Jakie kasze dla niemowlaka?

Światowa organizacja zdrowia (WHO) zaleca, aby mleko matczyne było jedynym pokarmem dla niemowlaków w pierwszym półroczu ich życia (minimum do 4 miesiąca). Rekomendacją na kolejne miesiące jest stopniowe rozszerzanie diety malucha i kontynuowanie karmienia piersią (nawet do 1-2 roku życia).  Postępowanie takie jest uznawane za optymalne, ale często ciężkie do wdrożenia (piersią karmi w naszym kraju jedynie 38,95% mam 6-miesięcznych maluchów). Z tego też względu niezwykle ważne jest propagowanie wśród rodziców wiedzy na temat zalet karmienia piersią i umiejętnego rozszerzania diety malucha. Zatem, jak wprowadzać do diety malca nowe pokarmy? Jakie kasze dla niemowlaka sprawdzą się najlepiej?

Rozszerzanie diety malucha – kiedy i jak je rozpocząć?

Dietę malucha należy zacząć rozszerzać po ukończeniu przez niego 17. tygodnia życia, ale nie później niż w 26. tygodniu. Pomiędzy 6 a 8 miesiącem maluch powinien już oprócz pokarmu matczynego otrzymywać 2-3 posiłki uzupełniające. W kolejnych
miesiącach należy stopniowo zwiększać ich ilość (3-4) i wprowadzać również zdrowe przekąski spożywane pomiędzy głównymi porami karmienia. W przypadku maluchów, którym podaje się wyłącznie mleko modyfikowane, rozszerzanie diety powinno
wyglądać podobnie. U dzieci tych zaleca się w 6 miesiącu około 4-5 posiłków dzienne (4 mleczne), a w 7-12 miesiącu 4-5 (3 mleczne).

Rozszerzanie diety malucha wymaga od jego rodziców dużej ilości cierpliwości oraz uwagi. Większość ekspertów poleca podawanie maluchowi jednego produktu w małej ilości przez kilka dni wyłącznie w momencie, kiedy jest głodny i obserwowanie jego reakcji. Wypluwanie i niechęć do nowych smaków jest u większości niemowlaków zupełnie naturalna (tolerancja smaku słonego kształtuje się dopiero w 6-24 miesiącu życia, smak gorzki i kwaśny wywołują grymas). Na szczęście, wielokrotne podawanie dziecku tego samego produktu (nawet kilkanaście razy) zwiększa jego tolerancję na ten i
inne nowe pokarmy w przyszłości. Co warte jeszcze zaznaczenia, maluchy karmione piersią łatwiej akceptują nowe smaki niż te karmione wyłącznie mlekiem modyfikowanym.

Rozszerzanie diety malucha – alergie pokarmowe oraz nietolerancje. Jakie kasze dla niemowlaka?

Maluchy mogą nie tolerować określonych produktów lub ich grup nie tylko ze względów smakowych, ale również z powodu nadwrażliwości (alergicznych lub niealergicznych) i nietolerancji pokarmowych. Te pierwsze mogą dotyczyć nawet 6% dzieci i objawiają się
bólami brzucha, brakiem apetytu, biegunkami, czy też wysypkami. Jedynie u 3% maluchów mogą występować ciężkie reakcje nadwrażliwości.

90% spośród wszystkich reakcji alergicznych to alergie na mleko krowie, jaja, orzechy, ryby, soję oraz gluten. W części przypadków mogą występować również tak zwane reakcje krzyżowe, czyli reakcje na produkty podobne do tych uczulających.

Nietolerancje pokarmowe objawiają się zazwyczaj podobnie (brak jedynie ciężkich reakcji). Co jednak charakterystyczne, symptomy nie występują po małych porcjach danego produktu. W przypadku alergii reakcja może być wywołana nawet śladowymi ilościami alergizującego pokarmu (na przykład kaszka zanieczyszczona uczulającymi orzechami). W przypadku zaobserwowania u malucha jakichkolwiek niepokojących objawów wskazane jest natychmiastowe odstawienie danego produktu i skonsultowanie się z lekarzem.

Rozszerzanie diety malucha – jakie kasze są odpowiednie?

