Skala Apgar – punkty po urodzenia dziecka, jak oceniany jest noworodek

Narodziny dziecka to wielkie wydarzenie, o którym szybko informujemy najbliższych. Dzielimy się najważniejszymi wiadomościami, kiedy noworodek przyszedł na świat, jak duże urodziło się dziecko, ile waży, mierzy, często również, jak został oceniony stan maluszka – w tym celu pomocna jest Skala Apgar. Co oznaczają punkty przyznawane noworodkowi przy porodzie? I czy trzeba się martwić, że maluszek nie otrzymał 10 punktów?

Po co jest skala Apgar?

Skala Apgar to nic innego jak przyjęty wzór oceny stanu noworodka. Według założeń Apgar, sprawdza się podstawowe parametry dziecka tuż po urodzeniu. To pierwsze ważne badanie w życiu maluszka i jego rodziców.

Wykonuje się je od razu po urodzeniu (w pierwszej minucie życie) oraz ponownie w piątej minucie życie dziecka. Stan dziecka monitorowany jest dalej. Niekiedy potrzeba jest ocena według założeń Apgar również w 10 i 15 minucie życia, by ocenić, czy stan noworodka poprawia się czy pogarsza. 

Nazwa badania pochodzi od nazwiska amerykańskiej lekarki Virginii Apgar, która stworzyła schemat oceny stanu zdrowia noworodka w latach 50tych ubiegłego wieku. Do dzisiaj każde dziecko, które przychodzi na świat, oceniane jest za pośrednictwem skali Apgar.

10 punktów Apgar?

Oczywiście każdy rodzic czeka na 10 punktów w skali Apgar. To maksymalny wynik, który może otrzymać noworodek tuż po porodzie. Nie zawsze jest jednak to możliwe.

Podczas oceny stanu dziecka w skali Apgar brany jest również pod uwagę tydzień ciąży, w którym dziecko przyszło na świat.

Za co noworodek otrzymuje punkty?

• oddech – 0 punktów (brach oddechu), 1 punkt (płytki oddech), 2 punkty (donośny głos, płacz, krzyk),
• czynność serca – 0 punktów (brak), 1 punkt (poniżej 100 na minutę), 2 punkty (powyżej 100 na minutę),
• wygląd skóry – 0 (sina, blada), 1 punkt (sine nóżki lub rączki), 2 punkty (różowa na całym ciele),
• ocena podatności na bodźce (wprowadzenie cewnika do nosa) – 0 punktów (brak), 1 punkt (lekki grymas), 2 punkty (kaszel, kichanie)
• napięcie mięśniowe – 0 (wiotkie), 1 punkt (słabe ruchy), 2 punkty (silne, energiczne).

Skala Apgar – parametr niedoskonały?

Skala Apgar to ważny współczynnik oceny dobrobytu dziecka. Niestety nie jest w 100% doskonały.

Przykładowo podczas porodu do wody dziecko rzadko otrzymuje 10 punktów w skali Apgar. Dlaczego? Ponieważ zazwyczaj dziecko rodzone w wodzie tuż po porodzie nie płacze (za co odejmuje się jeden punkt), dodatkowo zabarwienie jego skóry jest zazwyczaj sine (za co też odejmowany jest punkt). W wielu ośrodkach ocenę stanu noworodka w przypadku porodu do wody opóźnia się o minutę, jednak nie wszędzie się to praktykuje. Z tego powodu warto uświadomić sobie pewne niedoskonałości oceny stanu noworodka według skali Apgar.

Dodatkowe wątpliwości budzi ocena oddechu dziecka. Teoretycznie najlepiej, jeśli dziecko tuż po porodzie będzie płakać. Jednak nie zawsze tak się dzieje, czasami poród jest na tyle „fizjologiczny”, że niemowlę rodzi się bezgłośnie i zaczyna płakać z niejakim opóźnieniem. Fakt ten sprawia, że odejmuje się dziecku punkty, co nie ma absolutnie przełożenia na stan zdrowia maluszka.

Między innymi z powodów, o których mowa powyżej, ocena stanu noworodka jest powtarzana. Jeśli stan dziecka się poprawia, zazwyczaj nie ma powodu do niepokoju. To, że maluszek otrzymał przykładowo 6 punktów w skali Apgar tuż po porodzie, a w kolejnych minutach punktacja rośnie i stan dziecka poprawia się, to bardzo dobra wiadomość. Poza tym trzeba mieć świadomość, że 10 punktów w skali Apgar nie decyduje o tym, że niemowlę będzie okazem zdrowia przez całe życie. Informacja o uzyskanej punktacji służy lekarzom do oceny, czy dziecku tuż po porodzie nie należy się wsparcie. Skala Apgar nie jest prognostykiem na całe życie.

Mając to na uwadze, warto do punktacji Apgar podejść spokojnie, bez zbędnych emocji.