Niedowaga u dziecka, a może nadwaga? Zobacz, jak dostosować dietę dziecka, aby ważyło prawidłowo

Chcesz wiedzieć, czy Twoje dziecko waży prawidłowo, dlatego jego masę ciała porównujesz do wagi rówieśników? Wykorzystaj bardziej wiarygodne źródło informacji – BMI dziecka, dzięki któremu ocenisz prawidłowość masy ciała i w razie konieczności wdrożysz odpowiednie zalecenia żywieniowe.

Przyrost masy ciała u dzieci ma przebieg bardzo indywidualny. Istotną rolę odgrywają przede wszystkim predyspozycje genetyczne oraz czynniki środowiskowe. Jednak znaczenie mają również nawyki żywieniowe wypracowane już w okresie niemowlęcym. To, jak wyglądała dieta niemowlęcia, rzutuje na prawidłowość masy ciała w wieku przedszkolnym czy szkolnym dziecka.

Niedowaga czy nadwaga? Oblicz BMI dziecka

Zamiast porównywać pociechę do jej rówieśników i niepotrzebnie się stresować, lepiej wykorzystać sprawdzone narzędzie. To wskaźnik BMI dziecka powyżej 1 roku życia, który określa zależność między wzrostem a masą ciała. Aby go obliczyć, należy skorzystać z poniższego wzoru:

BMI = masa ciała [kg] : (wzrost)² [cm]

W przypadku wskaźnika dotyczącego dzieci powyżej 1 roku życia, należy wynik zinterpretować w odniesieniu do siatki centylowej. W przeciwnym razie otrzymana informacja nie będzie wiarygodna.

Chcąc uprościć sobie obliczenia i zaoszczędzić czas, można skorzystać z internetowych kalkulatorów. Takie narzędzia pozwalają na wyznaczenie wskaźnika BMI dziecka wraz z krótką interpretacją. Podając parametry, w kilka sekund dowiesz się, czy dziecko ma nadwagę, niedowagę lub czy waży prawidłowo.

W kalkulator wpisz takie informacje jak:

• płeć dziecka,
• wiek (w miesiącach),
• masa ciała (w kilogramach),
• wzrost (w centymetrach).

Przykład 1. Córka skończyła 30 miesięcy. Waży 14 kg i mierzy 90 cm. Jak wynika kalkulacji, BMI wynosi 17,7. Dziecko ma nadwagę – znajduje się w 90. percentylu.

Przykład 2. Syn ma 31 miesięcy. Jego waga wynosi 12 kg, a wzrost – 89 cm. BMI wynosi 15,1 – dziecko ma prawidłową masę ciała i znajduje się w 25. percentylu.

Przykład 3. Córka ma 36 miesięcy. Waży 14 kg i mierzy 99 cm. Zgodnie z kalkulatorem, BMI wynosi 13,3 – oznacza to niedowagę. Dziecko znajduje się w 3. percentylu.

Nadwaga i niedowaga – przyczyny

Przyczyn nadwagi i otyłości u dzieci jest wiele. Część z nich wynika m.in. z:

• otyłości matek przed ciążą,
• zbyt szybkiego przyrostu masy ciała kobiety ciężarnej,
• zaburzeń gospodarki węglowodanowej, np. cukrzycy.

Najczęściej jednak problemy z prawidłową masą ciała pojawiają się na skutek przekarmiania. Systematyczne dostarczanie dziecku większej porcji kalorii niż wynika to z jego zapotrzebowania energetycznego przy jednoczesnej małej aktywności ruchowej, będzie skutkować szybkim przybieraniem na wadze.

Natomiast wśród przyczyny niedowagi można wskazać m.in.:

• niedostateczną podaż jedzenia,
• nieprawidłowe wykorzystanie produktów spożywczych,
• zwiększenie potrzeb energetycznych,
• cukrzycę,
• czynniki psychogenne, np. napięcia emocjonalne, relacje wewnątrzrodzinne[1].

Jak zadbać o prawidłową masę ciała dziecka?

Prawidłowa waga dziecka w dużej mierze zależy od nawyków żywieniowych. Dlatego pierwszym krokiem w stronę walki z nadwagą lub niedowagą jest dostosowanie codziennej diety.

• Postaw na różnorodność posiłków

Zróżnicowany jadłospis to gwarancja, że dziecko otrzyma wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Staraj się unikać tzw. diety jednostronnej, np. mącznej przy jednoczesnym niedoborze białka – zwiększa to ryzyko wzrostu ciała spowodowanego gromadzeniem nadmiaru wody[2].

• Kaloryczność posiłków dostosuj do potrzeb dziecka

Dzienne zapotrzebowanie energetyczne dziecka w drugim roku życia wynosi 1200-1300 kcal[3]. Aby nie dopuścić do nadwagi lub niedowagi, należy trzymać się tych wartości. Trzeba przy tym uwzględnić aktywność ruchową.

• Nie ograniczaj tłuszczów

Jeśli obawiasz się nadwagi u dziecka, nie ograniczaj tłuszczów. W pierwszych 3 latach życia pociechy, właśnie ten składnik odżywczy jest niezbędny do rozwoju mózgu i jednocześnie stanowi bogate źródło energii.

Dbaj przy tym o zwiększone spożycie ryb, które stanowią doskonałe źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych (w tym DHA).

• Wyklucz cukier z diety

Podawanie dzieciom słodyczy i napojów słodzonych wpływa negatywnie na nawyki żywieniowe – utrwala te złe praktyki. Ponadto zwiększa ryzyko nadwagi i otyłości – także w dorosłym życiu.

Jeśli już zachodzi konieczność podania czegoś słodkiego, cukierki zastąp suszonymi owocami, a gotowe ciastka – domowymi wypiekami.

Na koniec jeszcze jedna rada: nigdy nie zmuszaj malucha do jedzenia. Odmawianie spożywania posiłków to stan przejściowy, który szybko mija. Wmuszając w dziecko posiłki, powodujesz jeszcze większą niechęć.

[1] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/zywienie/74848,niedozywienie-hipotrofia-niedobor-masy-ciala

[2] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/zywienie/74853,nadwaga-i-otylosc-postepowanie-zywieniowe

[3] http://fsr.org.pl/baza-wiedzy/wychowanie-i-porady/dieta-dziecka-1-2lata/