Prawidłowy przyrost wagi w ciąży – ile, jak i dlaczego?

W trakcie ciąży każda przyszła mama przybiera na wadze dodatkowe kilogramy i nie jest to nic niezwykłego. To zasługa, między innymi, powiększającego się brzucha i mięśnia macicy oraz oczywiście rozwijającego się płodu. Choć naturalnie wszyscy wiemy, że wzrost wagi w trakcie ciąży jest nieunikniony, należy się zastanowić ile powinnyśmy przytyć? Jak wygląda prawidłowy przyrost wagi w ciąży?

Dlaczego waga w ciąży wzrasta? Prawidłowy przyrost wagi w ciąży

Po pierwsze należy uświadomić sobie fakt, że ciężarna przybiera na wadze nie tylko z uwagi na stopniowo rozwijający się w macicy płód. Ciąża jest czasem, kiedy w organizmie kobiety zachodzi mnóstwo zmian przygotowujących ciało przyszłej mamy na wydanie na świat potomstwa. Co ważne, nie dzieje się to tylko i wyłącznie w obrębie samego brzucha. Zanim bowiem kobieta zauważy  jego wyraźne powiększenie, organizm zacznie gromadzić w sobie płyny i rozpocznie rozwój gruczołów mlecznych, co spowoduje widoczne już od 2 miesiąca ciąży powiększenie piersi.

Oprócz rozwijającego się płodu również sama macica, zapewniająca mu odpowiednie środowisko, powiększa swoje rozmiary i to aż 20-krotnie. Do tego musimy doliczyć również ciężar wód płodowych i łożyska, przez które płód pobiera substancje odżywcze od matki. To wszystko powoduje, że waga kobiety w ciąży rośnie, ale pod żadnym pozorem nie należy mieć z tego powodu wyrzutów sumienia lub kompleksów – o ile oczywiście przyrost wagi w ciąży nie zacznie przekraczać prawidłowego limitu.

Czy przyszła mama powinna jeść więcej?

W przebiegu ciąży dochodzi do zwiększenia dziennego zapotrzebowania organizmu na substancje odżywcze, co jest spowodowane wzrastającymi potrzebami rozwijającego się płodu i łożyska oraz zmianami dokonującymi się w matczynych tkankach i narządach. Wszystko to prowadzi do zwiększenia podstawowej przemiany materii oraz wzrostu metabolizmu o ok. 20%. W związku z tym ocenia się, że dodatkowy wydatek energetyczny powinien wynosić odpowiednio około :

• 150 kcal/doba w I trymestrze,
• 350 kcal/doba w II trymestrze,
• 350 kcal/doba w III trymestrze, a pod sam koniec ciąży nawet do 500 kcal/dobę.

Wzrost zapotrzebowania kalorycznego jest konieczny do prawidłowego rozwoju dziecka, jednak należy pamiętać, że przyszła mama je dla dwóch, a nie za dwoje. Aby ograniczyć nadmierny przyrost wagi w ciąży, dieta ciężarnej musi być odpowiednio zbilansowana, tak, aby oprócz ilościowego dostarczenia odpowiedniej ilości kalorii, organizm otrzymywał wszystkie potrzebne w tym okresie składniki odżywcze, witaminy i minerały.

Ile powinna wzrastać waga w kolejnych trymestrach ciąży?

Chociaż każda kobieta trochę inaczej przybiera na wadze w trakcie ciąży, istnieją pewne normy prawidłowego przyrostu masy ciała przyszłej mamy. Przeciętnie waga w ciąży wzrasta o 25% w stosunku do masy sprzed ciąży, co daje średnio ok 12-13 kg. To, ile powinna przybrać ciężarna kobieta, zależy od jej wcześniejszego BMI, a im mniejsze ono było, tym więcej waga powinna wzrosnąć. Zakres całkowitego przyrostu masy ciała powinien być więc następujący:

BMI < 19 (niedowaga) – przyrost masy ciała może wynieść 12,5 – 18 kg,
BMI 19 – 26 (prawidłowo) – przyrost masy ciała powinien wynieść 11,5 – 16 kg,
BMI > 26 (nadwaga) – przyrost masy ciała w ciąży nie powinien przekroczyć 7 kg.

Należy mieć na uwadze jednak fakt, że masa ciała w ciąży nie rośnie regularnie z tygodnia na tydzień, gdyż w każdym z trzech trymestrów wielkość przyrostu jest trochę inna.

Początkowo może zdarzyć się nawet tak, że z uwagi na poranne nudności i wymioty waga ciała, zamiast wzrosnąć spadnie. Z tego powodu też przyrost masy ciała w I trymestrze ciąży jest stosunkowo niewielki i wynosi około 2 kg. Nie jest to jednak sztywna wartość, szczupłe kobiety często przybierają odrobinę więcej niż pełniejsze panie, których waga z kolei może wzrosnąć tylko o 1 kg.

Podczas drugiego trymestru ciężarna przybiera na wadze znacznie szybciej i więcej, bo około 6 kg. Dzieje się tak ponieważ następuje zwiększenie ilości krwi, rozrost mięśnia macicy i gruczołów piersiowych.

W ostatnim trymestrze ciąży przyszła mama powinna natomiast przybierać około 2 kg miesięcznie, co ostatecznie daje około 5-6 kg. Wzrost wagi w ciąży nie jest więc, jak widać niczym niezwykłym, o ile tylko postępuje prawidłowo i we właściwym czasie.

Pamiętaj, że przyrost masy ciała w ciąży jest procesem całkowicie fizjologicznym, niezbędnym do prawidłowego rozwoju płodu i co ważne nieuniknionym. Rozwijający się organizm dziecka i zmiany zachodzące w organizmie matki powodują wzrost podstawowej przemiany materii i zapotrzebowania energetycznego. Należy jednak odżywiać się racjonalnie, aby nie nabrać zbyt dużo dodatkowych kilogramów i mieścić się w ustalonych granicach przyrostu masy ciała w danym trymestrze. Warto się do nich stosować, gdyż są one ustalone przez specjalistów i mają na uwadze wspólne dobro przyszłej mamy i jej nienarodzonego dziecka.