Paciorkowiec u dziecka – objawy i leczenie

Paciorkowiec to bakteria, która wywołuje szereg zróżnicowanych dolegliwości. Szczególnie w przypadku obniżonej odporności może przyczynić się do rozwoju wielu chorób, również tych zagrażających życiu. Do najczęściej występujących infekcji związanych z zakażeniem tym patogenem zalicza się szkarlatynę, anginę, zapalenie ucha, a nawet sepsę czy zapalenie płuc. Przebieg choroby zależy jednak od ogólnego stanu zdrowia dziecka oraz rodzaju atakującej bakterii. Jakie są dokładne objawy dolegliwości spowodowanej przez paciorkowce i w jaki sposób skutecznie leczyć taką infekcję? Wszystko na temat paciorkowiec u dziecka.

Czym są paciorkowce? Paciorkowiec u dziecka

Paciorkowce, nazywane także streptokokami stanowią grupę bakterii gram-dodatnich, które charakteryzują się bardzo wysoką inwazyjnością. Wyjątkowo łatwo wnikają więc w głąb skóry oraz tkanki łącznej, infekując poszczególne układy organizmu. Warto przy tym zauważyć, że część z nich zaliczana jest do patogenów niestanowiących zagrożenia dla ludzi oraz zwierząt (np. paciorkowce mleczne), zaś pozostałe są gatunkiem chorobotwórczym. To właśnie one przyczyniają się do rozwoju infekcji górnych dróg oddechowych, w tym anginy czy zapalenia migdałków.

Paciorkowce wywołują też różę, szkarlatynę, zapalenie płuc, zapalenie ucha środkowego, zakażenie krwi, sepsę oraz dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Ponadto niektóre bakterie posiadają specjalną otoczkę komórkową wykazującą właściwości antygenowe, przez co nie mogą zostać prawidłowo rozpoznane przez ludzki układ immunologiczny. Dlatego tak ważne jest, aby stosunkowo szybko zdiagnozować pierwsze objawy zakażenia paciorkowcem i podjąć odpowiednie leczenie w tym kierunku.

Paciorkowiec u dziecka

Zakażenie paciorkowcem u dzieci przyczynia się do rozwoju wielu chorób w różnych grupach wiekowych.

Noworodki i niemowlaki narażone są przede wszystkim na infekcje wywoływane przez paciorkowce z grupy B, czyli zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz sepsę. Niestety są to bardzo ciężkie choroby, które wymagają hospitalizacji.

U dzieci w wieku przedszkolnym przeważnie diagnozuje się zakażenie skóry (liszajec lub róża), zapalenie ucha lub zatok przynosowych oraz paciorkowcowe zapalenie gardła.

Starszym dzieciom, zarówno w wieku przedszkolnym, jak i szkolnym grozi głównie zakażenie paciorkowcem atakującym układ oddechowy. Bakteria powoduje zapalenie gardła lub migdałków podniebiennych, szkarlatynę, a także zapalenie ucha środkowego.

Dzieci zazwyczaj zarażają się paciorkowcem w przedszkolach lub szkole. Patogen przenosi się między chorymi drogą kropelkową oraz poprzez uszkodzony naskórek. 

Najczęstsze objawy zakażenia paciorkowcem u dzieci

Paciorkowiec najczęściej izoluje się w jamie nosowo-gardłowej dziecka, skąd wnika do całego układu odpornościowego malucha. Objawy zakażenia bakterią mogą różnić się w zależności od grupy patogenu. Infekcję górnych dróg oddechowych wywołanych paciorkowcem można jednak rozpoznać po następujących symptomach:

• wysokiej gorączce, sięgającej do 40 stopni;
• silnym i ostrym bólu gardła;
• złym samopoczuciu;
• wymiotach lub bólu brzucha;
• powiększeniu węzłów chłonnych szyi oraz żuchwy;
• białym nalocie na migdałkach;
• brakiem kaszlu.

Z kolei szkarlatyna u dzieci powoduje gorączkę, ból gardła, dreszcze, czerwoną wysypką na skórze oraz „malinowy język”.

Jak wygląda leczenie paciorkowca?

Leczenie paciorkowca u dzieci w większości przypadków polega na przyjmowaniu określonych antybiotyków, których dobór zależy od danego gatunku bakterii. Patogeny z grupy A wymagają zastosowania penicyliny lub erytromycyny, zaś przy chorobach spowodowanych przez paciorkowce z grupy B podaje się ampicylinę. Infekcje bakterią Streptococcus pneumoniae zwalcza się natomiast penicyliną i cefalosporynami. W celu złagodzenia objawów chorobowych można dodatkowo stosować ibuprofen bądź paracetamol. Przy gorączce szczególnie przydatne okażą się zimne okłady. Dzieci powyżej 5. roku życia mogą również przyjmować tabletki do ssania, łagodzące ból gardła.

Ponieważ paciorkowce niezwykle szybko się rozprzestrzeniają, to nie da się całkowicie zapobiec zakażeniu. Warto jednak od małego uczyć dziecko prowadzenia higienicznego trybu życia, który w pewnym stopniu pomoże ograniczyć ryzyko zarażenia tego typu patogenami, zwłaszcza w przedszkolu lub szkole.

Bibliografia:
Biernat M., „Zakażenia górnych dróg oddechowych”, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Kamińska E., „Dawkowanie leków u noworodków, dzieci i młodzieży”, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021Karlikowska-Skwarnik M., Kuchar E., Leczenie ostrych stanów zapalnych gardła, „Zakażenia XXI wieku” vol. 1(4), s. 175-182.Marks S.D., Smith P.K., Strobel S., „Choroby wieku dziecięcego”, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2010