Szkarlatyna objawy – choroba mylona z anginą, odrą i różyczką

Szkarlatyna to częsta choroba małych dzieci, bardzo zakaźna, mylona z anginą, a czasami nawet odrą i różyczką. Najczęściej dzieci chorują na nią jesienią i zimą. Wymaga podawania antybiotyków, bo jej występowanie często wiąże się z poważnymi skutkami ubocznymi! Jakie szkarlatyna objawy przynosi i kiedy można spodziewać się zakażenia?

Najczęściej na szkarlatynę zapadają dzieci między czwartym a siódmym rokiem życia, uczęszczające do przedszkoli. Dotąd sądzono, że na płonicę nie można zachorować więcej niż raz w życiu. Okazuje się jednak, że jest to możliwe: infekcja dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. W przeciwieństwie do anginy, szkarlatyna jest dużo bardziej niebezpieczna, a zachorowanie na nią wiąże się z wystąpieniem poważnych skutków ubocznych. Co warto wiedzieć o tej chorobie?

Jak zarażamy się szkarlatyną?

Wystarczy przebywanie w jednym pomieszczeniu z chorą osobą, korzystanie z tych samych przedmiotów, bawienie się tymi samymi zabawkami. Chorobę wywołują bakterie paciorkowca typu A (Streptococcus pyogenes), te same, które są przyczyną ropnej anginy.

Szkarlatyna objawy u dzieci

Choroba objawia się wysoką temperaturą (39-40 stopni) i silnym bólem gardła połączonym z trudnościami w połykaniu, a nawet mówieniem. Chore dziecko czuje się rozbite, początkowo objawy mogą wskazywać na zatrucie pokarmowe.

Często płonnicy towarzyszy ból brzucha, nudności, wymioty, wysypka. W przeciwieństwie do anginy szkarlatyna może dać dużo bardziej poważne objawy, atakując tkankę łączną w stawach, sercu, nerkach, wątrobie oraz innych ważnych narządach. Ze względu na obecność wysypki płonica mylona bywa z odrą i różyczką, ale od tych dwóch chorób odróżnia ją przede wszystkim obecność bólu gardła. Poza tym wysypka przy szkarlatynie na twarzy nie jest drobna, ale ma postać rumienia.

Z tego powodu tak istotne jest szybkie rozpoznanie choroby i odpowiednie jej leczenie. Niestety nie zawsze jest to proste, bo płonica niekiedy daje nietypowe objawy i staje się trudna do zdiagnozowania.

Jak rozpoznać szkarlatynę? Szkarlatyna objawy

Doświadczony lekarz zazwyczaj nie ma problemu z rozpoznaniem szkarlatyny. Po obejrzeniu pacjenta stwierdza zapalenie migdałków i tak zwany malinowy język. Gardło jest w charakterystyczny sposób zaczerwienione.

W czwartej dobie pojawia się również typowa dla choroby wysypka. Są to drobne czerwone plamki, które obserwuje się pod pachami, w pachwinach, na bokach klatki piersiowej i na wewnętrznej części ud. Jednak szkarlatynę można zdiagnozować już po obejrzeniu twarzy, na której wysypka przybiera kształt skrzydeł motyla, z charakterystycznym miejscem pozbawionym zmian w okolicy ust i nosa.

Z kolei w 2-3 tygodnie po infekcji chory zauważa płatowe łuszczenie się skóry na stopach i dłoniach, co potwierdza wcześniej postawioną diagnozę dotyczącą choroby.

Czym różni się szkarlatyna od anginy?

Angina to choroba zakaźna, która powoduje ostre zapalenie gardła. Wywoływana jest przez paciorkowce. Pojawiający się przy jej okazji stan zapalny obejmuje całą śluzówkę gardła. Chorobie nie towarzyszy wysypka, malinowy język, ani „skrzydła motyla”.

