni. I tym również różni się alergia od nadwrażliwości.

Spożywanie czekolady może wiązać się z innym problemem, mianowicie reakcją na kofeinę. Typowymi objawami mogą być: drżenie mięśni, problemy ze snem, szybkie lub nierówne bicie serca, bóle i zawroty głowy, wysokie ciśnienie krwi, itd.

Jeśli masz celiakię…

Badania pokazały, że uczulenie na czekoladę bywa problemem osób z celiakią. Okazuje się, że struktura białek kakao jest podobna do białka glutenu. Stąd bywa, że czekolada jest rozpoznawana jako gluten, wywołując tym samym u osób nietolerujących glutenu serię niekorzystnych symptomów takich, jak wzdęcia, wymioty, biegunka. Objawy mogą być też inne. Niekiedy problemem jest mleko w czekoladzie mlecznej, innym razem orzechy, czy też śladowe ilości glutenu. Warto temat prześledzić, by stwierdzić, czy nietolerowana jest sama czekolada, czy występujące w niej dodatki.

Lub alergię na nikiel

Czekolada może być też nietolerowana przez osoby mające alergię na nikiel (aż 15% społeczeństwa). Niestety ciemna i mleczna czekolada, a także orzechy zawierają dużo niklu. Dodatkowy problem to zanieczyszczenie ołowiem i kadmem.

Nikiel znajdziemy również w dużej ilości w owsie, kukurydzy, pomidorach, roślinach strączkowych, rybach, owocach morza, migdałach, figach, nasionach słonecznika, herbacie zielonej.

Gdzie znajduje się kakao?

Kakao to nie tylko dodatek do ciast, deserów, czy składnik czekolady. Może się kryć ponadto w napojach alkoholowych, aromatyzowanych kawach, stosowane jest jako dodatek do dżemów i marmolad. Kakao może znajdować się także w niektórych lekach.

Jak zastąpić kakao?

Doskonałym zamiennikiem jest karob, bogaty w błonnik, zawierający niewiele tłuszczu, cukru, czy kofeiny. Można z niego zrobić domową czekoladę lub inne słodycze.