Objawy odwodnienia u dziecka zimą

Odwodnienie jest stanem zagrażającym życiu dziecka. W przypadku najmłodszych utrata wody i elektrolitów następuje bowiem o wiele szybciej, co przyczynia się do znaczącego osłabienia organizmu oraz zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej. Wbrew pozorom do takiej sytuacji może dojść nie tylko latem, ale również zimą, zwłaszcza przy mrozach i niższych temperaturach. Jakie są najczęstsze objawy odwodnienia u dziecka i jak efektywnie mu zapobiec?

Jak dochodzi do odwodnienia u dziecka?

Specjaliści od żywienia i lekarze ciągle alarmują, że należy pić co najmniej 2 litry wody dziennie. Zapotrzebowanie na nią jest zależne od płci, codziennej aktywności fizycznej, wagi oraz wieku. Przyjmuje się, że zarówno u osób starszych, jak i dzieci niedobór płynów w organizmie może doprowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Zwłaszcza najmłodsi narażeni są na wystąpienie zaburzeń funkcjonowania gospodarki wodno-elektrolitowej.

Z problemem odwodnienia ma jednak do czynienia większość maluchów, szczególnie do 5. roku życia. Częste biegunki, oddawanie płynniejszych stolców, a także wymioty mogą szybko spowodować, że ilość wody i cennych minerałów w organizmie pociechy znacząco spadnie poniżej potrzebnych wartości. Jeżeli na początkowym etapie odwodnienia płyny nie zostaną natychmiastowo uzupełnione, to może dojść nawet do stanu zagrażającemu życiu dziecka.

Czy do odwodnienia organizmu może dojść zimą?

Wbrew pozorom czynniki środowiskowe, pora roku czy temperatury mogą przyczynić się do zwiększenia ryzyka wystąpienia odwodnienia u dzieci.

Niektórzy są jednak przekonani, że taki stan może pojawić się tylko latem, zwłaszcza w trakcie upałów. Mimo, iż zimą odczuwamy mniejsze pragnienie, to nie znaczy, że nasz organizm nie potrzebuje takiej samej ilości płynów. Podczas mrozów i niższych temperatur przede wszystkim o wiele częściej oddajemy mocz. Związane jest to bezpośrednio ze skurczaniem naczyń krwionośnych, które aby poprawić ukrwienie, jednocześnie pobudzają pracę nerek.

Dodatkowo przebywając na zewnątrz, oddychamy suchym powietrzem, a poprzez intensywne oddawanie ciepła wydalamy również parę wodną, co doprowadza do powolnego odwadniania. Koniecznie trzeba więc pamiętać o piciu odpowiedniej ilości płynów, także w zimniejszych miesiącach.

Objawy odwodnienia u dziecka zimą

Odwodnienie u dziecka początkowo może nie dawać żadnych zauważalnych sygnałów. W kolejnych fazach stopniowo zaczynają pojawiać się jednak konkretne objawy, do których należą:

• rozdrażnienie bądź apatia;
• wzmożone pragnienie;
• wysuszone usta lub język;
• płacz bez łez (nie dotyczy maluchów do 2. miesiąca życia);
• zapadnięcie gałek ocznych i ciemiączka u niemowląt;
• brak apetytu;
• oddawanie moczu w kolorze ciemnożółtym;
• brak lub zmniejszona ilość moczu;
• nadmierna senność albo ogólne osłabienie;
• zmniejszona elastyczność skóry;
• przyśpieszony oddech.

Takie symptomy powinny już zaalarmować rodziców do podjęcia odpowiednich kroków. Jeśli wtedy nie dojdzie do natychmiastowego uzupełnienia płynów, to w dalszej kolejności pojawia się:

• spadek ciśnienia tętniczego krwi;
• utrata przytomności;
• przyśpieszone bicie akcji serca;
• zmniejszenie lub brak pocenia;
• drgawki;
• gorączka.

Przy wystąpieniu tego rodzaju objawów trzeba od razu pojechać z dzieckiem na ostry dyżur bądź zadzwonić na pogotowie, bowiem następuje właśnie stan zagrażający życiu malca.

Jak zapobiec odwodnieniu dziecka podczas zimy?

Zimą, tak jak o każdej porze roku należy pić wodę mineralną. Zarówno dla siebie, jak i dziecka można również przygotować rozgrzewające koktajle na bazie cytryny, imbiru, żurawiny czy pomarańczy, które dodatkowo skutecznie wesprą odporność. Dobrym rozwiązaniem jest także podsuwanie maluchowi niesłodzonej herbaty oraz ciepłych zup i bulionów w ciągu dnia. Przy biegunce lub chorobie dodatkowo trzeba zadbać o uzupełnienie elektrolitów. Groźniejsze odwodnienia będą już jednak wymagały podania kroplówek w szpitalu.

Odwodnienie jest poważnym stanem chorobowym, którego nie wolno lekceważyć. Niedobór wody w organizmie może bowiem przyczynić się do wystąpienia ciężkich komplikacji zdrowotnych. Warto więc na bieżąco dostarczać dziecku odpowiednie ilości płynów, aby nie dopuścić do niebezpiecznych zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej.

Bibliografia:
Eisenber A., Hathaway S., Murkoff H., Drugi i trzeci rok życia dziecka, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012.Iwańczak F., Pytrus T., Leczenie ostrych biegunek u dzieci, Nowa Pediatria 2002, str. 149-158.Rustecka A. Najczęstsze zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego u niemowląt i ich związek z żywieniem, „Część II. Biegunki ostre i zaparcia”. Pediatr Med Rodz 2010, 6 (3), str. 198-203.