Sposoby na niskie ciśnienie w ciąży. Co działa?

Niskie ciśnienie (niedociśnienie) jest stanem, w którym wartości ciśnienia krwi w spoczynku są mniejsze niż normalnie.
W kategoriach liczbowych, jeśli normalne ciśnienie krwi mieści się w zakresie wartości od 90/60 mmHg do 129/84 mmHg, osoby cierpiące na niskie ciśnienie krwi mają je w spoczynku poniżej 90/60 mmHg (pierwsza wartość to tzw. ciśnienie skurczowe lub maksymalne, natomiast druga to tzw. ciśnienie rozkurczowe lub minimalne). Jakie są znane sposoby na niskie ciśnienie w ciąży.

Stopień nasilenia niedociśnienia. Niskie ciśnienie w ciąży

Łagodne, niskie ciśnienie krwi 
Poniżej 90/60 mmHg, ale wyższe niż 60/40 mmHg
Niskie ciśnienie krwi średniego stopnia
Poniżej  60/40 mmHg, ale więcej niż 50/33 mmHg
Bardzo niskie ciśnienie krwi, ciężkie niedociśnienie
Poniżej 50/33 mmHg

Czym charakteryzuje się niskie ciśnienie krwi podczas ciąży?

Niedociśnienie w ciąży jest bardzo częstym zjawiskiem, które jest ściśle uzależnione od zmian hormonalnych charakterystycznych dla tego szczególnego okresu w życiu kobiety.

Jakie czynniki odpowiadają za niskie ciśnienie krwi w ciąży?

Za niedociśnienie podczas ciąży odpowiada rozszerzanie naczyń obwodowych, wynikające z naturalnej, zwiększonej produkcji hormonu progesteronu. Ma ono za zadanie zapewnić właściwy dopływ krwi do łożyska,  niezbędny dla prawidłowego rozwoju płodu. W istocie zatem, niskie ciśnienie krwi w ciąży jest wynikiem działania fizjologicznego mechanizmu, bez którego prawidłowy rozwój płodu nie mógłby zaistnieć.

Jak długo utrzymuje się stan obniżonego ciśnienia krwi w ciąży?

U kobiet oczekujących dziecka niskie ciśnienie krwi to stan, który zwykle utrzymuje się do końca drugiego trymestru ciąży. Po upływie tego okresu ciśnienie krwi zaczyna stopniowo rosnąć, aż do poziomu sprzed ciąży.

Jakie są konsekwencje niskiego ciśnienia krwi w ciąży?

Podczas gdy niskie ciśnienie krwi w czasie ciąży może być cenne dla kobiet z przewlekłym nadciśnieniem, dla wielu z prawidłowym ciśnieniem i dla większości z objawami niedociśnienia jeszcze przed ciążą, spadek ciśnienia krwi  może być źródłem problemów.

Wśród nich najczęściej występują: osłabienie, zawroty głowy, uczucie omdlenia , zaburzenia widzenia, nudności, ból głowy i zmęczenie.

Specyfiką objawów, od osłabienia do zaburzeń widzenia jest to, że występują szczególnie często podczas nagłego przejścia z pozycji siedzącej / leżącej do pozycji wyprostowanej.

Inne objawy niskiego ciśnienia krwi w ciąży:

• Kołatanie serca
• Trudności z koncentracją
• Zwiększone  pragnienie

Jakie zachowania mogą pogorszyć objawy niskiego ciśnienia krwi w ciąży?

Jednym ze sposobów na zbyt niskie ciśnienie krwi w ciąży jest unikanie zachowań, które mogą pogorszyć stan ciężarnej. Seria złych nawyków behawioralnych może zaostrzyć objawy niedociśnienia.

Gwałtowna zmiana pozycji. Wspomniane już powyżej nagłe przejście z pozycji siedzącej/leżącej do pozycji stojącej wiąże się, ze względu na siłę działania grawitacji, z nagłym napływem krwi do kończyn dolnych. Jeżeli, jak to ma miejsce w przypadku niedociśnienia, układ żylny nóg nie jest w stanie natychmiast oddać całej pobranej krwi i tym samym przeciwdziałać jej zastojowi w kończynach dolnych, następuje nieuchronne spowolnienie krążenia krwi w kierunku serca, a co za tym idzie pojawienie się osłabienia, zawrotów głowy, niewyraźnego widzenia i omdlenia.

Spanie na plecach. Szczególnie w ostatnich dwóch trymestrach ciąży powiększenie macicy może prowadzić do niedrożności żyły głównej dolnej i żył miednicy. Problem ten jest szczególnie widoczny, gdy kobieta w ciąży znajduje się w pozycji leżącej. Pozycja podczas leżenia jest bardzo istotna. Niestety około 1/3 kobiet ignorująca to zalecenie, w ciąży rozwija stan znany jako „zespół hipotensyjny w pozycji leżącej”. Obejmuje on szeroki zakres objawów – w tym tachykardię, niedociśnienie, lęki, nudności i zawroty głowy.

