Syndrom jelita drażliwego u nastolatka

Ból brzucha? Zmieniony rytm wypróżnień? Zaparcia i biegunki? To może być zespół jelita drażliwego. Dość częsta przypadłość występująca u dzieci i młodzieży. Zwłaszcza w okresie stresu i napięcia. A o ten w życiu młodej osoby niestety nie jest dzisiaj trudno…zwłaszcza w wydaniu przewlekłym.

Czym jest syndrom jelita drażliwego u nastolatka?

Syndrom jelita drażliwego u nastolatka, nazywany również jako zespół jelita drażliwego, zespół jelita nadpobudliwego, zespół jelita nadwrażliwego (IBS, irritable bowel syndrome) jest klasyfikowany jako czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego. Ma on charakter przewlekły i nawracający i niestety trudny w leczeniu. Szacuje się, że nawet 20% młodych osób może cierpieć z powodu zespołu jelita drażliwego.

Kiedy pojawiają się objawy?

Najczęściej pierwsze objawy zespołu jelita drażliwego pojawiają się w okresie dojrzewania (średnia wieku 13 lat), maksymalnie do skończenia przez młodą osobę trzydziestu lat. Statystycznie częściej chorują kobiety niż mężczyźni.

Jak rozpoznać zespół jelita drażliwego u nastolatka?

Wszystkie poniższe objawy muszą występować przez okres co najmniej 60 dni minimum raz dziennie. Są to:

uczucie dyskomfortu lub ból brzucha w prawym lub lewym podbrzuszu, ewentualnie wskazywany jest obszar na środku pępka (mijający po opróżnieniu, stolec ma zmieniony wygląd, częstotliwość wyróżnień zmieniona), ból często występuje w dzień, często po posiłku, najczęściej jednak rano, również od razu po przebudzeniu,
brak zmian zapalnych, które mogłyby stanowić przyczynę występujących problemów.

Inne objawy to odbijanie, gazy, zgaga, wzdęcia i uczucie zmęczenia, a także zestresowania i napięć w ciele.

Przyczyny

Niestety nie są znane przyczyny występowania syndromu jelita drażliwego. Sugeruje się, że winna może być wadliwa motoryka jelit i nieprawidłowa praca mięśni gładkich.

Zespół jelita wrażliwego występuje rodzinnie, stąd czynnik genetyczny jest tu istotny. To, o czym się mówi jednak szczególnie głośno to wpływ stresu i napięcia emocjonalnego. Dzieci i młodzież żyje dzisiaj pod ogromnym stresem…

Leczenie zespołu jelita drażliwego

Leczenie zespołu jelita drażliwego u nastolatków jest trudne. Wymaga najczęściej współpracy lekarza pediatry, gastrologa i psychologa.

Dużo istotniejsze niż przyjmowanie probiotyków polecanych na tę dolegliwość jest praca z emocjami – umiejętne techniki relaksacji, wyciszenia, a także praca nad asertywnością i poczucia bezpieczeństwa dziecka. Kluczowa jest obecność rodzica, rozmowa z dzieckiem, pozwalanie dziecku na wszystkie emocje i niekaranie za złość czy smutek. Dziecko, a zwłaszcza nastolatek, który bardzo szybko się zmienia, potrzebuje spokojnego, ciepłego domu i poczucia bezpieczeństwa. Musi mieć możliwość wypowiedzenia na głos tego, co czuje, bez strachu, że zostanie niezrozumiany czy ukarany.

Inna ważna zasada? Nie wprowadzaj nadmiernej presji. Odpuść to, co mniej ważne. Zwróć uwagę, że współczesna szkoła może mocno doświadczać dziecko. Dlatego czynnie angażuj się w życie szkoły, informuj i alarmuj, gdy coś złego się dzieje. Rozmawiaj z nauczycielami, nawet jeśli dotąd tego drogi rodzicu, nie robiłeś.

Dobrze zadbać o codzienną porcję ruchu. Kluczowe są spacery i zabawy na świeżym powietrzu.

Warto prowadzić obserwację, po jakich pokarmach i posiłkach zaostrzają się objawy. Pomocne może być ograniczenie w diecie produktów mlecznych, glutenu, ale też soi czy orzechów. Należy dbać o dobre spożycie płynów (unikać napojów gazowanych) i produktów bogatych w błonnik. Problem może zaostrzyć także nadmierne spożycie cukru.

Warto wiedzieć, że objawy przypominające zespół jelita drażliwego mogą towarzyszyć młodzieży przyjmujących narkotyki, w tym marihuanę.

A może to coś innego?

Przy okazji diagnostyki lekarz zazwyczaj sprawdzi, czy problemem nie jest nieswoiste zapalenie jelit (IBD), w tym choroba Leśniewskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, infekcje, czy zakażenie rotawirusami. Problemem może być tez nadmierne spożycie błonnika oraz alergie i nietolerancje pokarmowe.