Relacja rodziców z dziadkami jest z założenia trudna. Stanowi papierek lakmusowy wszystkich rodzinnych problemów, ujawnia słabości charakteru, lęki i uprzedzenia. Teoretycznie wszyscy chcą dobrze, ale w praktyce bywa z tym różnie…Niekiedy pojawiają się toksyczni dziadkowie.
Młodzi rodzice często obawiają się postawić sprawy jasno, określając własne granice, a dziadkowie pod pretekstem spełniania swojej roli „w rozpieszczaniu dziecka” podważają autorytet rodziców. A dziecko siedzi i patrzy. I cierpi na tym najbardziej. Co robić, gdy mamy do czynienia z toksycznymi dziadkami?
Dziadkowie mają obowiązek respektowania decyzji rodziców dziecka: toksyczni dziadkowie
Rodzice w świecie dziecka są najważniejsi. To oni są za nie odpowiedzialni, to na nich spoczywa obowiązek opieki i wychowywania. To rodzice, a nie dziadkowie powinni mieć decyzyjny głos.
Dlatego jeśli dziadkowie wiedzą, że rodzice nie pozwalają na oglądanie bajek dłużej niż przez godzinę dziennie, że słodycze można jeść tylko na deser, że po łóżku się nie skacze i że nie ma wakacji od mycia zębów, to nawet jeśli babcia czy dziadek mają odmienne zdanie, powinni uszanować decyzję rodzica. Niekoniecznie ze względu na własną córkę czy syna, ale dlatego, że kochają swojego wnuka i chcą dla niego jak najlepiej. Dziecko przecież siedzi, patrzy i rozumie dużo więcej niż nam dorosłym się wydaje.
Nie trzeba być bowiem psychologiem, by wiedzieć, że dziecko potrzebuje granic, nienaruszanych norm. Powinno wychowywać się w świecie, w którym dorośli współpracują ze sobą dla jego dobra.
Co natomiast się dzieje, gdy rodzic mówi „nie”, a babcia dodaje: „tak, u babci możesz”?
Konsekwencja jest prosta do przewidzenia: dziecko traci poczucie bezpieczeństwa. Pozornie jest zadowolone, bo może robić, co mu się podoba, zauważa, że zasady można dowolnie naginać do własnych chwilowych potrzeb, tak naprawdę jednak uczy się: „że dziadek/rodzic jest słabszy od niego”, bo wystarczy pomarudzić lub zrobić maślane oczy, by uzyskać oczekiwany efekt.
Gdy rodzic mówi jedno, a dziadek drugie, z czasem dziecko przestaje słuchać kogokolwiek. Nie wiedząc, kto ma rację, robi po swojemu. Ma mętlik w głowie. Długo nie trzeba czekać na kolejne konsekwencje: złe zachowanie, nieposłuszeństwo, agresję. Dziecko, które nie czuje się bezpiecznie, nie ma wyznaczonych norm, nie widzi, że osoba starsza umie mądrze o nie zadbać, gubi się, staje się uparte i nie szanuje zdania innych. Maluch nie jest bowiem gotowy, by decydować o sobie w pełnym zakresie, pozostawiony sam sobie w tym temacie, jest po prostu nieszczęśliwy. Z czasem, jak wskazują na to psychologowie, dzieci pozbawione granic, trafiają do gabinetów z różnymi problemami – lękami, brakiem pewności siebie, niską samooceną.
Tylko nie mów mamie. To będzie nasza tajemnica
Co można obserwować w sytuacji, gdy rodzina przebywa w komplecie, rodzice mówią „nie”, a dziadkowie „tak” i dziecko samo wybiera, co zrobić? Np. postępuje tak, jak chce babcia a nie mama? Tu też odpowiedź jest prosta.
Dziecko otrzymuje komunikat: rodziców nie trzeba słuchać. Ustalone przez nich zasady można łamać. Podobnie wygląda to w sytuacji, gdy dzieci przebywają same z dziadkami, a ci pozwalają wnukom na wszystko, dodając szeptem: „tylko nie mów tacie…”. Efekt jest ten sam – dzieci uczą się, że można oszukiwać, kłamać, że nie trzeba trzymać się ustalonych zasad. I co gorsza te lekcje odbierają od własnych dziadków!
Kłamie
Podobnie dzieje się w sytuacji, gdy „przedsiębiorcza” babcia kłamie przed kasą, że dziecko ma pięć lat, a nie sześć, żeby nie płacić za bilet wstępu. Dziecko patrzy i uczy się. Zaczyna rozumować – nie trzeba mówić prawdy, można oszukiwać, by uzyskać oczekiwany efekt.
Nic dziwnego, że po odebraniu takich lekcji, gdy dzieci wracają do domu od dziadków potrzeba czasu, by znowu zaczęły respektować zasady. Rodzice muszą się nierzadko nieźle natrudzić, by usunąć negatywne skutki tej sytuacji. Rodzi się wtedy naturalne pytanie – czy naprawdę jako rodzic muszę ponosić takie koszty? Gdzie w tym wszystkim dobro dziecka?
