Niemowlę chce siedzieć. A co jeśli jest za wcześnie?

Rozwój ruchowy niemowlęcia to niezwykle złożony proces. Zdecydowanie jednym z najważniejszych, a zarazem najbardziej przełomowych momentów w życiu malca jest nauka siadania. Zazwyczaj dzieci zdobywają tę umiejętność pomiędzy 7. a 9. miesiącem życia. Samodzielne siedzenie sprawia bowiem, że świat pociechy nabiera nowego znaczenia i wreszcie może zacząć go odkrywać z innej perspektywy. Czasami zdarza się jednak, że młodsze dzieci próbują już podjąć pierwsze próby siadania. A co, jeśli jest na to jeszcze za wcześnie?

Kiedy dziecko zaczyna siadać?

Wiek, w którym dziecko rozpoczyna pierwsze próby siadania zależy od kilku czynników. Duży wpływ mają na to predyspozycje genetyczne, warunki zewnętrzne, termin porodu oraz prawidłowość rozwoju motorycznego malca. Według ogólnie przyjętych norm rozwojowych, pociecha powinna do ukończenia 9. miesiąca życia opanować umiejętność utrzymania się w siadzie, a do roku samodzielnie siedzieć.

Większość dzieci próbuje jednak siadać pomiędzy 7. a 9. miesiącem życia. Niektóre niemowlaki już około 5. lub 6. miesiąca powoli zaczynają układać rączki z przodu z wyciągniętymi ramionami, jakby chciały się podeprzeć. Warto zdawać sobie sprawę, że początkowa pozycja dziecka zawsze jest niestabilna i maluch bez podparcia nie utrzyma się dłużej niż kilka, kilkanaście sekund. Do dwóch następnych miesięcy niemowlak powinien samodzielnie wytrzymać w siadzie przez kilka minut. Z kolei do roku dzieci zazwyczaj potrafią same już siedzieć w prostej pozycji oraz swobodnie trzymać zabawki.

Czy niemowlak jest gotowy do siadania?

Pierwszą oznaką, że maluch zaczyna być gotowy do siadania jest ciągłe przekręcanie się dziecka z boku na bok oraz podnoszenie główki do pozycji pionowej. Niemowlakowi nie uda się bowiem samodzielnie usiąść, dopóki nie opanuje najpierw umiejętności unoszenia i trzymania głowy w górze. Dopiero jednak około 4. miesiąca życia mięśnie pociechy są na tyle wystarczająco mocne, że umożliwią brzdącowi podtrzymywanie główki. Na tym etapie dziecko może też nagminnie podnosić główkę i rozglądać się na boki lub podejmować próby chwytania szczebelek łóżeczka i podciągania się do siadu. Kiedy mięśnie niemowlaka staną się jeszcze silniejsze, to maluch powoli zacznie zastanawiać się, jak utrzymać ciałko w pionie. Wtedy jego postawa będzie nieco bardziej pochylona z jedną bądź obiema rękami z przodu. Pomiędzy 7. a 9. miesiącem pociecha powinna posiadać już na tyle wykształcone mięśnie, aby próbować siadać bez dodatkowego podparcia. 

Konsekwencje przedwczesnego siadania niemowlaka

Czasami zdarza się, że dziecko nie jest jeszcze gotowe fizycznie do siadania, chociaż podejmuje takie próby. Niektórzy rodzice chcą też na siłę nauczyć malca wcześniejszego siadania. Oba te przypadki mogą jednak okazać się katastrofalne w skutkach.

Przedwczesne sadzanie może bowiem doprowadzić do poważnych zaburzeń rozwoju mięśni tułowia, rozwinięcia się wad postawy, a nawet bocznych skrzywień kręgosłupa. Ponadto sadzanie dziecka, które nie jest na to gotowe sprzyja powstawaniu wielu zaburzeń motorycznych. Niestety rodzice nie są w stanie zauważyć tych nieprawidłowości na czas, a wszelkie wady postawy powstałe na tym etapie diagnozowane są przeważnie w przedszkolu lub szkole podstawowej.

Co zrobić, kiedy dziecko przedwcześnie rwie się do siadania?

Ciekawe świata maluchy mogą jednak same przedwcześnie podejmować próby siadania. Dotyczy to zwłaszcza dzieci, które w pierwszych tygodniach po narodzinach były długo noszone w pozycji pionowej bądź spędzały czas w foteliku. Aby zapewnić niemowlakowi możliwość obserwacji otoczenia bez szkody dla jego zdrowia, warto zacząć nosić go bokiem do podłogi, tak żeby główka i tułów były odpowiednio uniesione pod kątem 40-50 stopni. Taka pozycja pozwoli dziecku na podziwianie świata i zadba o jego prawidłowy rozwój.

Umiejętność siadania stanowi duży krok w rozwoju ruchowym niemowlęcia. Żeby jednak przejść do tego etapu, u maluszka muszą najpierw rozwinąć się mięśnie grzbietu i brzucha. Nie należy więc pośpieszać tutaj pociechy, a jeśli sama wyrazi przedwczesną chęć siadania można spróbować zmienić jej codzienną pozycję na taką, która ułatwi swobodniejszą obserwację świata.

Bibliografia:
Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6. roku życia, Wydawnictwo Edukacyjne 2012.Cytowska B., Winczura B., Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka, Oficyna Wydawnicza Impuls 2008.