Łożysko przodujące – objawy

Łożysko przodujące to jedno z najgroźniejszych powikłań, które może pojawić się w trakcie ciąży. Polega ono na nieprawidłowym zagnieżdżeniu się płodu w macicy, co skutkuje zagrożeniem zdrowia zarówno przyszłej mamy, jak i nienarodzonego dziecka. Wśród głównych symptomów świadczących o wystąpieniu tego stanu wymienia się m.in. krwawienie z dróg rodnych, ostry ból w podbrzuszu bądź częste skurcze macicy. Czym jeszcze objawia się łożysko przodujące i jakie są zalecenia w przypadku jego diagnozy?

Czym właściwie jest łożysko przodujące?

Łożysko przodujące jest charakterystycznym stanem fizjologicznym, w którym doszło do nieprawidłowego umiejscowienia się łożyska w macicy. Narząd zamiast zagnieździć się w przy ściance macicy znajduje się wtedy (częściowo lub całkowicie) w okolicach ujścia jej szyjki. Takie ułożenie doprowadza do wystąpienia licznych komplikacji w trakcie ciąży i późniejszego porodu, niejednokrotnie stwarzając zagrożenie życia dla mamy oraz płodu.

Łożysko przodujące można zdiagnozować, przeprowadzając badanie ultrasonograficzne między 20. a 30. tygodniem ciąży. Powikłanie stwierdza się u około 1% wszystkich ciężarnych.

Najczęstsze objawy łożyska przodującego

Łożysko przodujące w niektórych przypadkach może przebiegać nawet bezobjawowo. Jednym z najbardziej charakterystycznych symptomów jest jednak krwawienie z dróg rodnych pojawiające się około 32. i 34. tygodnia ciąży. Początkowo może być ono dosyć skąpe, ale z czasem staje się bardziej obfite i boleśniejsze. Wykazuje również tendencję do ciągłego ustępowania oraz nawracania. Wśród innych objawów świadczących o nietypowym ułożeniu płodu wymienia się:

• ból w dolnej części brzucha – może być zarówno łagodny, jak i nasilony, a także promieniować do kręgosłupa;
• regularne skurcze macicy – odczuwane jako parcie w podbrzuszu oraz okolicach miednicy;
• krwotok w ostatnim trymestrze ciąży – najpoważniejszy objaw, który zagra już zdrowiu matki i dziecka.

Przy wystąpieniu któregokolwiek z tych symptomów należy bezzwłocznie skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę.

Łożysko przodujące a czynniki ryzyka

Niestety, do tej pory nie udało się poznać bezpośrednich przyczyn tego zjawiska. Znane są jednak czynniki, które w dużym stopniu zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia łożyska przodującego u ciężarnej. Należą do nich:

• wielorodność (ryzyko zwiększa się z każdą kolejną ciążą);
• wiek ciężarnej (łożysko przodujące najczęściej występuje u kobiet po 35. roku życia);
• palenie papierosów;
• przebyte wcześniej operacje ginekologiczne na macicy (m.in. usunięcie mięśniaków, cesarskie cięcie, łyżeczkowanie macicy, aborcja);
• mnoga ciąża;
• pojawienie się łożyska przodującego przy poprzedniej ciąży;
• nieprawidłowości w budowie błony śluzowej macicy;
• występowanie mięśniaków lub polipów;
• wady genetyczne u płodu;
• wewnątrzmaciczne obumarcie płodu w przyszłości;
• zapłodnienie pozaustrojowe (in vitro).

Warto jednak zdawać sobie sprawę, że łożysko przodujące może także pojawić się u kobiet, u których nie wystąpił żaden z podanych czynników ryzyka.

Postępowanie po zdiagnozowaniu łożyska przodującego

Postępowanie w przypadku zdiagnozowania łożyska przodującego zależy przede wszystkim od tygodnia ciąży, ogólnego stanu zdrowia kobiety i nasilenia objawów. Jeśli płód pozostaje jeszcze niedojrzały, to stosuje się leczenie zachowawcze obejmujące przyjmowanie leków tokolitycznych oraz glikokortykosteroidów. Zaleca się również odpoczynek, prowadzenie oszczędnego trybu życia i rezygnację z pracy. Kiedy maleństwo jest już gotowe do życia poza organizmem mamy wtedy konieczne okaże się zakończenie ciąży poprzez cesarskie cięcie. Nieprawidłowe zagnieżdżenie łożyska stanowi bowiem istotne przeciwwskazanie do porodu siłami natury.

Chociaż łożysko przodujące jest dosyć poważnym stanem zagrażającym ciąży to na szczęście współczesna medycyna potrafi sobie z nim skutecznie poradzić. Większości mamom borykającym się z tym zjawiskiem udaje się efektywnie donosić ciążę, a tym samym sprowadzić na świat silne i zdrowe maleństwo. Bardzo ważne jest jednak, aby w takich przypadkach dokładnie dostosowywać się do zaleceń lekarza, dużo odpoczywać, a w razie jakichkolwiek niepokojących objawów od razu udać się do szpitala.

Bibliografia:Bręborowicz, G.H., Położnictwo i ginekologia. Tom 1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.Klimek H., Wawrzyniak K., Dzieniecka M., Sieroszewski P., Nieprawidłowa implantacja łożyska — diagnostyka, postępowanie, doświadczenia własne, "Ginekologia i Perinatologia Praktyczna",
Tom 2, nr 2, Via Medica 2017.