Pamiętaj, że dziadkowie nie muszą podważać autorytetu wprost, wystarczą złośliwości, czyli przykre komentarze: „no skoro mamusia nie pozwala” wypowiedziane w odpowiednim tonie, który ma sugerować dziecku, że zostało skrzywdzone i że „mamusia” postępuje niewłaściwie. I że lepiej słuchać babci…
Gdy dziadkowie starają się przekupić dziecko…toksyczni dziadkowie
Rywalizacja o dziecko podejmowana szczególnie przez babcie, w mniejszym stopniu przez dziadków to klasyczny przykład problemu pojawiającego się na linii rodzice-dziadkowie. Babcia, zwłaszcza ta przebywająca na emeryturze, mająca sporo wolnego czasu, z poczuciem misji „wychowywania, a raczej rozpieszczania wnuka” może zrobić naprawdę wiele, żeby zwiększyć swoje wpływy. Jedną z najczęściej podejmowanych prób w tym zakresie jest przekupstwo, na które decydują się dziadkowie „zazdrośnicy” pragnący, by ich wnuki kochały ich bardziej niż własnych rodziców…
Rodzice nie chcą kupić tabletu dziecku? To kupi babcia. Maluch ma obiecany zakup zegarka, gdy nauczy się odczytywać godziny (dodatkowy efekt motywacyjny), dziadek kupuje zegarek wcześniej, no bo kosztuje grosze, a jego wnuk będzie miał wszystko, czego chce. Tata jest pacyfistą i nie chce, żeby jego syn bawił się zabawkowymi karabinami? Dziadek ma odmienne zdanie na ten temat i wręcza zestaw pistoletów na urodziny. Rodzice pozwalają dzieciom jeść słodycze raz w tygodniu? U dziadków zasady te nie obowiązują. Przykładów można by mnożyć…
Co może zrobić w tej sytuacji rodzic? Jeśli rozmowy nie przynoszą skutku, może w obecności babci czy dziadka (lub po ich wyjściu) odebrać dziecku prezent i powiedzieć, że się na niego nie zgadza. Najprawdopodobniej dziecko będzie protestować, co jest w tej sytuacji naturalne, jednak dla dobra sprawy warto wytrwać w swojej decyzji. Dziadkowie zmuszeni się temu przyglądać, najprawdopodobniej następnym razem zastanowią się dwa razy nad wyborem prezentu dla dziecka. O ile rzecz jasna zależy im na jego dobru…
Wpajanie własnego systemu wartości
Rodzice nie są religijni, natomiast dziadkowie co tydzień są w kościele i mimo licznych próśb, pod nieobecność mamy i taty opowiadają dziecku o Bogu. Gdyby tego było jeszcze mało, w dobrej wierze (!) starszą dziecko, że jeśli mamusia nie zacznie chodzić do kościoła, pójdzie do piekła. Nie trzeba dodawać, w jaki sposób zareaguje na taką uwagę dziecko i jak bardzo do jego świadomości to trafi.
Oczywiście powyższe zachowania są niedopuszczalne. Jeśli rozmowy na ten temat nie przynoszą oczekiwanych efektów, należy zrobić wszystko, by uniemożliwić dziadkom indoktrynację. Może być to trudne, jeśli mieszka się z nimi pod jednym dachem lub jest się uzależnionym od nich w jakikolwiek sposób. Z tego powodu należy dążyć do pełnej niezależności finansowej i dotyczącej opieki nad dzieckiem.
Manipulacje
„Nie tak Cię wychowywaliśmy” – powiedziane obrażonym tonem, gdy dorosła córka czy syn nie zgadza się na naruszanie dóbr rodzinnych przez dziadków lub w innym tonie: „mam już swoje lata, nie wiadomo ile jeszcze pożyję…a Ty tak się zachowujesz” – gdy rodzice starają się nauczyć dziecko respektowania u dziadków zasad ustalonych w domu lub „my tak rzadko je widujemy, skąd mamy wiedzieć, jakie macie zasady”, „jestem stara i nikomu niepotrzebna”.
Wszystkie te komentarze to klasyczny przykład agresji biernej, formy manipulacji, czasami podejmowane świadomie, innym razem nieświadomie. Bardzo ważne, by im nie ulegać, reagując stanowczo i bez zbędnych emocji. Im szybciej rodzic odetnie się od tego typu gierek, tym lepiej dla całej rodziny.
Dziecko to dobro najważniejsze
Rodzicu, Twoje dziecko jest najcenniejsze. Chroń je. Nie pozwól na to, by chłonęło jak gąbka negatywne wzorce. Nie możesz się godzić na to, by stało się obiektem manipulacji. Psychologowie mają bowiem pewność, jeśli mimo rozmów, dziadkowie nie są w stanie się zmienić, nadal podważają autorytet rodzica, nie należy zostawiać dzieci samych w ich obecności. Jeśli podobnie zachowują się przy Was, rodzicach, należy rozważyć maksymalne ograniczenie z nimi kontaktów.
Wielu młodym rodzicom brakuje odwagi, by sprzeciwić się złym praktykom. Najczęściej decydują się na zagryzienie ust, przemilczenie i przetrwanie. W dłuższej perspektywie czasowej to jednak nie najlepszy pomysł. Bo choć dziadkowie są dla wnuków bardzo ważni, mogą im zaoferować naprawdę wiele, to relacja na tej linii nie może być budowana zbyt dużym kosztem. A jest nim niewątpliwie podważanie autorytetu rodziców i nastawianie dzieci przeciwko nim. Na to nigdy nie można się godzić.
Dziadkowie nie muszą pomagać, ale nie powinni też przeszkadzać
Rodzice kontra dziadkowie
Nie mam z kim zostawić dziecka – co mi poradzisz?
Rodzic z dzieckiem w szpitalu – polska rzeczywistość – LIST
Urodziłaś miesiąc/rok temu i nie masz brzucha jak Lewandowska? A co to kogo obchodzi?
Dziadkowie nie chcą opiekować się wnukami. Mają do tego prawo?
Ludziom, którzy traktują mnie jak bankomat, dziękuję. Absurdy współczesnych komunii
gdyby tylko moi teście zechcieli przeczytać…
Jakbym czytała o swoich rodzicach…ech
Brawo za ten tekst! Miałam identyczna sytuację z tesciami…byly ciągle awantury przy dziecku i kłótnie. dochodzilo do tego ,ze córka dostawala histerii na moj widok i krzyczala nie chce Cię, idz sobie…nie wiem czy coś moze zabolec bardziej …ostatnio nawet tesciowa stwierdziła ze to przez nas dziecko jest znerwicowane, mimo ze tylko w jej obecności robi sie placzliwa..gdy zaszlam w druga ciążę powiedzialam ze nigdy wiecej nie zostawię dzieci pod ich opieka i się wyprowadzilam…doprowadzanie corki do „ładu”zajęło mi prawie rok…teraz jestem z niej mega dumna, nawet rodzina mowi, ze jakby nie to dziecko co było. Kocham swoje dzieci nad życie i nie dam ich wiecej skrzywdzić…
przeszłam dokładnie to samo co ty. Syn (dziś 10l.) przy teściach rozwijał się nieprawidłowo…późno chodził, w wieku 4 lat wciąż nic nie mówił, był niestabilny emocjonalnie… Jak się wyprowadziłam od rodziny męża wzięłam się za syna (logopeda, psycholog, terapie zajęciowe, rehabilitacje) i po roku dziecko zaczęło zachowywać się „normalnie”. Z toksycznymi dziadkami ma niestety kontakt kilka razy do roku, szczególnie jak się pokłócę z mężem on by mi zrobić na złość szybko do nich wywozi dzieci (mam jeszcze małą córkę) by celowo dzieci były buntowane przeciwko mnie. Po takich wizytach ja potrzebuję 2 tygodni by dzieci znów wróciły do „normalności” i zachciały ze mną rozmawiać.
