„Moje dziecko nie chce się samo bawić”

Mówi się, że kiedyś dzieci bawiły się same, a teraz potrzebują ciągłej obecności rodziców.

Zmieniło się podejście do najmłodszych, którym jeszcze kilkanaście lat temu wystarczył znaleziony w parku patyk czy kawałek gazety do zabawy, a teraz często nie wystarcza edukacyjna, wielofunkcyjna zabawka oraz stymulujące uwagę pluszaki.

Skutek jest taki, że rodzice (przyznając się do tego głośno lub nie) wzdychają, że ich dziecko nie umie się samo bawić i poszukują genialnej zabawki, która rozwiąże ich problem. Jednak kolejny nabyty przedmiot zajmuje jedynie na chwilę. A kłopot i poczucie osaczenia przez dziecko domagające się ciągłej aktywnej obecności rodzica pozostaje…

Zwłaszcza wtedy, kiedy maluch pozostaje z rodzicem w domu przez cały dzień i opieki nad nim nie dzieli się z kilkoma innymi osobami.

Lubię się bawić z dzieckiem, ale…

zabawa przez kilkanaście godzin mnie nudzi. Potrafię się do tego przyznać. Nie dlatego, że nie kocham córki, czy jestem w powszechnym mniemaniu „złą matką”, ale dlatego, że czuję się normalna i…nie zapominam o tym, że jestem też po prostu człowiekiem.

Właśnie z tego powodu już od momentu, kiedy córka zaczęła raczkować, zwracam szczególną uwagę na to, by budować w niej poczucie pewności siebie oraz zachęcać do samodzielności. Być może z wygody, być może z przekonania, że niezależność to bardzo ważna cecha. Nie tylko u dorosłego, ale również u dziecka. Także w zabawie.

Im młodsze dziecko..

tym krócej zajmuje się zabawą. To oczywiste. Dlatego trzeba mieć świadomość, że od dwulatki nie ma co wymagać samodzielnej zabawy dłuższej niż przez pół godziny.

Jasne jest, że dziecko nie będzie się bawiło samo ze sobą cały dzień. Jednak można uzyskać efekt, kiedy zainicjowane zabawy przez rodzica przyciągną uwagę malucha na kwadrans czy pół godziny, co w przeciągu całego dnia da nam kilka godzin „spokoju”.

Maluch rzecz jasna może się bawić sam, ale w wieku kilkunastu miesięcy czy dwóch lat najlepiej wychodzi mu to pod okiem rodzica. Z własnego doświadczenia polecam wychodzić z pokoju na minutę czy dwie, mówiąc, że zaraz się wróci, by w ten sposób dodatkowo wspierać samodzielność malucha. Dodatkowo dobrym zwyczajem jest chwalenie malucha, jednak nie w nazbyt angażujący sposób, by nie odciągać samym sobą uwagi dziecka od zabawy. Wystarczy podejść i pogłaskać po głowie, czy nie ruszając się ze swojego miejsca, pochwalić słowem lub się uśmiechnąć do maluszka.

Zabawa trzylatka, czterolatka

Specjaliści podkreślają, że zabawa dla dziecka jest bardzo ważna i to w jaki sposób ona przebiega w dużym stopniu zależy od tego, czy dziecko się prawidłowo rozwija. Na tym etapie: trzech-czterech lat maluch już jest bardziej niezależny w zabawie. Potrafi się bawić bez mamy czy taty, ale co jakiś czas woła rodzica, chce coś pokazać, pochwalić się. Zabawa powinna być inicjowana przez rodzica. Powinna stanowić rozrywkę, która wymaga obecności dorosłego przez chwilę. Trudności w budowanie niezależności mogą się ujawniać na tym etapie właśnie w kłopotach w samodzielnej zabawie.

Tyle w teorii. Jak osiągnąć ten efekt w praktyce? Poleca się rozmawiać z dzieckiem. Także z tym, którego w wieku około dwóch lat nie uczyło się samodzielnej zabawy, mówić po prostu, że mama i tata muszą w danym momencie coś zrobić, że są tuż obok. Nie trzeba oczywiście chyba wspominać, że nic nie powinno odbywać się na siłę, że naturalne jest przytulenie dziecka oraz wydłużanie czasu na samodzielną zabawę. Jednak konsekwencja i poczucie, że to dla dobra dziecka, potrafi zdziałać cuda.

Ponadto niezależnie od wieku warto pamiętać o tym, że jeśli uczymy dziecko się samo bawić, nie oznacza to, że nie mamy bawić się wspólnie! Chodzi raczej o to, by wraz z rozwojem dziecka czas spędzany z dzieckiem na aktywnej zabawie we dwoje/troje nie był już podstawową formą rozrywki.

Jestem złą mamą?

Spotkałam się ze stwierdzeniem, że rodzice, którzy wspierają niezależność dziecka i uczą je samodzielnej zabawy już w wieku kilku lat, są:

• wygodni,
• bez serca
• złymi rodzicami,
• „skoro zdecydowali się na dziecko, to mają prać, prasować, myć podłogi i gotować obiady, kiedy dziecko śpi”.

Pozwolę się z tym nie zgodzić.

Oczywiście inaczej wygląda sytuacja, gdy oboje rodziców pracuje zawodowo poza domem. Wtedy, gdy mama i tata wracają do domu, starają się zapewnić maluszkowi uwagę, bo sami są stęsknieni. Takiego aktywnie spędzonego czasu potrzebuje również dziecko.

Naturalne jest to, że w takiej sytuacji po powrocie do domu „wszystkie pilne sprawy porzuca się”, by „zająć się” maluszkiem. Nie taki model rodziny mam przede wszystkim na myśli.

Piszę raczej o rodzicach, którzy pracują w domu, mają kilkoro dzieci, opiekują się starszą osobą w mieszkaniu, czy po prostu potrzebują równowagi, nie godzą się na poświęcenia, nie są w stanie poświęcić połowy dnia na „siedzenie na podłodze”.

Jestem przekonana, że w każdej sytuacji wybór powinien należeć do każdego rodzica i każdy powinien mieć świadomość jego konsekwencji. Mądrzy psychologowie podkreślają, że nie ma nic złego w tym, że chcemy mieć czas dla siebie, że nie godzimy się na całodniowe zabawy i uczymy dziecka samodzielnej zabawy, nawet w wieku kilkunastu miesięcy (czyli wtedy, kiedy inni twierdzą, że nie mamy prawa wymagać od malucha, by „zajął się sobą”).