Rotawirusy u dziecka

Rotawirus to jedna z najczęściej występujących infekcji u dzieci poniżej 5. roku życia. Dolegliwość przeważnie ma bardzo gwałtowny przebieg oraz doprowadza do ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego. Do objawów choroby zalicza się m.in. biegunkę, wymioty, gorączkę, brak apetytu, a u najmłodszych pacjentów zapadnięcie ciemiączka. Nierzadko kontakt z tym drobnoustrojem kończy się dla maluchów pobytem w szpitalu. Na czym polega zakażenie rotawirusem i jak można przed nim uchronić własną pociechę? Rotawirusy u dziecka bywają groźne.

Czym są rotawirusy?

Rotawirusy są groźną dla dzieci grupą wirusów, która wywołuje dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Najczęściej doprowadza do wodnistej biegunki, jednak może powodować też wymioty, bóle brzucha czy przejściowe zaburzenia funkcjonowania wątroby. Na zachorowanie szczególnie narażone są maluchy w wieku od 6. miesięcy do 2 lat. Przyjmuje się, że większość dzieci przed ukończeniem 5. roku życia miało styczność z rotawirusem.

Do zakażenia zazwyczaj dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą, głównie drogą kropelkową. Patogen przenosi się również przez dotknięcie zanieczyszczonych powierzchni lub przedmiotów. Wirus szerzy się też tzw. drogą brudnych rąk oraz poprzez spożycie niemytych warzyw i owoców. Niestety drobnoustroje z tej grupy cechuje duża zakaźność, a także możliwość przetrwania nawet do 2. miesięcy poza organizmem człowieka. Infekcje rotawirusa mają charakter sezonowy i osiągają szczyt zachorowań w miesiącach
zimowych.

Objawy zakażenia rotawirusem

Rotawirus przede wszystkim atakuje komórki jelita cienkiego, jednocześnie doprowadzając do zmniejszenia wchłaniania z jelit podstawowych elektrolitów i minerałów. Objawy infekcji mogą przypominać inne powszechnie występujące choroby, m.in. grypę żołądkową, dlatego często są z nimi mylone. Pierwsze symptomy pojawiają się już po dwóch dniach od przedostania się wirusa do
organizmu.

Wśród najczęstszych objawów zarażenia rotawirusem u dzieci wymienia się:

• ostrą, wodnistą biegunkę, nierzadko z domieszką krwi lub ropy;
• wymioty;
• wysoką gorączkę bądź stan podgorączkowy;
• ból brzucha
• senność, rozdrażnienie, zmęczenie;
• brak apetytu;
• kaszel, katar, ból gardła;
• odparzenia w okolicach odbytu i krocza;
• odwodnienie (zmniejszenie ilości oddawanego moczu, wysuszenie śluzówki, płacz bez łez).

Symptomy świadczące o zakażeniu rotawirusem przeważnie utrzymują się od 4 do 10 dni. Im młodsze dziecko, tym objawy są silniejsze, a co za tym idzie szybciej dochodzi do rozwoju powikłań. 

Leczenie rotawirusów u dzieci

Leczenie zakażenia rotawirusem polega głównie na łagodzeniu istniejących objawów. Nie ma bowiem żadnych leków, które byłyby w stanie efektywnie zwalczyć patogen. Niezwykle istotne jest, aby zadbać o doustne nawadnianie małego pacjenta oraz dostarczanie dziecku odpowiedniej ilości utraconych elektrolitów i minerałów. Przyjmuje się, że na każdy kilogram masy ciała malca powinno przypadać 75 ml płynów. Koniecznie trzeba też pamiętać o wprowadzeniu lekkiej diety na bazie kleików ryżowych, zup jarzynowych, kisielu i gotowanego chudego mięsa.

Jak zapobiec zakażeniu rotawirusem?

Kluczowe znaczenie dla zapobiegania ciężkiemu zachorowaniu na rotawirusa mają szczepienia. Tego typu szczepionka ma doustną formę i składa się z 2 lub 3 dawek. Pierwszą z nich należy podać dziecku pomiędzy 6. a 8. tygodniem życia. Od 2021 roku szczepienia przeciw rotawirusom są bezpłatne dla maluszków urodzonych po 31 grudnia 2020 roku.

Aby uniknąć zakażenia, warto też zadbać o częste mycie rąk, zwłaszcza przed jedzeniem i po powrocie z przedszkola lub podwórka. Nie wolno również zapominać o myciu owoców i warzyw przed ich zjedzeniem oraz ograniczeniu kontaktów z osobami potencjalnie chorymi. 

Rotawirus to wysoce zaraźliwy patogen, z którym do czynienia ma większość dzieci. Niestety jedno zachorowanie, nie chroni maluszka przed kolejnym zakażeniem. Żeby w jak największym stopniu zapobiec infekcji, warto więc w odpowiednim czasie wykonać szczepienie, a także zadbać o właściwą higienę i utrzymanie czystości.

Bibliografia:
Kuchar E., Nitsch-Osuch A., Szenborn L., Rotawirusy jako ważna przyczyna zakażeń szpitalnych na
oddziałach dziecięcych, "Zakażenia" nr 6/2011.Siewert B., Wysocki J., Zakażenia rotawirusami –
przebieg kliniczny i możliwości profilaktyki, "Pediatria po Dyplomie" nr 01/2018.