Za kilkanaście lat będziecie dziadkami ….Dobrze zapamiętajcie ten tekst ,żebyście wszystkie nakazy i zakazy waszych dzieci mogli wykonywać z należycie
Mam 38 lat. Po rozwodzie wyszłam po raz kolejny za mąż. Z pierwszego małżeństwa mam córeczkę która w w tym roku skończy 15lat.
W 2014 roku „moi rodzice” założyli sprawę w sądzie o widzenia z wnuczką a moją córką. Cztery lata horroru i pomówień.
Postanowienie które ja nazywam WYROKIEM brzmi:
na dwa dni przed planowaną wizytą mam powiadomić „rodziców” telefonicznie o wizycie:
* 1 raz w miesiącu przez 3 godz + 1 weekend w miesiącu od soboty do niedzieli + tydzień wakacji + drugie święto wielkanocne + 2 święto bożego narodzenia
Nigdy nie ufałam i nie zaufam „swoim rodzicom”. Przez te wszystkie lata starałam poukładać siebie i swoje życie. Moje całe dzieciństwo było niczym innym jak tylko ciągłym żalem ze strony rodziców, ciągłe pretensje że wszystko robię źle, bicie mnie bo na to zasłużyłam. Nie byłam w tym wszystkim sama. Byli jeszcze moi bracia. Pierwszy 2 lata starszy, drugi 13lat młodszy.
Moje dzieciństwo? Pozwalam sobie na zapomnienie tego złego życia, niestety w życiu „dorosłym” coraz częściej daje to wszystko o sobie znać. Moczenie nocne do 18go roku życia, lęki, choroba łuszczyca związana ze stresem i ciągłym strachem. W wieku 33lat leki na padaczkę.
Matka – dla obcych miła, otwarta, pomocna… nie potrafi żyć bez obecności męża mimo że go wyłącznie toleruje; ale ich miłości nie pamiętam. Miła i serdeczna w rozmowie z obcą osobą a jak pamiętam to za chwilę nagabywane i obgadywanie było na porządku dziennym. Nie pamiętam również aby kiedykolwiek brali mnie na kolana, czy mówili bez powodu” kocham cię”.
Ojciec- Dla mnie, czyli dla swojej jedynej córki: zimny, złośliwy, wyśmiewanie się, poniżanie, obwinianie o wszystko, umniejszanie moich dokonań, niedotrzymywanie obietnic, znikome okazywanie pozytywnych uczuć (zawsze uzależnione od towarzystwa osób trzecich) itp.
Obecnie nie daję sobie zbyt wielu okazji do wysłuchiwania ani matki ani ojca dlatego że nie ufam im i nie ufam w ich intencje do swoich dzieci i swoich wnuków. Co łączy ich wspólnie?
Dzielą się codziennie nienawiścią, zawsze jednoczą ich rozmowy o wspólnym wrogu czy nieprzyjacielu; poza tym kłócą się między sobą o wszystko… a przy okazji tak dobrze gdzieś ukryli poczucie winy, że już zapomnieli, że coś takiego istnieje. Negacja to jest ich próba rozliczenia się z przeszłością. Ja znalazłam własną drogę w pozbyciu się uzależnienia od toksycznej rodziny.
Można ich nienawidzić, ale po co? Kochać kogoś kto tego nie potrafi lub po prostu nie chce, to nie ma sensu. Szkoda na to energii!!! Wiem, że próby dojścia do minimalnego porozumienia między NIMI a MNĄ (zainicjowane przeze mnie) i tak zawsze kończą się fiaskiem. Tak więc staram się odpuścić ale rodzice nie dają mi szansy. Tak więc trzeba spróbować żyć własnym życiem, czyli ignorować niestabilnych emocjonalnie rodziców, nauczyć się kochać prawdziwych ludzi i dziękować losowi za wszystkie szanse. I wierzyć w to, że można zamknąć za sobą drzwi na klucz. Nie do końca potrafię się odbudować, ale próbuję i żyję normalnie, dobrze, a chwilami wspaniale. Mam wspaniałego męża i cudowną córkę. Nie chcę wspominać dzieciństwa. To, że było „toksyczne” dotarło do mnie dopiero po trzydziestce, pomimo niejednokrotnych uwag ze strony męża i rodzeństwa, że się daję wmanewrować w różne sytuacje. Dwa lata temu postanowiłam się postawić, bo jeszcze chwila a doprowadziliby mnie do załamania nerwowego.
Do końca moich dni będę pamiętała „lanie” od mojego ojca. On rozpinał swój pas, z zamachem wyciągał go ze szlufek, i z wściekłością w oczach zmierzał do mnie. Chwytał mnie za ramię i bił mnie po pośladkach i nogach. Nigdy nie bił po plecach bo jak twierdził od tego jest „dupa”. Uderzał tak silnie, jak tylko mógł. Czasami dostawaliśmy tym co było pod ręką. Rura od odkurzacza, kabel od żelazka czy pasek klinowy który wisiał u ojca w garażu. Dostawaliśmy niemal za wszystko. Za gorsze oceny gdy matka wróciła z wywiadówki, za spóźnianie się (bo zawsze na wyjście mieliśmy bardzo ograniczony czas)itp. Pamiętam jak dostałam w twarz jak ojciec potknął się o moje buty które były źle ustawione przy kotłowni. Nawet gdy byłam nastolatką czy pannicą kończącą liceum to jeszcze potrafił zbić mnie pasem. Ostatni raz pasem dostałam w wieku 19lat, potem już tylko w „pysk”.
