Skokowy rozwój niemowląt – poznaj z czym są związane kolejne ich cykle

Pierwszy rok życia dziecka to czas jego najbardziej intensywnego rozwoju. W ciągu tych dwunastu miesięcy znacznie zmienia się nie tylko waga i wzrost, ale również układ nerwowy, dzięki czemu maluch zdobywa kolejne umiejętności. O ile rozwój fizyczny przebiega płynnie, o tyle w przypadku układu nerwowego zauważyć można skoki rozwojowe niemowląt.

W ciągu pierwszego roku życia maluch przechodzi ich aż siedem. Trwają one od kilku dni do kilku tygodni, a każdy kolejny jest dłuższy. Poniższy podział ma charakter orientacyjny – kolejne skoki rozwojowe niemowląt mogą pojawiać się wcześniej lub później.

5 tydzień życia

W tym czasie zmysły dziecka stają się bardziej wrażliwe na bodźce płynące z otoczenia. Maluch w związku z tym słyszy, widzi, odczuwa zapachy oraz smaki w zupełnie inny niż do tej pory sposób, co może wydawać mu się przerażające, a strach wyraża krzykiem i płaczem. Po pierwszy skoku rozwojowym dziecko zdobywa nowe umiejętności:

• staje się bardziej świadome dźwięków, dotyku, zapachów,
• zaczyna się uśmiechać albo robi to częściej,
• może po raz pierwszy płakać prawdziwymi łzami,
• jego układ pokarmowy funkcjonuje lepiej (np. rzadsze ulewanie, rzadsze odbijanie).

7 – 8 tygodni

Pomiędzy drugim a trzecim miesiącem życia niemowlę odkrywa, że ma rączki i zaczyna kontrolować swoje ruchy, chociaż ciągle są one nieskoordynowane. Zauważa też powtarzające się wzorce, a więc np. usypianie po kąpieli. Ponieważ dostrzega mimikę u innych osób, uważnie przypatruje się otaczającym je twarzom. – mówi ekspert do spraw rozwoju niemowląt. Po takim skoku maluch:

• unosi główkę,
• uważnie przygląda się twarzom,
• wydaje krótkie dźwięki i słucha samego siebie,
• dotyka przedmiotów, próbuje je chwytać i trzymać,
• macha rączkami i kopie nóżkami.

11 – 12 tygodni

W trzecim miesiącu życia dziecko zauważa detale, zmiany w tonie głosu lub natężeniu światła. Jego ruchy stają się też bardziej płynne, kiedy sięga po przedmioty albo odwraca głowę śledząc jakiś ruch. Poznawanie otaczającego świata w tym okresie zazwyczaj polega na chwytaniu przedmiotów i wkładaniu ich do buzi. Nowe umiejętności to:

• łapanie przedmiotów obiema rączkami i wkładanie ich do buzi,
• podnoszenie się do pozycji siedzącej z czyjąś pomocą,
• odpychanie się nóżkami w pozycji leżącej,
• zmiana tonu wydawanych dźwięków,
• okazywanie znudzenia.

14 – 19 tygodni

Pomiędzy czwartym a piątym miesiącem życia dziecko zauważa ciąg przyczynowo-skutkowy wydarzeń. Rozumie więc, że jeśli upuści zabawkę, rodzic ją podniesie, a kiedy potrząśnie grzechotką wyda ona dźwięk. Do nowych umiejętności zdobytych w tym skoku rozwojowym należą:

• przekręcanie się z brzuszka na plecy i odwrotnie,
• podejmowanie prób raczkowania,
• podpieranie na rączkach i unoszenie tułowia,
• przekładanie przedmiotów z jednej rączki do drugiej,
• reagowanie na swoje imię,
• wyrażanie swojej woli, np. poprzez wyciąganie rąk, kiedy chce by je podnieść albo odpychanie butelki lub piersi kiedy zaspokoi głód.

22 – 26 tygodni

Kiedy dziecko ma ok. pół roku, następuje skok rozwojowy ściśle związany z lękiem separacyjnym. Zauważa ono fizyczną odległość pomiędzy przedmiotami, co może je przerażać, płacze też kiedy rodzice wychodzą do innego pomieszczenia i jest nieśmiałe w stosunku do obcych. Coraz lepiej koordynuje też swoje ruchy. Nowe umiejętności to:

• samodzielne siadanie,
• chwytanie małych przedmiotów palcem wskazującym i kciukiem,
• uderzanie o siebie przedmiotów trzymanych w obu rączkach,
• machanie rączką na pożegnanie.

33 – 37 tygodni

W tym okresie dziecko zaczyna dzielić świat na swego rodzaju kategorie i grupy, zauważa też, że określone rzeczy mają wspólne cechy. Jego sposób rozumowania staje się więc bardziej podobny do postrzegania otoczenia przez dorosłych. Nowe umiejętności to:

• rozpoznawanie i wskazywanie kształtów,
• okazywanie poczucia humoru oraz zazdrości
• przejmowanie inicjatywy podczas zabawy.

41 – 46 tygodni

Kiedy maluch zbliża się do 11 miesiąca życia, zaczyna rozmieć, że niektóre zdarzenia następują po sobie. Chętnie też bawi się zabawkami, z których można coś zbudować, a także naśladuje rodziców. Dziecko w tym wieku całkowicie świadomie używa słowa „nie”. Nowe umiejętności to:

• naśladowanie głosów zwierząt,
• wskazywanie rzeczy i prośba o ich nazwanie,
• dopasowywanie kształtów,
• schodzenie tyłem z kanapy,