Często obie choroby rozpoczynają się tak samo: od wysokiej temperatury i silnego bólu gardła, zdarza się, że także bólu brzucha, nudności, wymiotów. Jednak to właśnie wysypka i charakterystyczny malinowy język decydują, że mówimy o płonicy, a nie tylko o anginie.

Proste porównanie: szkarlatyna, angina i różyczka

Jak leczy się szkarlatynę u dzieci?

Szkarlatyna u dzieci często jest leczona poprzez podawanie penicyliny. Jednak, by lek był skuteczny, należy podawać go minimum przez 10 dni o ściśle określonych porach. Terapia musi być precyzyjna i dokładna, by poradzić sobie z infekcją od razu, minimalizując ryzyko pojawienia się skutków ubocznych.

Zazwyczaj małemu pacjentowi antybiotyk aplikuje się doustnie. W przypadku nadwrażliwości na penicylinę, można zastosować cefalosporyny lub makrolidy, jednak wybór zawsze powinien należeć do lekarza, który oceni stan zdrowia dziecka i dostosuje terapię indywidualnie.

Powikłania – dlaczego szkarlatyna jest tak groźna?

W związku z tym, że szkarlatyna wiąże się z wysokim ryzykiem powikłań, zaleca się wykonanie badań, które pozwolą sprawdzić, w jaki sposób organizm poradził sobie z chorobą. Kluczowe jest badanie moczu, badania ASO (ocena wskaźnika występowania stanów zapalnych w tkankach łącznych) oraz badania EKG.

Poza tym niepokój powinny wzbudzić nawracające bóle gardła, co jest sygnałem do wykonania posiewu z migdałków i tylnej ściany gardła w celu wykrycia paciorkowca z grupy A. Powikłania przy szkarlatynie to między innymi:

• ropne zapalenie węzłów chłonnych,
• zapalenie ucha,
• ostre kłębuszkowe zapalenie nerek,
• paciorkowcowe zapalenie stawów,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• gorączka reumatyczna.

Dieta i wypoczynek podczas szkarlatyny

W trakcie choroby dziecko (lub osoba dorosła) powinno dużo odpoczywać i przyjmować odpowiednią ilość płynów – najlepiej wody, ale sprawdzą się również ciepłe napary ziołowe. Wskazane jest lekkostrawne pożywienie: zupy, gotowane warzywa, chude mięso, a także produkty bogate w witaminy (m.in. witaminę C oraz witaminy z grupy B). Wspiera to organizm w walce z infekcją i umożliwia szybszą regenerację.

Jak zapobiegać zakażeniom szkarlatyną?

Zapobieganie polega przede wszystkim na dbałości o higienę: częstym myciu rąk, regularnym wietrzeniu pomieszczeń, unikaniu bezpośredniego kontaktu z osobami zakażonymi. W przypadku ognisk infekcji w przedszkolach czy szkołach warto zwracać uwagę na sygnały chorobowe, takie jak podwyższona temperatura czy ból gardła u dziecka. Wczesne wychwycenie objawów pozwala na szybkie rozpoczęcie leczenia i ograniczenie ryzyka rozprzestrzeniania się choroby.

Liczba zachorowań na szkarlatynę w ostatnich latach (przykładowy wykres)

Poniżej znajduje się poglądowy wykres prezentujący szacunkową liczbę zachorowań na szkarlatynę wśród dzieci w wieku 4–7 lat w wybranych latach:

Podsumowując, szkarlatyna to poważna choroba bakteryjna, na którą narażone są głównie dzieci. Dzięki odpowiedniemu leczeniu antybiotykami oraz stosowaniu działań zapobiegawczych można znacząco zmniejszyć ryzyko groźnych powikłań. Warto zwracać uwagę na typowe objawy – zwłaszcza wysoką gorączkę, malinowy język oraz charakterystyczną wysypkę w kształcie „skrzydeł motyla” – i szybko reagować, aby chronić zdrowie dziecka.