Musiałam we wszystkim dostosowywać się do wymagań rodziców. Nigdy nie byliśmy z rodzeństwem na żadnych wakacjach czy koloniach. Nawet do babci która mieszkała w województwie opolskim nie mogłam jechać na wakacje bo jak ojciec twierdził tam „same koziary”. Nawet wybór szkoły średniej. Zawsze marzyłam aby skończyć szkołe celniczą ale niestety nie było mowy bo przecież ta szkoła była w Oleśnicy. Musiałam iść do szkoły administracyjno-biurowej bo tak ojciec chciał i tak musiałam zrobić !! Nie wychodziłam do koleżanek, ojciec wiecznie robił awantury że mam się uczyć bo matura. Po szkole jak najszybciej chciałam podjąć pracę aby się usamodzielnić i nie być zależną. Podjęłam pracę w biurze rachunkowym na pół etatu a drugie pól etatu pilnowałam dziecka pewnych państwa. W wieku 21 lat miarka się przebrała. Wyprowadziłam się z domu w 2001 roku w lipcu po awanturze z ojcem, a we wrześniu brałam ślub aby uwolnić się od nich od „moich rodziców”, od tego sadyzmu. Oczywiście nie byli na moim ślubie, bo gdzie tu do wyrodnej córki przyjść na ślub. Nie akceptowali przecież ani mojego małżeństwa ani małżeństwa mojego brata. Młodszy brat ma syna ze swoją dziewczyną, ale tej dziewczyny też nie akceptują. W końcu wszyscy mieszkamy osobno bo nikt z rodzeństwa nie chciał z nimi zostać. Po rozwodzie wyszłam po raz kolejny za mąż za człowieka którego pokochałam całym sercem, który kocha mnie i moją córkę jak własne, który o nas dba. Ale wg Państwa T.. to też nie jest dobry wybór. Od kiedy pamiętam niszczą mnie emocjonalnie. Nie chcą przyjąć że mam 38 lat, jestem dorosła i mam dosyć takiego życia jakie oni mi zgotowali.
Do dnia dzisiejszego mam wypisy ze szpitala kiedy to jako nastolatka leżałam 2 i pół miesiąca na dermatologii w Kaliszu. Dodatkowo miałam robione badania na moczenie nocne, miałam skierowanie do poradni psychologicznej wieku rozwojowego, ale nigdy jako dziecko nie byłam u psychologa. Nikt mi nie pomógł, nikogo to nie obchodziło.
Dziś myślałam że sie z tym wszystkim uporałam. Mam własną firmę, dobrze zarabiam, śliczną i mądrą córkę i kochającego męża. Niby mam wszystko a jednak ten spokój którego pragnę jest równie ważny. Którego pragniemy razem z moim mężem.
„Dziadkowie” uważają że kochają swoją wnuczkę, że mają ją tylko jedną. Prawda jest taka że mają troję wnuków. Dwie wnuczki i malutkiego wnuka. Z tamtymi dziećmi nie utrzymują kontaktu. Matka zainteresowała się drugą wnuczką po pierwszej sprawie w sądzie o widzenia z moją córką. Brat był zdziwiony że nagle babcia sobie przypomniała o jego córce. Na chwilę obecną znów nie mają kontaktu. Nienawidzę rodziców za te ich zachowania. Ojciec może się zmienił przez te wszystkie lata, chociaż oprócz tego że nie jestem już bita tej zmiany nie widzę. A matka? Twierdzi że nie ma problemu z nałogiem co jest nieprawdą. Nawet dzień przed komunią „ich ukochanej wnuczki” matka się opiła, zrobiła awanturę i wyszła z domu. Ja z młodszym bratem szukaliśmy jej jeżdżąc każdy swoim samochodem. Kiedy ją znalazłam i kazałam wrócić do domu to zrobiła mi awanturę że jestem „popierdolona jak ojciec” i powiedziała że na żadną komunię nie przyjdzie. To prawda że moja córka u nich często przebywała ale nie było to za darmo. Ja jeździłam z jednej pracy do drugiej bo byłyśmy z córką same. Zarabiałam wtedy w jednej firmie 1800 zł a samego kredytu hipotecznego na dom miałam 1100 zł a tu jeszcze komunia mojego dziecka. Chciałam aby miała święto jak reszta dzieci. Pracowałam po 13 i więcej godzin. Córkę zostawiałam u „dziadków” ale zostawiałam również pieniądze na obiady lub robiłam czasami zakupy. Rodzice mieli wtedy trudną sytuację materialną. Ciągle się kłócili a jak matka wypiła to były awantury o pieniądze. Kiedyś ojciec zadzwonił do mnie że matka znowu szaleje. Przyjechałam do rodzinnego domu a ojciec wtedy odkurzał. Zapytała co się stało a on powiedział że matka rzuciła w niego popielniczką. Odkurzał szkło. Ojciec bardzo często miał ataki czustkowe i zabierało go pogotowie przynajmniej raz w miesiącu. Jaki to wstyd kiedy na izbie przyjęć jeszcze słyszałam pretensje pijanej matki że ona ma tego dosyć, że nie ma własnego życia, że ciągle tylko ojcem musi się przejmować, że nawet posiedzieć z gośćmi nie może bo zawsze jej jakiś numer ze szpitalem wywinie. Ojciec czasami płakał przy mnie na zachowania matki. Ukrywał przed nią finanse czy jakieś opłaty bo ciągle robiła awantury. Mimo wszystko chciałam mu pomóc. Dawałam mu po kryjomu pieniądze aby mógł mieć na zakupy czy opłaty. Niby dla kogoś drobne kwoty po 200 czy 500 zł ale w sumie uzbierało się tego 9300 zł przez parę miesięcy. Od mojego byłego męża pożyczał pieniądze, od mojego obecnego męża również pożyczył prawie 7 tyś zł.
Dnia 9go lipca 2015 roku miałam badanie w RODK w Kaliszu. Byłam skłonna zgodzić się na widzenia mojej córki z dziadkami, ale ich zachowanie przerosło wszystko. Pretensje, krzyki i jeszcze raz pretensje. Nawet nie dali dojść mi do słowa. Największe pretensje ojciec miał o to że sprzedałam dom, że wpakowali w niego tyle pieniędzy. A ja miałam przecież kredyt hipoteczny. Nie dawałam rady ze spłatami ale ich to nie obchodziło. Miałam „ryć” do ostatnich sił. Zresztą kolejne badanie w RODK również pokazało jak „rodzice” potrafią kłamać i manipulować. Że utrudniam im kontakty z wnuczką, że nie mają kontaktu ze starszym synem przeze mnie… A tydzień przed kolejnym spotkaniem w RODK ojciec zadzwonił do mnie i powiedział abym szybko do niego przyjechała. Myślałam że coś się stało. Kiedy już pojechałam do rodzinnego domu ojciec zapytał mnie czy mogłabym pożyczyć mu 15tyś zł i że mam nic nie mówić matce i mojemu mężowi. Nie miałam w danej chwili takich pieniędzy ale też nie chciałam pochopnie podejmować decyzji tym bardziej za plecami mojego męża. Po rozmowie z mężem (mąż powiedział mi że to moja decyzja i że jak trzeba będzie to mi pożyczy cęść pieniędzy) postanowiłam pożyczyć ojcu kwotę 10 tyś zł ale na umowę. To był mój warunek. Wiedziałam że mogę mieć problem z odzyskaniem tej kwoty tak jak poprzednich pożyczek których ojciec mi nigdy nie oddał. Kiedy poinformowałam o tym ojca to odpowiedział krótko” wiedziałem że na starość szklanki wody mi nie podasz”. Krótko po tym odbyło się spotkanie w RODK gdzie nie zostawił na nas (na mnie i moim mężu) suchej nitki. Podłość to jedyne słowo jakie mi przychodzi aby określić swoich rodziców. Już ich nie mam. ..