Kasze można podzielić zasadniczo na te zawierające gluten i go niezawierające. Do tych pierwszych zaliczamy wszystkie produkty, które mają w swoim składzie pszenicę, jęczmień, żyto, czy też owies. Należą do nich między innymi kasza manna, kuskus, kasza owsiana (typu pęczak i łamana) oraz kasza jęczmienna (pęczak, perłowa, czy teżłamana). Bezglutenowe są natomiast produkty, które w swoim składzie zawierają inne niż wcześniej wymienione rodzaje zbóż. Należą do nich kasza gryczana (prażona i nieprażona), kasza jaglana, czy też kasza kukurydziana.

Dotychczas uważano, iż gluten powinien być włączany do diety dziecka pomiędzy 5 a 7 miesiącem życia pod osłoną karmienia piersią. Postępowanie takie miało zmniejszyć prawdopodobieństwo rozwoju choroby trzewnej (celiakii). Aktualne wytyczne Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) mówią, iż dieta malucha może być rozszerzona o produkty zawierające gluten pomiędzy 4 a 12 miesiącem życia i nie zwiększa to ryzyka celiakii. Co więcej, nie potwierdzono również ochronnego działania pokarmu kobiecego. Oczywiście, nie stoi to w sprzeczności z zaleceniem o wyłącznym karmieniu piersią do 6 miesiąca życia dziecka.

Jeśli chodzi zatem o kasze w diecie niemowlaka, to każda z nich może być w umiarze włączona do jego jadłospisu. Wyjątek stanowią oczywiście dzieci z nadwrażliwościami pokarmowymi oraz celiakią (te ostatnie maluchy muszą unikać glutenu). Cechami
charakterystycznymi kasz, które sprawiają, iż są one produktami pożądanymi w diecie malucha, jest ich łatwostrawność, kaloryczność, oraz prostota przygotowania. Bardzo istotne jest również, iż kasze mają dużą zawartość białka, witamin (głównie B1, B2, PP, E, kwas foliowy) oraz minerałów (żelaza, magnezu, wapnia, miedzi, cynku i manganu)
potrzebnych dziecku do prawidłowego rozwoju.

Jakie kasze dla niemowlaka?

Istnieje kilka sposób przygotowania kasz dla niemowlaka. Najmłodsze dzieci można karmić kaszami w postaci różnego rodzaju samodzielnie przygotowywanych płynnych kaszek lub kleików wzbogaconych przecierami owocowymi. Oczywiście, na rynku
dostępne są także gotowe produkty, które wystarczy zalać wodą. Stanowią one często dobrą alternatywę dla posiłków przygotowywanych samodzielnie, ale zawsze należy zwracać uwagę na ich skład (niepożądane są dodatki smakowe oraz słodziki).

Innym sposobem przygotowania kaszy dla nieco starszych bobasów jest ich gotowanie w mniejszej ilości wody i formowanie różnego rodzaju kulek, które dziecko może samodzielnego wziąć do ręki. Owe kulki można wzbogać o inne składniki takiej, jak
warzywa, czy też mięso. Ten ostatni sposób ma zastosowanie w tak zwanej metodzie BLW – dziecku samo wybiera produkty, które może wziąć do ręki i zjeść. Tym sposobem omija się etap kaszek i kleików, jako posiłków uzupełniających.

Słowem zakończenia, rozszerzanie diety malucha po ukończeniu przez niego 4-6 miesiąca życia jest bardzo ważne. Jednym z produktów, które warto włączyć już na dosyć wczesnym etapie, są różnego rodzaju kasze będące dobrym źródłem witamin i minerałów dla rozwijającego się organizmu.

Bibliografia:
Co może jeść dziecko w 1. roku życia – Dr med. Piotr Dziechciarz, dr n. med. Dorota Gieruszczak-Białek, lek. Andrea Horvath-Stolarczyk, prof. dr hab. med. Hanna Szajewska
Poradnik żywienia niemowląt pod redakcją prof. Hanny Szajewskiej oraz dr hab. n. med. Andrei Horvath
Pediatria pod redakcją prof. Wandy Kawalec