Nalot na języku u dziecka – co oznacza?

Pojawienie się nalotu na języku u dziecka bardzo często wzbudza niepokój rodziców. Tego typu dolegliwość może być jednak bezpośrednio związana z rozwijającą się chorobą, jak i mieć nieco błahszą przyczynę, np. niedostateczne nawodnienie organizmu w danym dniu. Zazwyczaj dotyczy nieprawidłowej higieny jamy ustnej. W większości przypadków zmiany samoistnie mijają w ciągu dwóch tygodni. Dłużej utrzymujące się objawy wymagają już za to bezzwłocznej konsultacji z lekarzem. Jakie mogą być
bezpośrednie przyczyny wystąpienia nalotu na języku dziecka? Co oznacza nalot na języku u dziecka?

Nalot na języku – jak wygląda?

Język każdego zdrowego człowieka ma różowy lub jasnoczerwony kolor. Na jego powierzchni znajduje się bowiem bardzo cienka warstwa złuszczających się komórek, które nadają mu właśnie takie zabarwienie. Czasami można jednak zauważyć, że komórki nie złuszczają się prawidłowo, a na języku zbiera się nalot o białym, żółtym, a nawet czarnym kolorze. Takie zjawisko zdecydowanie wymaga baczniejszej obserwacji. Jednocześnie należy zdawać sobie sprawę, że nalot na języku u dziecka nie zawsze od razu świadczy o wystąpieniu poważnego stanu chorobowego. Do takiej sytuacji często dochodzi też na skutek nieprawidłowej higieny jamy ustnej, nadużywania herbaty, przyjmowania określonych leków bądź stosowania nieodpowiedniej diety. Warto jednak dokładnie ustalić, co mogło być przyczyną pojawienia się osadu na języku w celu wykluczenia rozwoju poważniejszych chorób.

Nalot na języku u dziecka a higiena jamy ustnej

Jedną z najczęstszych przyczyn obecności białego nalotu na języku dziecka jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Nieusuwane na bieżąco, a tym samym namnażające się bakterie mogą doprowadzić do rozwinięcia się różnych dolegliwości stomatologicznych.

Włochaty, białawy nalot, któremu dodatkowo towarzyszy nieprzyjemny zapach z jamy ustnej wymaga wizyty u dentysty i ogólnej oceny stanu uzębienia. Grubszy nalot wraz z białymi lub żółtymi plamami może z kolei świadczyć o zapaleniu bądź
grzybicy. Bardzo często takie zmiany związane są również z pleśniawkami, które zazwyczaj zlokalizowane są na dziąsłach, podniebieniu oraz wewnętrznej stronie policzków. Pojawienie się osadu o szarożółtym albo biało-żółtym zabarwieniu przeważnie sygnalizuje zaś powstanie aft.

Osad na języku – inne przyczyny

Wśród przyczyn, które mogły doprowadzić do nagromadzenia się nalotu na języku naszej pociechy wymienia się również nadmierne odwodnienie. Do takiej sytuacji może dojść zarówno w wyniku utraty płynów spowodowanych biegunką czy wymiotami, jak i podczas trwania infekcji lub gorączki. Nalot na języku czasami pojawia się też u dzieci, które mają nieprawidłowy tor oddychania wynikający z przerostu migdałków, zatkanego nosa czy alergii. Widoczne zmiany na języku powoduje także szkarlatyna.

Niektóre choroby również doprowadzają do powstania niepokojącego nalotu, w tym dolegliwości ze strony żołądka, jelit, dwunastnicy bądź wątroby. W rzadszych przypadkach osad na języku świadczy o niedoborze podstawowych minerałów, zwłaszcza żelaza. U niemowląt taki stan rzeczy przeważnie jest skutkiem ubocznym stosowanej antybiotykoterapii. Sporadycznie może też być związany z osłabioną odpornością.

Nalot na języku u dziecka – jak się go pozbyć?

W wielu przypadkach pojawienie się nalotu na języku nie wymaga natychmiastowej wizyty u lekarza. Warto wcześniej spróbować zniwelować dolegliwość domowymi sposobami. Szczególnie przydatne okażą się płukanki z szałwii i rumianku, które wykazują działanie przeciwzapalne oraz przeciwustrojowe.

Koniecznie trzeba również pamiętać o piciu dużej ilości wody, stosowaniu płynu do płukania jamy ustnej z fluorem oraz unikać podawania dziecku ostrzejszych lub kwaśnych potraw. Jeżeli nalot na języku nie zniknie jednak w ciągu dwóch tygodni, albo schorzeniu towarzyszą inne objawy, chociażby gorączka czy ból w jamie ustnej to należy bezzwłocznie udać się z pociechą do specjalisty. 

Kiedy zauważymy u dziecka nalot na języku nie należy więc od razu wpadać w panikę. Większość przypadków nie stanowi bowiem powodu do niepokoju, a często wystarczy zmienić określone nawyki (np. pielęgnację jamy ustnej), aby dolegliwość zniknęła. Z pewnością trzeba jednak obserwować malca, a przedłużające się zmiany skonsultować z lekarzem.

Bibliografia:
Zielnik-Jurkiewicz B., Gietka A., Stankiewicz W., Zapalenia jamy ustnej, „Klinika Pediatryczna”, nr 14 (3)
2006.Zdrojewicz Z. i inni, Język prawdę ci powie, czyli język jako narzędzie diagnostyczne wielu chorób,
Medycyna Rodzinna 2017.