Polska nie jest dla mnie Państwem prawa, to jedna wielka iluzja, opinię wydają sędziowie dla których „niby” ważne jest dobro mojego dziecka. Dla wysokiego sądu najważniejsza jest więź między dziadkami a wnuczką. Od dwóch lat zmagam się i bronię swoich racji że ów dziadkowie nie byli dobrymi rodzicami, że do dzisiaj zmagam się z depresją, że do dorosłości zmagałam się z moczeniem nocnym, że do niedawna zmagałam się z padaczką pourazową… Cały czas walczę.. Walczę sama ze sobą aby wytrzymać i mieć siłę dalej żyć. Walczę aby moja nastoletnia już córka nie była manipulowana przez dziadków. Sąd wydał zabezpieczenie i co jakiś czas musiałam wozić ją do „kochających dziadków”. Ciężko jest walczyć kiedy „prawo” mówi że dla dobra dziecka i jego rozwoju wskazane są kontakty z „dziadkami”….
Niewłaściwa postawa dziadków i mówienie do dziecka zamiast Twoja mama to mówią „szefowa”, podważanie mojego wychowania, podważanie moich autorytetów, wyśmiewanie moich osiągnięć przed dzieckiem to dla sądu nie było ważne. Sąd skarcił mnie że nagrałam rozmowę dziecka z dziadkami kiedy to”kochający dziadkowie” wpływają emocjonalnie na dziecko mówiąć: „tylko ciebie mamy, nikt nas nie odwiedza, nikt nas nie kocha mamy tylko ciebie” albo kiedy mówią „masz tu nasze zdjęcie tylko sobie głęboko schowaj żeby ci matka nie potargała”. Masę takich przykładów. Brak mi sił i wiary w sprawiedliwość.
Dnia 18.01.2018 SĄD APELACYJNY PODTRZYMAŁ PIERWSZE POSTANOWIENIE. GDZIE JEST SPRAWIEDLIWOŚĆ?????
Widzę, że nie jestem sama. U mnie może nie aż tak, ale też nieciekawie. Gdyby nie mąż i jego Rodzina, już by mnie tu nie było. Miałam ciężką depresję poporodową, przez co omal nie wylądowałam w psychiatryku… chciałam odebrać sobie życie tylko brakło odwagi. Skończyło się na terapii grupowej.
Od kilku lat, kiedy przeszłam poważną operację neurologiczną, dociera do mnie, co przeszłam w domu rodzinnym, jaka byłam nieszczęśliwa. Po operacji zachorowałam na nerwicę, depresję (odtąd zaczęły się stany lękowe, bo po operacji o mało nie umarłam na odmę), które wleką się za mną od tego czasu. W ciąży i po urodzeniu córki był kolejny rzut choroby i jednocześnie przypominało mi się to wszystko, co przeżyłam w domu rodzinnym. Upokorzenia, zawstydzanie, porównywanie, zerowe wsparcie, brak pieniędzy, zerowa zaradność rodziców. Babka ze strony matki dokładała swoje, bo ja taka, siaka, za to mój brat i kuzynka najlepsi. W domu nienawiść, obmowy, narzekanie. Jedne wakacje za granicą pod namiotami, ale przecież wg matki wszystko beznadziejne, wszędzie są myszy, niewygodnie itd.
A teraz wielka obraza majestatu bo poważnie ograniczyłam kontakty (po wyrzuceniu z siebie całego żalu), jak się widzimy to nawet nie spytają co u mnie czy u męża, tylko lecą do dziecka, nas ignorują. Nie chcę im pozwalać na częstsze kontakty, a już na pewno nie bez mojej lub męża obecności, bo matka nienawidzi ojca, niekulturalnie się do niego odnosi, nie podoba mi się, jak postępują ze swoją pierwszą wnuczką, której wszystko wolno i robi za ich maskotkę i pocieszycielkę.
Masakra.
Dla mnie sprawa jest prosta: toksyczni dziadkowie nie mają prawa przebywać z moją córką beze mnie. Minitoruje wszystko sama, poniewaz partner ma słabość do swojej niedorozwiniętej matki, która potrafiła wyciągnąć śpiące miesięczne dziecko z wózka i je obudzić na siłę „bo chciała zdjęcie z wnusią’. Do tego jej mąz chleje i oboje śmierdzą fajkami. W takiej i podobnej sytuacji matki powinny chronić swoje dzieci i jeśli mają mozliwość (pracuję nad tym) wyprowadzić się jak mozliwie najdalej od toksycznych dziadków i godzić się ewentualnie na spotkania raz do roku na godzinę.
A co jeśli babcia wyzywa własne wnuki od cytuję ty ci…ty kur…. ty pojeba…. idiot….
