Poród przedwczesny – czyli kiedy maluszek się spieszy

Poród przedwczesny to urodzenie dziecka po 20 tygodniu ciąży, a przed 37 tygodniem ciąży. Na całym świecie to dość częste zjawisko. W 2010 roku w Polsce przed czasem urodziło się 6,7% dzieci. W Stanach Zjednoczonych odsetek ten jest jeszcze wyższy i stanowi 12%.

Poród przedwczesny – jakie jest ryzyko?

Czynniki zwiększające ryzyko porodu przedwczesnego:

• picie alkoholu w ciąży,
• zażywanie narkotyków,
• palenie papierosów,
• zbyt mały lub za duży przyrost masy,
• stany zapalne dziąseł,
• zła dieta,
• choroby przewlekłe (nadciśnienie tętnicze),
• niewydolność cieśniowo-szyjkowa,
• infekcje (choroby przenoszone drogą płciową, zakażenia bakteryjne pochwy, infekcje dróg moczowych),
• łożysko przodujące (oddzielenie się łożyska),
• wiek matki: powyżej 35 roku lub poniżej 17 lat,
• ciąża wielopłodowa,
• wcześniejsze przedwczesne urodzenie dziecka.

Przed czasem częściej rodzą kobiety o złej sytuacji materialnej i społecznej, żyjące w permanentnym stresie oraz obciążone pracą fizyczną.

Poród przedwczesny może być indukowany. Wywołuje się go często z powodu złego stanu matki (stan przedrzucawkowy) lub przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego.

Objawy porodu przedwczesnego

• bóle przypominające bóle menstruacyjne,
• regularne skurcze, których siła narasta, mimo zmian pozycji ciała i prób ich wyciszenia,
• silny nacisk na miednice,
• ucisk w plecach,
• wyciek płynu owodniowego,
• krwista wydzielina z pochwy,
• skracanie i rozwieranie się szyjki macicy obserwowane w trakcie badania lekarskiego.

Mogą występować wszystkie te objawy lub tylko niektóre.

Leczenie

Im dziecko przed terminem porodu przebywa dłużej w macicy, tym lepiej. Dlatego w zależności od zaawansowania ciąży, lekarz może zlecić różne działania: wysłać ciężarną do szpitala lub zalecić leżenie w domu (należy pamiętać o przyjmowaniu wystarczającej ilości płynów). Leczenie stanu zagrażającego porodem przedwczesnym polega na zapewnieniu kobiecie komfortu psychicznego i fizycznego. Zwraca się uwagę na rezygnację z pracy zawodowej oraz zorganizowanie pomocy przy obowiązkach domowych, co pozwala na relaksowanie się i skupienie na myśleniu i działaniu w dbałości o zdrowie.

Niekiedy konieczne jest przyjmowanie antybiotyków, zwłaszcza jeśli poród został wywołany przez infekcję. Często podaje się również środki farmakologiczne powstrzymujące przedwczesny poród, a w sytuacji, kiedy akcji nie da się zatrzymać: środki przyspieszające dojrzewanie płuc dziecka. Jest też inne rozwiązanie: jeśli poród przedwczesny wydaje się lepszą opcją niż kontynuowanie ciąży, nie podaje się żadnych środków, ale pozwala na rozwinięcie akcji porodowej.

Jak przeciwdziałać porodom przedwczesnym?

• Przyjmować kwas foliowy przed zajściem w ciążę,
• Zadbać o dobry stan zębów,
• Wybrać dobrą opiekę medyczną, a zwłaszcza odpowiedniego ginekologa,
• Przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów,
• Unikanie używek w ciąży,
• Unikanie środków farmakologicznych nieprzepisanych przez lekarza,
• Leczenie każdej infekcji,
• Dzielenie się niepokojącymi symptomami,
• Unikanie wielogodzinnego stania i chodzenia (zwłaszcza jeśli kobieta jest obciążona ryzykiem porodu przedwczesnego),
• Wykonywanie zleconych badań.

Bibliografia

Marianowski L. i in., Diagnostyka i postępowanie w porodzie przedwczesnym, Kliniczna Perinatologia Ginekologiczna, Szczecin 1998.
Heidi Murkoff, W oczekiwaniu na dziecko, Poznań 2012.