Brak odpowiedniej ilości płynów i/lub jedzenia. Hipoglikemia i odwodnienie to dwa wyzwalacze stanu niedociśnienia. Wiążą się z obniżeniem całkowitej objętości krwi krążącej w organizmie (hipowolemia).

Jedzenie zbyt obfitych posiłków. Po posiłkach ciśnienie krwi ulega fizjologicznemu obniżeniu, dzięki większemu przepływowi krwi do układu pokarmowego i mniejszej perfuzji krwi do innych narządów ciała.

Spożywanie napojów alkoholowych. Oprócz szkodliwego wpływu na psychofizyczny rozwój płodu, alkohol  ze względu na znane działanie rozszerzające naczynia, przyczynia się do nasilenia niedociśnienia i wynikających z niego zaburzeń .

Utrzymywanie wyprostowanej pozycji ciała przez długi czas, zwłaszcza nieruchomo. Statyczne utrzymywanie pozycji wyprostowanej przez długi czas pociąga za sobą zastój krwi w kończynach dolnych. U osoby cierpiącej na niskie ciśnienie skutkuje to nasileniem objawów.

Inne okoliczności, które mogą pogorszyć stan niedociśnienia w ciąży

Oprócz zachowań opisanych powyżej, do dalszego pogorszenia niskiego ciśnienia krwi w ciąży mogą przyczynić się:

• Niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza, czyli patologiczny spadek hemoglobiny we krwi.
• Wysokie temperatury. Ciepło sprzyja rozszerzaniu naczyń obwodowych i sekwestracji krwi w kończynach dolnych. Te dwa czynniki przyczyniają się do spadku ciśnienia krwi, zwłaszcza u osób  podatnych na wystąpienie  problemu, takich jak kobiety w ciąży.

Jakie są sposoby na niskie ciśnienie krwi w ciąży?

Niskie ciśnienie krwi w ciąży w większości przypadków nie wymaga szczególnej opieki i leczenia, a jedynie pewnych środków ostrożności, przydatnych w kontrolowaniu objawów niedociśnienia i zapobieganiu nadmiernemu zaburzeniu jakości życia przyszłej matki.
Przedmiotowe środki obejmują czynności zaradcze w okolicznościach, które pogarszają niedociśnienie w ciąży.

Zalecenia:

• Nie przechodź gwałtownie z pozycji siedzącej/leżącej do pozycji stojącej;
• Połóż się na lewym boku zamiast na plecach. W ten sposób krew powraca do serca nawet w pozycji leżącej. Aby pozycja była wygodniejsza, poduszkę można schować pod udami lub wzdłuż pleców. Szczególnie ważne jest przestrzeganie tego środka zaradczego od 16. tygodnia ciąży;
• Jedz małe, częste posiłki i pij duże ilości płynów;
• Unikaj spożywania napojów alkoholowych;
• Gdy spodziewasz się, że pozycję wyprostowaną będziesz musiała utrzymywać przez dłuższy czas, stymuluj krążenie krwi wzdłuż kończyn dolnych poprzez okresowe ruchy mięśni nóg. Na przykład od czasu do czasu unoś się na czubku stopy, ponieważ ten ruch obejmuje naprzemienne napinanie i rozluźnianie, które działają jak „efekt pompy” na krew;
• Unikaj przebywania w nadmiernie gorącym i wilgotnym otoczeniu;
• Zintegruj spożycie żelaza w diecie  poprzez określone suplementy, zgodnie z zaleceniami lekarza;
• Unikaj picia kawy, zwłaszcza wieczorem lub przed snem. Kawa ma działanie hipotensyjne;
• Unikaj zbyt intensywnej aktywności fizycznej. Po wykonaniu forsownych ćwiczeń, ciśnienie krwi ma tendencję do spadku;
• Noś pończochy uciskowe. Ten rodzaj pończoch wspomaga powrót krwi żylnej z kończyn dolnych do serca i jest doskonałym lekarstwem na niskie ciśnienie krwi w ciąży.

Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

Niedociśnienie wymaga od ciężarnej natychmiastowego kontaktu z lekarzem, lub udania się do najbliższego szpitala, gdy powoduje:

• Powtarzające się omdlenia
• Silne bóle głowy
• Przedłużające się wymioty
• Duszność
• Ekstremalnie szybki puls
• Ból w klatce piersiowej
• Drętwienie którejś części ciała.