I tak mówi do 6 latki , 8 latki, 11latki i 12 latki
Można coś z ty zrobić i tak codziennie krzyczę na Nią A ona jeszcze mnie wyzywa i wnet by mnie zabiła Ale już nie wytrzymuje i trzeba będzie własną matkę chyba na policję podać nie wiem
Mam dokładnie identyczną sytuację jak w artykule. Nie panuje już nad swoją 10 letnią córką. Do 5go roku życia była cudownym dzieckiem. Za każdym razem kiedy próbowałam dziecko czegoś nauczyć wpoić dobre nawyki itp. Było całkiem na odwrót. Nie pozwoliłam na bajki bo córka brzydko się zachowała to babcia włączyła u siebie. Gdy córka zachowywała się źle w stosunku do mnie to było głaskanie po głowie a nie dawanie przykładu że tak nie wolno robić. Mogę tutaj pisać i pisać. Dziś córka ma prawie 10 lat i nadal to samo. Córka nie chce się uczyć z tego powodu nie pozwalam jej na wyjscie do koleżanki czy drobne inne przyjemności
Wtedy idzie na skargę do babci a babcia komentuje że wszystkiego jej zabraniam i najlepiej jeszcze mam ją w klatce zamknąć….. Nie mam.już sił. Kocham dzieci. Córka uważa mnie za wroga ponieważ wymagam normalnych codziennych czynności. Nie widzi wogole że robi źle a teściowa się z tego cieszy… Ale jest światełko nadzieji może w. Kwietniu uda się wyprowadzka. To jedyny ratunek dla naszej rodziny
To samo u mnie.Ale jeztem tylko dzieckiem z wpadki to czego sie spodziewac…
odebrać prezent? przesada.. jak kolezanka z klasy podzieli sie cukierkiem a dzisiaj nie bylo „slodyczowego dnia” to tez zabrac? to jest odbieranie wolnosci. to juz zakrawa na walke rodzica z reszta swiata kosztem dziecka. bo ten prezent nalezal do dziecka, a nie do rodzica. dziecko dostalo tylko lekcje, ze jak mama ma taki karpys to moze mi zabrac cos co nalezy do mnie. nie pochwalam takiego zachowania. przesadzona kontrola zakrawajaca na sprawowanie kontroli i wladzy nad dzieckiem…
Niestety mój syn został już zepsuty przez dziadków a ich córeczka ich popiera. Mnie odstawiono. A patologiczna jak się okazało rodzinka katolicka psuje dziecko. Cóż wyrośnie kolejne pokolenie patologi..szkoda że nie miałem wcześniej oczum
Przed laty moja synowa z góry założyła, że wszystkie teściowe są szkodliwe – tak mi powiedziała, kiedy sama poprosiła mnie o interwencję w konflikcie ze swoim partnerem(wtedy jeszcze nie formalnym mężem), a moim synem.
Po urodzeniu wnuka oczekiwała, że będę na każde zawołanie, ale na Jej warunkach – przyjdź i wykonuj co powiemy, nie komentuj, bo jesteśmy dorośli. Takie sa zwyczaje w Jej domu rodzinnym – twierdzą, że rodzice są od tego, żeby pomagali. Próbowałam
się „dogadać” , ale synowa swoje frustracje z powodu mojej niechęci podporządkowania się odreagowywała na swoim partnerze(moim synu), więc postanowiłam się odsunąć, dla dobra Ich wzajemnej relacji. Wnuk miał wtedy 1,5 roku.
Przez kolejne 6 lat widziałam wnuka nie więcej, niż 10 razy i to przelotnie. Nie byłam potrzebna, bo mieszkając z rodzicami synowej mieli dla dziecka bezpłatną i bezwarunkową opiekę. Wylałam morze łez (” w poduszkę”), mając równocześnie częste i bliskie kontakty z maluchami w okolicy – nie z moim wnukiem(!). Nadeszła pora I Komunii i babcia okazała się potrzebna – do kompletu gości na przyjęciu, które zorganizowali rodzice synowej. Powiedziałam synowi, że do kościoła przyjdę, ale na przyjęciu się nie widzę, bo to przecież obcy dla mnie ludzie. W końcu jednak uległam prośbom syna – wnuk nie wiedział, kim jestem, był zdziwiony, kiedy syn mówił do mnie „mamo”. Właściwie, to wszyscy obecni wiedzieli, że jest jakaś druga babcia – poza wnukiem.
Goście byli zdziwieni, że tak jest – a ukryć się nie dało, właśnie dlatego, że dziecko zachowuje się zawsze naturalnie. Na dodatek w pewnym momencie powiedział do synowej, że ” ja myślałem, że mam tylko jedną babcię”.
Zaczęły się wakacje, syn i synowa kupili mieszkanie, będą je urządzać – mogłabym zabrać Go na wakacje, żeby spokojnie sobie wykonali potrzebne prace, ale – jestem osobą, której dziecko nie zna, ja nie wiem, co lubi, czego się obawia, nie będzie się czół bezpiecznie z OBCĄ osobą. Smutno mi. To krzywda i dla dziecka i dla mnie – mogliśmy się pokochać.
Ja jestem dorosła i rozumiem, co się zadziało, ale chłopiec nie rozumie, jest zdezorientowany.
U mnie dużo gorzej gdzie szukać pomocy
Droga redakcjo jak możecie radzić młodym ludziom żeby, zerwali kontakty z rodzicami czy teściami. Żaden szanujący się psycholog nie dawałby takich rad !!! Oczywiście wykluczając patologię dziadkowie alkoholicy, narkomani itd.
Rodzice dzieci często sami powalają na to, że dziadkowie uczestniczą wychowaniu ich dzieci. Kiedy u nich mieszkają albo zostawiają pod ich opieką na wiele godzin? Rodzicom zaczyna to przeszkadzać dopiero wtedy, gdy nie potrzebują już ich pomocy, bo dziecko dorośnie albo pójdzie do przedszkola itd.
Jaki dają wtedy przykład swoim dzieciom?
Otóż dostaną to samo, ich dorosłe dzieci też ich nazwą toksycznymi dziatkami i zerwą z nimi kontakty.
Tego chcecie uczyć młodych ludzi? Zastanówcie się
Doradźcie im niech odwiedzają dziadków, a nie podrzucają, kiedy jest potrzeba.
Ja przesłałam to swoim teściom choć pewnie nie przeczytają bo przecież wiedzą lepiej
Artykuł napisany jednostronnie, jakby miał na celu skłócenie rodziców dziecka z dziadkami. Przecież nie wszyscy dziadkowie są źli, a i rodzice nie zawsze mają wyłączność na wszelką wiedzę. Brakuje mi w tym artykule stwierdzenia, że mądrzy ludzie zawsze się dogadają, trzeba odrobiny dobrej woli i wspólnego dążenia do celu, którym jest dobro dziecka.
Tak, nigdy nie jest tak, że ktoś wszystkie rozumy zjadł, to dotyczy zarówno dziadków, jak i rodziców. I o tym autor artykułu zapomniał.
A niektóre metody „wychowawcze” zaproponowane w tekście, są po prostu do bani.
