Rotawirusy u dzieci. Czy da się zapobiec? Co podać?

Rotawirusy są grupą wirusów, która wywołuje zakażenia układu pokarmowego. Charakterystycznym symptomem choroby jest ostra biegunka. Ponadto mogą pojawić się jeszcze wymioty, gorączka, brak apetytu czy typowe objawy infekcji górnych dróg oddechowych. Najbardziej narażone na zachorowanie są jednak dzieci w wieku od 6. miesięcy do 2. lat. W przypadku wystąpienia cięższego przebiegu zakażenia u najmłodszych nierzadko dochodzi do konieczności hospitalizacji. Czy da się zapobiec zarażeniu rotawirusem i co podawać dziecku podczas infekcji? Jak leczyć Rotawirusy u dzieci?

Czym są rotawirusy?

Rotawirusy to patogeny należące do rodziny wirusów Reoviridae. Wyróżnia się kilka ich odmian, które oznaczone są kolejno literami A, B, C, D, itd. Dla ludzi niebezpieczne są jednak wyłącznie drobnoustroje typu A-C, przy czym za wywoływanie infekcji w 90% odpowiada wariant A. Rotawirusy przenoszą się głównie drogą pokarmową, czyli poprzez brak higieny, nieumyte warzywa i owoce, spożywanie zanieczyszczonej wody czy bezpośredni kontakt z osobą chorą. Patogeny po wniknięciu do organizmu
namnażają się w komórkach jelita cienkiego, jednocześnie doprowadzając do ich uszkodzenia. W efekcie skutkuje to wystąpieniem problemów z prawidłowym wchłanianiem elektrolitów oraz wody ze światła jelita. Pojawia się więc ostra biegunka infekcyjna, która potrafi trwać nawet kilkanaście dni.

Ponadto wśród innych objawów zakażenia wymienia się gorączkę, wymioty, brak apetytu, silne bóle brzucha, kaszel, katar, a także ból gardła.

Chociaż rotawirusy atakują wszystkich bez względu na wiek to najbardziej chorują dzieci w wieku od 6. miesięcy do 2. lat. W przypadku tak młodych pacjentów często dochodzi do odwodnienia, co niejednokrotnie kończy się pobytem w szpitalu. Specjaliści przyjmują, że większość dzieci do 5. roku życia przynajmniej raz przeszła zakażenie rotawirusem.

Co podać dziecku przy zakażeniu rotawirusem? Rotawirusy u dzieci

Tak jak w przypadku innych infekcji wirusowych, tak i przy zakażeniu rotawirusem stosuje się wyłączenie leczenie objawowe. Przede wszystkim należy zadbać o intensywne nawadnianie małego pacjenta, bowiem odwodnienie u dziecka może doprowadzić do katastrofalnych skutków. Najlepiej sprawdzą się więc tutaj doustne preparaty nawadniające. Dzięki odpowiednio zoptymalizowanemu składowi dostarczają one bowiem wysokie dawki elektrolitów, co zapobiega niedoborowi witamin oraz minerałów w organizmie.

Istotne, aby wszelkie środki nawadniające podawać schłodzone i w małych ilościach, żeby dodatkowo nie nasilać odruchu wymiotnego. Dobrym rozwiązaniem okaże się też podanie probiotyków, które pomogą szybciej przywrócić prawidłową florę bakteryjną w jelitach i efektywnie uspokoją układ pokarmowy.

W celu złagodzenia objawów można również przygotować maluszkowi napar z rumianku lub kopru. W przypadku nawracających wymiotów świetną opcję stanowi także napój imbirowy posiadający właściwości antywymiotne. Jeżeli wymioty nieco osłabną, to można też podać dziecku delikatną, gorzką herbatę. Oczywiście nie wolno przy tym zapominać o przyjmowaniu przez malca kilku litrów niegazowanej wody dziennie. 

Jak zapobiec zakażeniu rotawirusem?

Kluczową kwestię w zapobieganiu zakażeniom rotawirusem stanowi odpowiednia higiena. Koniecznie trzeba więc nauczyć dziecko, jak prawidłowo myć ręce i dbać o czystość. Należy też pamiętać, aby zawsze myć spożywane warzywa i owoce oraz stosować specjalne preparaty do odkażania. Największe znaczenie w profilaktyce pełni jednak szczepionka, która w dużym stopniu zmniejsza ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji. Szczepionkę w formie doustnej podaje się niemowlakom pomiędzy 6. a 12. tygodniem życia. Kolejne dawki aplikuje się co 4-8 tygodni, aż do ukończenia przez dziecko 24. tygodnia. Warto zauważyć, że od 2021 roku szczepienia dla maluchów urodzonych po 31. grudnia 2020 roku są całkowicie bezpłatne.

Zakażenie rotawirusem ze względu na różnorodność serotypów można przebyć nawet kilkukrotnie. Z każdą kolejną infekcją choroba ma jednak łagodniejszy charakter. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przyjmuje stanowisko, że najskuteczniejszą metodą zapobiegającą zarażeniu nadal są szczepienia. U zaszczepionych dzieci choroba przebiega krócej i o wiele spokojniej, a także jest mniej inwazyjna.

Bibliografia

• Kuchar E., Nitsch-Osuch A., Szenborn L., Rotawirusy jako ważna przyczyna zakażeń szpitalnych na oddziałach dziecięcych, „Zakażenia”, nr 6/2011.
• Siewert B., Wysocki J., Zakażenia rotawirusami – przebieg kliniczny i możliwości profilaktyki, „Pediatria po Dyplomie”, nr 01/2018.