O porodach wiemy dużo. Wiele jednak pozostaje tajemnicą. Tak, jak to, dlaczego pojawia się przedwczesny poród, co go wywołuje i jak mu skutecznie zapobiegać. Mamy dane, jednak wszystkie należałoby określić jako „prawdopodobne”, a nie w pełni, w 100% „pewne”.
Przedwczesny poród statystyki
Większość ciąż trwa 40 tygodni. O porodzie o czasie mówimy, gdy na świat przychodzą dzieci między 38 a 42 tygodniem ciąży.
W Polsce przedwcześnie rodzi się 6% dzieci. Mimo upływu lat ten współczynnik się nie zmniejszył. Na świecie dane te są nieco odmienne, największy problem z przedwczesnym porodem obserwuje się w Afryce, a najmniejszy w Europie. Na całym świecie statystyka obejmuje od 4 do 16% porodów. W 80% przypadkach przewidzenie przedwczesnego porodu jest bardzo trudne, a w praktyce niemożliwe. Niestety przedwczesny poród odpowiada często za zgon noworodka (to drugi najważniejszy czynnik po wadach wrodzonych).
Niestety przedwczesny poród nie jest korzystny dla dziecka. Zwiększa ryzyko niskiej wagi urodzeniowej oraz późniejszym problemom rozwojowym dziecka.
Definicja porodu przedwczesnego
Poród przedwczesny (jatrogenny) to taki, do którego dochodzi przed czasem – przed skończonym 37 tygodniem ciąży i po skończonym 22 tygodniu ciąży, czyli między 22 a 37 tygodniem ciąży.
Dlaczego kobieta rodzi przedwcześnie?
Badania nad porodem przedwczesnym prowadzone są od ponad 50 lat. Niestety dotąd nie poznano jednoznacznie powodów, dla których dzieci rodzą się przedwcześnie.
Istnieją czynniki, które mogą mieć na to wpływ, zwiększając ryzyko porodu przedwczesnego:
- wiek (poniżej 18 lub powyżej 36 lat), stan cywilny (wolna), wykształcenie (podstawowe i średnie),
- warunki życia (niskie),
- dieta,
- palenie papierosów,
- ciąża niechciana i nieplanowana,
- problemy psychologiczne matki, zwłaszcza w pierwszym trymestrze (lęk, niepokój stres, brak wsparcia partnera – dr med. Lewis Mehl-Madrona odkrył, że wszystkie te czynniki znacznie zwiększają ryzyko nie tylko porodu przedwczesnego, ale także porodu wspomaganego, trudnego).
Do czynników medycznych zwiększających ryzyko przedwczesnego porodu wymienia się:
- wcześniejsze przebyte porody przedwczesne,
- martwe urodzenia dziecka,
- wiele wcześniejszych porodów.
Wykrycie białka fibroektyny między 22 a 37 tygodniem ciąży zwiększa ryzyko porodu przedwczesnego. W normalnej, zdrowej ciąży to białko na takim etapie nie występuje.
Poród przedwczesny może być wywołany przez lekarza, na przykład z powodu stanu przedrzucawkowego. Może być konsekwencją przedwczesnego odpłynięcia wód płodowych spowodowaną zaburzeniami hormonalnymi, osłabieniem działania układu hormonalnego.
Ryzyko przedwczesnego porodu jest oceniane przez lekarza prowadzącego ciążę podczas badania ginekologicznego. Łatwo sprawdzić, czy kobieta nie urodzi przedwcześnie, oceniając stan szyjki macicy (jej skracanie to sygnał ostrzegawczy, informujący o przygotowywaniu ciała do porodu). Często wystarczy przyjmowanie progesteronu, by utrzymać ciążę.
Jak dieta wpływa na ryzyko porodu przedwczesnego?
Badacze zauważyli, że dieta uboga w białko, warzywa i owoce zarówno przed zajściem w ciążę, jak i w jej trakcie może znacząco podnieść ryzyko porodu przedwczesnego. Szczególnie negatywny pod tym względem wpływ ma spożywanie dużej ilości tłuszczu i cukru, a także żywności przetworzonej, w tym mięsa, a także niskie spożycie wody.
Niektóre badania pokazały, że nieco ryzyko przedwczesnego porodu zmniejsza suplementacja cynkiem.
Poza tym odkryto zależność niskiego spożycia ryb i owoców morza w pierwszym trymestrze z ryzykiem przedwczesnego porodu. Inny czynnik zwiększający ryzyko to niedokrwistość matki.
Trzeba również dodać, że niedożywienie matki miało związek z przedwczesnym porodem.
Ważne, żeby rozumieć, że nie ma jednoznacznych dowodów, że powyższe czynniki na pewno wpływają na poród przedwczesny. Naukowcy podejrzewają, że tak jest, jednak potrzeba więcej analiz w tym zakresie.
Jak zapobiegać porodom przedwczesnym?
Dr medycyny Christiane Northrup w swojej bestsellerowej książce „Ciało kobiety. Mądrość kobiety” wskazuje, że powodem przedwczesnego porodu może być stan zapalny tkanek. By mu zapobiegać autorka wskazuje, żeby:
- Stosować dietę niskoglikemiczną, bogatą w witaminy i minerały, z małą zawartością cukru i tłuszczu
- Dbanie o odpowiedni przyrost wagi w ciąży (niestety według statystyk 55% kobiet między 20 a 39 rokiem życia jest otyłych, stąd w ich przypadku przyrost wagi powinien być mniejszy).
- Rzucić palenie i unikać dymu tytoniowego.
- Porozmawiaj z lekarzem o suplementacji. Zadbaj o przyjmowanie odpowiednich witamin już przed porodem.
- Spożywaj ryby. Sięgaj po odpowiednią ilość produktów bogatych w kwasy tłuszczowe omega -3, zwłaszcza DHA.
- Regularnie ćwicz.
- Znajdź swój sposób na stres.
- Poszukaj wsparcia w rodzinie, przyjaciołach, zwłaszcza jeśli z ciążą zostałaś sama i nie możesz liczyć na wsparcie partnera.
Komentarze