Jestem w sytuacji gdy 16 letnia corka pojechala na wakacje do dziadkow do Polski. Na co dzien mieszkamy w holandii.$ razy doroku jezdzi bez problemow. W Holandii chodzi doszkoly, w tymroku dziadkowie oznajmili mi zde corka nie wraca(dzadkowie sa wwieku 74 i 73 lata, schorowani tato bez obu nog,Jestem po rozwodzie ojciec ma ograniczone prawa rodzicielskie).
To co tu jest napisane to pikuś
Ja mam teścia alkoholika i lumpa który psuł mi małżeństwo od początku, wpierw buntował żonę a potem dzieci, im gorzej u nas tym lepiej dla niego
Teść to MENDA SPOŁECZNA (gorsza wersja Ferdka Kiepskiego), przeżył bo miał chorego syna i brał na niego kasę a od 50ki jest na 'EMERYTURZE”
Mimo tego skończyłem studia, zarobiłem na dom a rodzina miała zawsze wszystko, wakacje itd….
Gdy córka weszła w wiek dorastania zaczęła się buntować i wtedy dopiero „DZIADEK” był aktywny, tak aktywny że musieliśmy ją oddać do szkoły zamkniętej mimo tego i tak dowoził jej ruskie papierosy. A nawet jak go przyłapali to winę zganiał na nas i robił z nas a w szczególności ze mnie „debila” choć sam ledwo skończył przyzakładówkę.
Gdy córka poszła do szkoły średniej poznała starego faceta który ja „omotał” i co ’ U DZIADKA POWSTAŁA MELINA i nic nie mogliśmy zrobić – NIKT NAM NIE POMÓGŁ a prawo już nie było po naszej stronie bo przecież ukończyła 16 lat i może z ciałem sobie robić co chce ……
Córka też swoje miała za uszami, bierność żony na początku w starciu z jej „tatusiem” ……..
A na koniec ?
„Skończyła 18 i zażądała alimentów bo przecież rodzice na kasie, rzuciła szkołę i mają z teściem i starszym panem za co PIĆ a po pijaku …….”
RODZICE NIE MAJĄ ŻADNYCH PRAW – ŻADNYCH !!!!! WSPÓŁCZUJE RODZICOM Z NATRĘTNYMI TEŚCIAMI !!!!
Złe postępowanie dziadków zostaje w pamięci na lata, nawet po ich śmierci. Jeśli dziadek nie szanuje swojoj córki, czyli matki dziecka – dokucza, znieważa ją, to jeśli można, należy kontakty ograniczyć do minimum, a najlepiej zerwać. Jestem wnuczką takiego dziadka….i pomimo 40-tki na karku nie mogę tego zapomnieć…
Dziadek nie tylko nie szanował mojej matki. Nie szanował również mnie, potrafił mnie obrzucać wyzwiskami z byle powodu. Nie szanował również swojej żony – mojej babci. To był przypadek tzw. maminsynka – najukochańszą osobą na świecie była dla niego jego mamunia, a następnie w kolejności do kochania, czy wręcz ubóstwiania były niektóre osoby z jego rodzinki (dodam tutaj, że kompletnie go nie szanowali, niektórzy traktowali, mówiąc oględnie, z najwyższy lekceważeniem).
Jest to bardzo prawdziwe, że jesli ktoś jest fatalnym mężem i ojcem, to najprawdopodobniej bedzie też fatalnym dziadkiem. Rodzice – jeśli wasi rodzice źle was traktowali – zastanówcie się dobrze, czy powinniście zostawiać im swoje dzieci same, bez waszej obecności.
Znikł mój porzedni post – napisałam w nim, że złe traktowanie przez dziadków (w moim przypadku – dziadka) swoich dzieci (konkretnie-mojej matki), na oczach ich dzieci, czyli wnuków czyni niewyobrażalne szkody w psychice tychże wnuków. Jeśli tylko można, należy wnuki przed takimi dziadkami chronić…Bo trauma może zostać na całe życie…
Toczka w toczę napisane to co się dzieje u mnie. Masakra :(
Moja teściowa jest jeszcze bardziej przebiegła w tworzeniu świata bez mamy. Gdy syn powie coś o mamie to ona milczy, zmienia temat lub przechodzi do jakiejś czynnosci. Nie ma informacji zwrotnej. A raczej jest taka że ten temat ją nie interesuje. Natomiast gdy dziecko mówi o tacie to ten temat jest tak zwielokrotniony powtórzeniami i zachwytami tesciowej że wryć sie w pamięć może nawet głuchemu. No i sama oczywiście podkreśla na kazdym kroku a tatuś to, a tatuś tamto. Szok. Bądźcie czujni drodzy rodzice. Na prawdę starsze Panie się nudzą i chcą się dowartosciować w bardzo nieetyczny sposób.
Ale bzdury, wymyślone.
Artykuł napisany jednostronnie.
Teraz to pełno jest toksycznych synowych , które mają oczekiwania ! Wózek dla niemowlaka za 3 tyś zły bo chce droższy, a nie przyjdzie jej do głowy, że to cła moja pensja. I tak cały czas. Czasami żałuję, że mieszkają blisko, może by babcię docenili.
Jak dobrze, że wszystkie wypowiadające się tutaj osoby zostaną w przyszłości Babciami i Dziadkami. Drogie Mamy, szczególnie te, które macie teraz małych synków – oby ich przyszłe żony zachowały się w stosunku do Was, dokładnie tak jak Wy teraz w stosunku do teściowych.
Mój syn jak go od babci zabierałam wpadał w histerię i na całe osiedle darł się, że nie chce do domu. Wniosek dziadków – matka go bije. Karmili czekoladą za moimi plecami, nie ważne, że lekarz chwilowo zakazał bo refluks, ale dziadkowie mają lepszy humor. Drugi syn przez nich je głównie słodycze. O zaprzestanie karmienia przez babcię musiałam walczyć, bo on malutki. U dziadków ogląda się głównie idiotyczne bajki, gra w gry po których się boją w dzień na piętro do swojego pokoju wejść. Dziadek bawi się tylko w bicie, najmłodszy wnuk jest pupilkiem, a jak ma focha (często), tudzież piwska się nachleje, to dzieci traktuje jak powietrze, albo od kołtunów itp. wyzywa. Dziadek mnie traktuje przy dzieciach jak idiotkę, a babcia zabrania się odzywać, żeby nie było awantury. Odcięłam ich, to matka nachodzi mnie z numerami do psychiatry (sama już była) i grozi Policją. Straszy, że odbierze mi dzieci. A mój głupi mąż oczywiście za teściową, co mu obiadki gotuje i teściem, co wódę razem piją. Razem potrafią knuć i mówić, żeby dzieci matkę okłamyały. Jedna wnuczka lęki miała i od roku do psychologa chodzi. Mojego syna też chyba trzeba, chociaż bez zmiany nastawienia ojca, góry w głowie ma mur beton, to nic raczej nie da. Niby dobra rodzina, bo sama pierze brudy, ale to jest dopiero patologia.
