Sen jest bardzo ważnym aspektem życia każdego człowieka. Wszelkiego rodzaju jego niedobory i zaburzenia wywierają szereg niekorzystnych skutków zdrowotnych oraz psychicznych. Stąd też coraz większą wagę przywiązuję się do diagnozowania oraz
leczenia nieprawidłowości związanych ze snem. Zatem, czym są leki nocne u dzieci? Jak się objawiają oraz jak można je skutecznie leczyć?
Lęki nocne u dzieci – klasyfikacja i częstość występowania
Lęki nocne stanowią przykład tak zwanych parasomnii. Międzynarodowa Klasyfikacja Zaburzeń Snu (ICSD-2) zalicza je razem z lunatyzmem (somnambulizmem) do zaburzeń wybudzania. Szacuje się, iż na lęki nocne cierpi około 3% dzieci w wieku 4-12 lat.
W populacji dorosłych zaburzenie to jest stwierdzane u nie więcej niż 1% pacjentów. Częstsze występowanie lęków nocnych u dzieci tłumaczy się faktem, iż maluchy większą część snu spędzają w fazie snu głębokiego.
Lęki nocne u dzieci – przyczyny
Dokładne przyczyny lęków nocnych u dzieci nie zostały poznane. Niemniej jednak sugeruje się, iż ich występowanie może być związane z:
- niedoborami snu – maluch w wieku 4-12 lat powinien przesypiać około 11-12 godzin w ciągu doby,
- przewlekłym stresem w domu, czy też szkole,
- chorobami i zaburzeniami psychicznymi – na przykład lękami, nerwicami, czy też zaburzeniami nastroju,
- przyjmowaniem leków o działaniu tłumiącym ośrodkowy układ nerwowy – na przykład leków o działaniu nasennym
- zaburzeniami oddychania w przebiegu przerostu migdałków, alergicznego nieżytu nosa, czy też astmy.
Lęki nocne u dzieci – objawy
Lęki nocne, spośród innych zaburzeń snu, mają najbardziej burzliwy przebieg. Polegają one najczęściej na tym, iż dziecko wybudza się w sposób gwałtowny. Towarzyszą temu głośny krzyk, płacz, nadmierne pocenie, przyspieszony oddech oraz uczucie silnego lęku.
Wszelkie próby uspokojenia malucha w trakcie wybudzenia są niemożliwe. U części pacjentów obserwowane są wręcz nieświadome zachowania ucieczkowe lub agresywne wobec osób próbujących im pomóc. Napad lęku nocnego kończy się samoistnym, całkowitym wybudzeniem. Dziecko po napadzie nie pamięta całego zdarzenia oraz może czuć się zdezorientowane i zagubione obecnością zaalarmowanych, przejętych rodziców.
Lęki nocne u dzieci – diagnostyka i leczenie
Rozpoznanie lęków nocnych u dziecka opiera się praktycznie wyłącznie na charakterystycznym obrazie klinicznym. W części przypadków konieczne jest jednak różnicowanie z napadami padaczkowymi. Rozstrzygające jest badanie EEG, które w przypadku lęków nocnych jest całkowicie prawidłowe.
Wykonanie PSG (badania polisomnograficznego) nie jest przeważnie konieczne. Wyjątek stanowią pacjenci, u których przebieg parasomnii jest nietypowy.
Leczenie farmakologiczne lęków nocnych zazwyczaj nie jest konieczne. Jedynie u pacjentów, u których napady są bardzo częste, nasilone i zagrażające zranieniem wskazane są małe dawki benzodiazepin. Co warte jednak zaznaczenia, leki te mają działanie uzależniające i mogą pogarszać funkcjonowanie intelektualne pacjenta w ciągu dnia. Innymi opcjami farmakologicznymi są leki przeciwdepresyjne o działaniu nasennym (na przykład trazodon).
Duże znaczenie w leczeniu lęków nocnych u dzieci ma również postępowanie niefarmakologiczne. W jego ramach dziecko powinno unikać czynników zwiększających ryzyko zaburzeń snu. U części pacjentów odczuwających przewlekły stres skuteczne może okazać się stosowanie technik relaksacyjnych lub pomoc psychologiczna. Co więcej, u dzieci z lękami wskazane jest wydłużenie czasu poświęcanego na sen i wprowadzenie przynajmniej jednej drzemki w ciągu dnia (20-30 minut).
Słowem zakończenia, lęki nocne u dzieci mogą być dla ich rodziców bardzo niepokojące.
Na szczęście, dotknięte nimi dziecko nie pamięta całego zdarzenia. Nie oznacza to oczywiście, że lęki należy bagatelizować i zrezygnować z próby ich leczenia.
Skąd się biorą lęki nocne u dziecka?
Leki w czasie laktacji
Leki w ciąży
Nocne budzenie się dzieci
Komentarze