Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której dominującym objawem jest stan permanentnej hiperglikemii (podwyższonego poziomu glukozy we krwi) spowodowanej niedoborem lub nieprawidłowym działaniem insuliny (hormonu odpowiedzialnego za obniżenie poziomu glukozy we krwi). Zasadniczo dzieli się ją na dwa typy – typ I (insulinozależny) oraz typ II (insulinoniezależny). U dzieci i młodzieży postacią dominującą jest cukrzyca typu I i jej właśnie poświęcimy nasz dzisiejszy artykuł. Jakie są pierwsze objawy cukrzycy u dziecka?
Czy cukrzyca jest chorobą częstą?
U dzieci oraz młodzieży dominuje cukrzyca typu I (90 procent wszystkich zachorować na cukrzycę w tej grupie wiekowej). Według danych prezentowanych przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną z 2009 roku, na świecie choruje na nią, aż 0,02 procent osób w wieku od 0 do 14 lat. Należy jednak pamiętać, że współczynnik ten może się nieco różnić w zależności od kraju lub nawet regionu w danym państwie.
Skupiając się jednak na naszym kraju, dane z lat 1989-2004 pokazują, że każdego roku na cukrzyce typu I zapada około 18 na 100 tysięcy dzieci w wieku 0-14 lat. Co jednak bardzo niepokojące, liczby te z roku na rok rosną. Tym samym, aktualnie należy spodziewać się, że zapadalność ta jest jeszcze wyższa.
Na czym polega cukrzyca typu I?
U podłoża cukrzycy typu I leży proces autoimmunologiczny (organizm tworzy przeciwciała skierowane przeciwko własnym tkankom) skierowany przeciwko komórkom beta trzustki (komórki te odpowiedzialne są za produkcję insuliny), co skutkuje nieodwracalnym niedoborem insuliny.
Naukowcy, od wielu lat, sprzeczają się, jaka jest pierwotna przyczyna wystąpienia wspomnianego procesu autoimmunologicznego, ale pewne jest, że ma na niego wpływ pewna komponenta genetyczna (rodzeństwo chorych na cukrzycę ma większą szansę zachorowania) oraz środowiskowy czynnik wywołujący (czynnik ten jest nieznany, ale przypuszcza się, że mogą za niego odpowiadać różne infekcje przechodzone przez dziecko).
Jakie są objawy cukrzycy typu I u dziecka?
Typowo, objawy cukrzycy typu I u dziecka rozwijają się w ciągu jednego do maksymalnie kilku tygodni. Wśród nich można wyróżnić:
- Wzmożone pragnienie – dziecko może wypijać nawet kilka (3,4 lub więcej) litrów płynów w ciągu dnia.
- Wielomocz – dziecko oddaje bardzo duże ilości moczu, proporcjonalne do ilości wypijanych płynów.
- Ubytek masy ciała lub brak przyrostów masy ciała – charakterystycznym objawem jest szybkie schudnięcie kilku kilogramów w okresie jednego do dwóch tygodni.
- Narastające osłabienie – dziecko zgłasza, że czuje się coraz gorzej. Zauważalne jest pogorszenie się wyników w szkole, niechęć do uprawiania sportów, apatyczność.
- W skrajnych przypadkach, gdy rozwinie się kwasica ketonowa (w pewnych sytuacjach może to być pierwsza manifestacja choroby) – nudności, wymioty, przyspieszony oddech, zapach acetonu (zmywacza do paznokci) z ust dziecka, a nawet śpiączka.
Podsumowując, najbardziej charakterystycznym obrazem dziecka chorego na nierozpoznaną cukrzycę typu I to obraz dziecka, które dużo piję, dużo sika, straciło w krótkim czasie kilka kilogramów oraz jest osłabione lub apatyczne. Objawy te u każdego rodzica powinny wzbudzić niepokój i być sygnałem, aby czym prędzej udać się do lekarza pediatry. Co warte podkreślenia, w momencie pojawienia się objawów kwasicy ketonowej należy bezzwłocznie udać się z dzieckiem na SOR lub zadzwonić po pogotowie ratunkowe, gdyż jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia!
W jaki sposób lekarz stawia rozpoznanie?
W diagnostyce cukrzycy lekarze mają do dyspozycji dużą gamę badań laboratoryjnych. Spośród nich najważniejsze wydaje się oznaczenie poziomu glukozy w surowicy oraz test OGTT (test tolerancji glukozy). Należy jednak pamiętać, że u dziecka, u którego występują objawy, do rozpoznania wystarczy pojedynczy wyniki glukozy we krwi powyżej 200 mg/dl.
Oczywiście, w dalszej kolejności wykonuje się liczne, dodatkowe badania. Mają one za zadanie określić typ, zaawansowanie, czy też powikłania choroby, ale należy pamiętać, że na samym początku są one zbędne. Najważniejsze bowiem jest szybkie wyrównanie poziomu glukozy w warunkach szpitalnych.
W jaki sposób leczy się cukrzycę typu I?
Istotą leczenia cukrzycy typu I jest ciągła, dożywotnia suplementacja brakującej insuliny w formie iniekcji lub tak zwanych pomp insulinowych. Aktualnie brak jest niestety innych metod leczenia tej ciężkiej choroby.
Podsumowując, cukrzyca typu I jest chorobą ciężką, podstępną i bardzo niebezpieczną. Co za tym idzie, niesamowicie ważna jest czujna obserwacja dziecka i szybka wizyta u specjalisty w przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących objawów.
Komentarze