Moja teściowa czyli babcia mojej córeczki bije moją córeczkę, grozi jej wyzywa ją i szarpie i ubliża jej i mi też przy każdej okazji co zrobić?
Najlepiej nie jeździć do wnuczki/ka dać sobie święty spokój i żyć własnym życiem pisze tu do babć.A ci pseudo Psychologowie którzy pouczają innych !w swoich rodzinach pozwalają babciom i dziadkom na wszystko ale pouczać lubią tym żyją !!!
Głupi artykuł, miałam cudownych dziadków i moi rodzice też tak uważają, pomimo, że po powrocie od dziadków musieli nas ponownie uczyć wiązać buty – dziadkowie są od rozpuszczania wnuków, wasze dzieci nie będą miały lepiej niż z dziadkami. Pozwólcie im przeżyć normalne piękne dzieciństwo.
Moi teściowie biją moje dziecko czyli mojego dziecka babcia i dziadek do tego wyzywają ją i jej grożą biciem po prostu terroryzują czy mają do tego prawo?
Teściowa bo teść jest spoko bynaniej nie narzuca swoich słów . Dość często potrafi powiedzieć co myśli gdy zwrócę córce uwagę by tak nie robiła gdy akurat broi. Najchętniej to by jej dała broić dopóki sobie tym nie zrobi krzywdy .
Myślę że tak psuje mój autorytet chce wychowywać po swojemu . Wiem że chce dobrze że kocha wnuczkę ale ja czuję że robię za każdym razem błąd od zawsze miałam niskie poczucie swojej wartości a dzięki tym radą czuje że idzie to głębiej bo muszę uważać co mówię przy teściowej a czasem próbuje być konsekwentna to i tak potem mam gadanie że łagodniej . Mam problem z wyznaczeniem granic może i na własne życzenie ale kosy z teściowa nie chciała bym mieć .
Witam. Ja przez swoją Mamę leczę się u psychiatry, tak mnie wykańczała
. Krytykowała mnie na każdym kroku i nadal to robi . Że źle Dziecko ubrałam ,że nie tak przewijam ,za długo karmię , śmiała się że źle gotuje i jeszcze morze tym podobnych przykrości. Niestety z nią mieszkałam . Kiedy córka podrosła to Mama ciągle mnie przy córce poprawiała ,że ja na niczym się nie znam itp. Teraz Córka ma 11 lat i Babcie uważa za mamę . To co ja powiem to jest nic ale jak babcia powie to święte . Przechodzę koszmar . Pozdrawiam.
To bardzo cenny artykuł. Potrzebowałam tych cennych porad w celu ugruntowania mojej psychiki w relacjach z moją ukochaną wnuczką. Nie potrafię odmawiać jej słodyczy, oglądania bajek, zwłaszcza w telefonie. Rodzą się z tego nieprzyjemne sytuacje między mną a moją córką, która jest w tym punkcie bardzo przewrażliwiona. Po przeczytaniu tekstu, postanowiłam bć bardziej konsekwentna i wspierać córkę w podjętych przez nią decyzjach dotyczących wychowania naszch ukochanych dzieciaczków. Dziękuję
Jestem babcią lekarzem pediatrą. Moja synowa na każdym kroku podważa mój autorytet. Bez mojej wiedzy konsultuje wnuka u moich przyjaciół lekarzy. Naraża mnie na ośmieszenie. Najlepsze w tym wszystkim jest to że jak dziecko jest chore to ląduje pod moją opieką a potem moje zalecenia są weryfikowane przez pediatrę w przychodni, zupełnie jak bym działała na szkodę dziecka. Teściowa to wróg.
Bezrobocie i bieda wygoniły mnie do pracy za granicę. Zostawiłam swoją jedyną nastoletnią córkę pod opieką siostry i mamy. Niestety po powrocie nie udało mi się nawiązać dobrego kontaktu z córką. Z rodziną wystąpił spór o pieniądze córka stanęła po ich stronie, ja czułam się sama i opuszczona. Teraz córka ma 40 lat i nie utrzymuje ze mną kontaktu Ostatni raz widziałam ją na jej ślubie. Odwiedziła mnie kilka razy jak się urządzała w nowym miejscu. Od 10 lat jej nie widziałam, nie znam swojej wnuczki, nie znam jej dokładnego adresu (zmienili mieszkanie). Niedawno pisałam z nią na fb, bo wyrzuciła mnie z kontaktów w telefonie. Ja się nie narzucam i nie narzucałam. Córka często mnie oszukiwała, lub mówiła, że nie mam prawa wiedzieć. Zdarzyło się, że mnie okradła, nigdy jej tego nie powiedziałam, choc wiem, że to jej sprawka.. W tym roku zmarła moja mama, siostra nawet nie powiadomiła mnie o pogrzebie, córka napisała wiadomość na fb, którą odczytałam z opóźnieniem, Już nie wiem co ja takiego zrobiłam, że mnie wyrzucili z rodziny. Wiem, nie spełniłam ich oczekiwań, nie obdarowałam ich pieniędzmi i wdzięcznością. Wszyscy mieli do mnie pretensje, brat też, bo jak przyjechałam a on nie maił gdzie mieszkać (mieszkał w moim małym mieszkaniu.) On pierwszy zrobił mi awanturę zaraz po przyjeździe. Od własnej matki wówczas usłyszałam, że powinnam zostawić wszystkie pieniądze i spie…. dalej zarabiać, a w ogóle co ja tam robiłam skoro nie mam pieniędzy, by kupić siostrze auta. a bratu mieszkania. Moja córka słyszała, że jestem nic warta, że mam ją gdzieś bo za mało pieniędzy przysyłam. Czy to miało wpływ na moją córkę? Podczas naszej ostatniej rozmowy na fb, tak się zdenerwowałam, że jej napisałam, że mojej śmierci się nie dowie nawet z fb, a moje mieszkanie które kupiłam za tę pracę za granicą, odziedziczy prawdziwa sierota.