Jak rozpoznać niedobór witaminy D3 u dziecka? Poznaj charakterystyczne objawy

Witamina D pełni w organizmie wiele istotnych funkcji1. Podstawowym jej zadaniem jest regulacja metabolizmu wapnia i fosforu1. Naturalnym źródłem witaminy D jest żywność i synteza skórna. Podkreśla się jednak, że tylko niewielka część zapotrzebowania na witaminę D pochodzi z pokarmów, natomiast znacząca jej ilość uwalniana jest w skórze pod wpływem działania promieniowania słonecznego1. Ze względu na sezonowość zmian stężeń witaminy D w organizmie człowieka jej niedobór jest ważnym powszechnym problemem zdrowotnym w Polsce2, który dotyczy nie tylko dorosłych, ale też dzieci.

Jak rozpoznać niedobór witaminy D3? Jakie są skutki niedoboru witaminy D u dzieci? Odpowiedzi poniżej. Z dalszej części artykułu dowiesz się również, jaka jest norma witaminy D3 dla poszczególnych przedziałów wiekowych w przypadku dzieci.

Niedobór witaminy D3 – objawy krzywicy

Nawet niewielkie niedobory witaminy D3 obniżają siłę mięśni szkieletowych³. W związku z tym mogą pojawić się bóle szkieletowe w szczególności kończyn dolnych⁴, szybkie przemęczanie się, problemy z apetytem, biegunka czy bezsenność.

Niedostateczny poziom witaminy D3 u dzieci prowadzi do krzywicy, która manifestuje się takimi objawami jak⁴:

• poszerzenie nadgarstków,
• poszerzenie nasad kości długich,
• poszerzenie połączeń kostno-chrzęstnych,
• zniekształcenia i wgięcia kości długich kończyn dolnych,
• zahamowanie wzrostu (niskorosłość),
• opóźniony rozwój pionizacji i lokomocji,
• zaburzenia wzorca chodu.

Celem uzupełnienia niedoborów stosuje się leki z witaminą D3.

Czym grozi niedobór witaminy D3?

Witamina D wykazuje działanie regulujące na gospodarkę wapniowo-fosforanową, przez co jest ważna dla tkanek i narządów bogatych w te minerały, czyli dla kośćca i zębów. Niedobory wit. D3 mogą mieć groźne dla zdrowia konsekwencje. W przypadku dzieci prowadzą do krzywicy, która zazwyczaj objawia się deformacjami kostnymi o różnym stopniu zaawansowania. Oprócz tego dochodzi do zaburzenia mineralizacji i zmniejszenia masy kostnej².

Przewlekły brak witaminy D w organizmie może stać się przyczyną występowania bóli kostnych o różnym stopniu nasilenia i różnej lokalizacji. Najczęściej najmłodsi pacjenci z krzywicą uskarżają się na bóle podudzi i stóp. Dodatkowo niedobór witaminy D może zwiększać predyspozycję do złamań kości².

W zaawansowanym stadium krzywica może objawiać się m.in. ciężkimi bólami kostnymi i znacznym osłabieniem mięśniowym, zaburzeniami rozwoju psychoruchowego i somatycznego, w tym niskorosłością, jak również drgawkami hipokalcemicznymi oraz tężyczkowymi kurczami różnych grup mięśniowych czy kardiomiopatią hipokalcemiczną². Wtedy jest stanem zagrażającym życiu.

Witamina D3 – norma. Kiedy powinno się podawać wit. D3 dzieciom?

Zalecenia dotyczące suplementacji witaminy D3 są różne w zależności od wieku. Noworodkom i niemowlętom od 0. do 6. miesiąca życia powinno się podawać 400 IU/dobę od pierwszych dni życia niezależnie od sposobu karmienia, natomiast optymalna dawka między 6. a 12. miesiącem życia dziecka wynosi 400–600 IU/dobę, w zależności od dobowej ilości witaminy D przyjętej z pokarmem².

Po ukończeniu 1. roku życia kwestia uzupełniania witaminy D3 wygląda nieco inaczej. Przede wszystkim u dzieci zdrowych, które przebywają na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami przez co najmniej 15 minut w godz. 10–15 bez kremu z filtrem w okresie od maja do września suplementacja nie jest konieczna, choć wziąć zalecana i bezpieczna². Gdy wspomniane warunki nie są spełnione, dzieciom w wieku od 1 do 10 lat zalecana jest suplementacja w dawce 800–1000 IU/dobę, w zależności od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok. Po ukończeniu 10. roku życia dawka ta wynosi 800–1000 IU/dobę².

W profilaktyce niedoboru witaminy D i stanów wynikających z niedoboru można stosować Juvit Kids D3. Jest to witamina D3 dla dzieci dostępna w formie leku bez recepty. Jedna buteleczka zawiera nawet 400 dawek witaminy D3⁵ (przy dawkowaniu 1 x dziennie).

JUVIT Kids D₃, 20 000 lU/ml, krople doustne. Skład: 1 ml (40 kropli) roztworu zawiera 0,5 mg cholekalcyferolu (Cholecalciferolum), co odpowiada 20 000 IU witaminy D₃. 1 kropla (0,025 ml) roztworu zawiera 12,5 mikrograma cholekalcyferolu (Cholecalciferolum), co odpowiada 500 IU witaminy D₃. Postać farmaceutyczna: Krople doustne, roztwór. Wskazania do stosowania: Produkt leczniczy przeznaczony jest do stosowania w następujących wskazaniach: Profilaktyka niedoboru witaminy D i stanów wynikających z niedoboru (np. krzywica, osteomalacja) u osób dorosłych, młodzieży, dzieci, niemowląt i noworodków. Leczenie wspomagające osteoporozy u osób dorosłych. Profilaktyka niedoboru witaminy D u kobiet planujących ciążę, będących w ciąży i karmiących piersią, w porozumieniu z lekarzem. Produkt leczniczy może być stosowany w leczeniu niedoboru witaminy D, krzywicy, osteomalacji u pacjentów uprzednio zdiagnozowanych jako kontynuacja leczenia. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą, hiperkalcemia, kamica nerkowa, brak aktywności hydroksylazy cholekalcyferolu w wątrobie i w nerkach, ciężka niewydolność nerek. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z zatwierdzoną charakterystyką preparatu. Dalsze informacje dostępne na życzenie.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

Bibliografia:

1. Wnęk D., Witamina D – skutki jej niedoboru i nadmiaru oraz źródła pokarmowe, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021.
2. Rusińska A., Płudowski P., Walczak M. i in., Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018 r., Postępy neonatologii, 2018, 24(1).
3. Dittfeld A., Gwizdek K., Koszowska A. i in., Wielokierunkowe działanie witaminy D, Ann. Acad. Med. Siles. 2014, 68, 1, 47–52.
4. Płudowski P., Thacher T., Zakharova I. i in., Krzywica niedoborowa – aktualne spojrzenie na epidemiologię, leczenie i zapobieganie, Post N Med 2016; XXIX(10): 760-766.
5. Charakterystyka Produktu Leczniczego Juvit Kids D3.