Przewlekłe bóle brzucha u dziecka

Przewlekłe bóle brzucha u dziecka mogą mieć różne przyczyny. Od tych banalnych, niepowodujących większych szkód do tych poważnych, wymagających dobrego leczenia. Kiedy mogą pojawiać się przewlekłe bóle brzucha u dziecka i co najczęściej oznaczają?

child suffering stomach pain close up..

Czym jest przewlekły ból brzucha u dziecka?

Przewlekłe bóle brzucha mogą dotyczyć nawet 20% dzieci w wieku 4-6 lat. Drugą grupą wiekową, kiedy się pojawiają wyjątkowo często to okres nastoletni, zwłaszcza w grupie dziewcząt. Szacuje się, że w 90% przypadków są to bóle czynnościowe.

Dlatego też przewlekłe bóle brzucha u dziecka nierzadko określa się po prostu jako czynnościowe. W zależności od źródła, na jaki się powołujemy, mogą one odnosić się do 2-3 epizodów bólowych w ciągu dnia…lub tygodnia. Wiele źródeł wskazuje, że o przewlekłym bólu brzucha można mówić wtedy, kiedy epizody bólowe pojawiają się przez co najmniej trzy miesiące, inne, że wystarczy miesiąc. Niezależnie od statystyk – przewlekły ból brzucha to taki, który występuje systematycznie, przez wiele dni czy tygodni.

Jest to dyskomfort, który pogarsza jakość życia, utrudnia codzienne funkcjonowanie dziecka – zabawę, naukę, pogarsza jakość snu, zniechęca do jedzenia, wyjść z domu, itd.

Przewlekłe bóle brzucha u dziecka a stres

Ból brzucha u dziecka może być wywołany stresem. Zwłaszcza przewlekłe bóle brzucha mają taką przyczynę. Mogą wynikać ze zmęczenia, przytłoczenia obowiązkami, nadmiernych oczekiwań, poczucia, że nie nadąża się za stawianymi przed nami wymaganiami. Dziecko może być pod silną presją bycia osobą najlepszą – w szkole, na zajęciach pozalekcyjnych, itd.

Bóle brzucha mogą towarzyszyć również dziecku w okresie dynamicznych zmian. Gdy maluch zmienia otoczenie, idzie do żłobka, przedszkola, rodzi się mu rodzeństwo, jak również wtedy, gdy dochodzi do rozwodu rodziców, itd.

Niestety ból brzucha jest potęgowany przez wysoki poziom lęku u dzieci, a także przez depresję, którą niestety coraz częściej się obecnie diagnozuje.

Problemy z czynnością układu pokarmowego

Przewlekły ból brzucha często ma związek z nieprawidłową pracą układu pokarmowego – zbyt wolnym opróżnianiem żołądka, zaburzeniem pracy motoryki jelita grubego, itd. Problemem wywołującym ból może być także zespół jelita drażliwego, migrena brzuszna (cykliczne, napadowe, intensywne bóle brzucha).

Zespół jelita drażliwego

U dzieci często występuje również problem zespołu jelita drażliwego. To dolegliwość, której towarzyszą oprócz bólowi – zaparcia lub biegunki (lub zaparcia i biegunki występujące zamiennie).

Charakterystyczną wskazówką, że może chodzić o tę dolegliwość jest uczucie ulgi i zmniejszenie bólu po wypróżnieniu. Objawy są szczególnie dotkliwe w okresie pełnym stresu i niepewności.

Zaparcia

Przewlekłe bóle brzucha u dziecka mogą mieć związek z zaparciami. Mówimy o nich wtedy, kiedy dochodzi do mniej niż dwóch wypróżnień na tydzień. Masy kałowe zalegają w odbytnicy, stolec jest twardy, zbity, a oddawanie go bolesne.

Po infekcjach

Przez wiele tygodni po ostrej infekcji układu pokarmowego może występować u dziecka przewlekły ból brzucha. Jest to dość częste zjawisko, które nie wymaga dalszej diagnostyki, ani leczenia. W razie potrzeby włącza się leczenie objawowe.

Alergie i nietolerancje pokarmowe

W każdym wieku mogą rozwinąć się u dziecka alergie i nietolerancje pokarmowe. To właśnie one są częstym powodem zmian zachowania – drażliwości, ospałości, nerwowości, ale również różnego typu bóli – w tym bólu brzucha.

Ból brzucha może być wywołany alergią na białka mleka krowiego, nietolerancją laktozy, czy nietolerancją glutenu, celiakią.

Wyeliminowanie składnika działającego drażniąco na układ pokarmowy – na przykład laktozy – pozytywnie wpływa na komfort osoby narzekającej na ból brzucha.

Pasożyty

Przewlekłe bóle brzucha mogą być wywoływane przez pasożyty. Badania w tym kierunku mogą być bardzo wskazane. Niestety nie zawsze poszukiwanie zakażenia prowadzi do określenia problemu. Nie zawsze wykrycie pasożyta jest możliwe. Wtedy nierzadko, jeśli istnieje podejrzenia obecności pasożyta, zaleca się odrobaczanie całej rodziny. Niekiedy w ten sposób bardzo szybko można pozbyć się źródła
dolegliwości bólowych.

Diagnostyka

W przypadku przewlekłych bólów brzucha czasami wskazana jest obserwacja, innym razem zleca się wykonanie badań, najczęściej są to proste badania krwi: morfologia, OB, CRP, stężenie kreatyniny i bilirubiny. Dodatkowo czasami zalecane jest badanie kału, moczu. Dobrze jest sprawdzić, czy problemem nie jest celiakia, trwała nietolerancja glutenu. Czasami zleca się wykonanie endoskopii czy badania usg.

Niektórzy eksperci polecają wizytę u psychologa.

Kiedy pilnie do lekarza?

•  Jeśli ból brzucha wybudza dziecko ze snu.
• Występują krwawienia z układu pokarmowego.
• Pojawiają się wymioty.
• Nawracające afty w jamie ustnej.
• Dziecko przestało rosnąć.
• Doszło do zahamowania dojrzewania płciowego.
• Obserwuje się obniżoną odporność i ciągłe infekcje.
• Chudnięcie.
• Gorączki.
• Bóle stawów.