Różyczka w ciąży – co zrobić, by się nie zarazić?

Różyczka to niegroźna choroba wieku dziecięcego. Jednak gdy zarazi się nią przyszła mama, zwłaszcza w pierwszym trymestrze, sytuacja robi się niebezpieczna. Przechodzenie różyczki na wczesnych etapach rozwoju ciąży grozi powstaniem wad rozwojowych u płodu.

Odporność na różyczkę?

Na szczęście większość dorosłych przechodziła różyczkę w dzieciństwie. Wiele osób zostało zaszczepionych (dzisiaj dzieci są szczepione przeciw różyczce pierwszy raz w 13-14 miesiącu życia, a później w 13 roku życia). Przyjmuje się, że ochrona gwarantowana przez szczepionkę obejmuje 10 lat po zaszczepieniu. Tylko przechorowanie różyczki daje trwałą odporność. Warto o tym pamiętać!

young mother with cute little crying baby

W przypadku pytań dotyczących odporności i obaw przed zarażeniem się różyczką, zaleca się wykonanie prostego testu, polegającego na pobraniu krwi i oznaczeniu w niej stężenia przeciwciał (koszt badania to zazwyczaj 30-40 złotych, ze skierowaniem: bezpłatnie).

Innym rozwiązaniem dostępnym dla kobiet planujących ciążę jest zaszczepienie się przeciw różyczce (koszt około 40-50 złotych). Należy jednak zadbać o to, by trzy miesiące po szczepieniu zabezpieczyć się przed zajściem w ciążę i starania o dziecko rozpocząć dopiero po upływie wskazanego przez lekarza czasu. Z drugiej strony dotąd nie zarejestrowano przypadków uszkodzenia płodu w przypadku kobiet, które zaszły w ciążę od razu po szczepieniu przeciw różyczce czy zostały zaszczepione w ciąży (bez wiedzy o zmienionym stanie).

Kontakt z osobą zarażoną w ciąży

Nawet kontakt z osobą zarażoną różyczką nie musi się skończyć atakiem wirusa u spodziewającej się dziecka ciężarnej. Prawdopodobieństwo, że choroba się rozwinie jest niewielkie. W Europie ocenia się je na poziomie 0,1-05 promila. Mimo to, wielu lekarzy zaleca kobiecie w I trymestrze po kontakcie z osobą chorą podanie immunoglobulin odpornościowych.

Negatywne konsekwencje pojawiają się szczególnie w pierwszym trymestrze, a zwłaszcza w pierwszym miesiącu ciąży. W kolejnym miesiącu ryzyko powikłań drastycznie maleje, a w drugim trymestrze jest już bardzo małe. Warto wiedzieć, że zakażenie różyczką w ciąży jest uważane za lekarskie wskazanie do przerwania ciąży.

Jak można zarazić się różyczką?

Różyczka to choroba przenoszona drogą kropelkową. Choroba jest przenoszona przez zarażoną osobę na tydzień przed pojawieniem się wysypki i przez tydzień od jej pojawienia.

Różyczka po zarażeniu najczęściej potrzebuje 2-3 tygodnie na wylęg. Często choroba mija bezobjawowo. Typowymi objawami są:

• gorsze samopoczucie,
• lekki stan podgorączkowy na początku, a potem temperatura sięgająca nawet 39 stopni,
• niewielki ból głowy,
• drobne bladoróżowe plamki na całym ciele (najpierw na twarzy, potem zlewające się na całym ciele) – trwająca 2-3 dni, potem blednie i znika,
• czasami niewielka biegunka,
• powiększone węzły chłonne za uszami i na karku.

Czasami różyczka mija bez wysypki, stąd jest trudna w zdiagnozowaniu. Mimo że jest postrzegana jako banalna choroba, chore dziecko powinno zostać w domu, najlepiej w łóżku.

Atak wirusa różyczki

• przed 8 tygodniem ciąży powoduje w 65% przypadków

– embriopatię różyczkową (u dziecka mogą wystąpić wady narządu słuchu – głuchota, wady narządu wzroku – zaćma wrodzona oraz nieprawidłowości w budowie serca).

• zakażenie w II i III trymestrze ryzyko jest już bardzo niskie. Najnowsze badania wskazują, że zakażenie w czwartym miesiącu ciąży prawie w ogóle nie powoduje uszkodzeń płodu.

– hipotrofia płodu, czyli zaburzenia rozwoju psychoruchowego, śrómiąższowe zapalenie płuc, niedokrwistość.
po 22 tygodniu ciąży ryzyko wystąpienia wad wrodzonych praktycznie nie istnieje.