Jak niemowlę pokazuje swoje niezadowolenie?

Rozwój emocjonalny człowieka rozpoczyna się już od narodzin i trwa właściwie przez całe życie. Oczywiście wraz z wiekiem nabywamy pewnych umiejętności związanych z odczuwaniem i wyrażaniem naszych emocji, zarówno tych prostych, jak i bardziej złożonych. U niemowlęcia zasób odczuć i reakcji jest znacznie ograniczony, dlatego początkowo umie on okazywać jedynie swoje niezadowolenie, informując tym samym otoczenie o odczuwaniu jakiegoś dyskomfortu np. bólu, głodu lub chłodu. Na najwcześniejszym etapie swojego życia maluch alarmuje o tym za pomocą płaczu – ta naturalna reakcja towarzyszy mu już od narodzin i jest głęboko zakorzeniona w każdym człowieku. Choć początkowo maleństwo płacze z różnych powodów, informując w ten sposób o niezadowoleniu z jakiegoś powodu, to stopniowo uczy się on również innych sposobów wyrażania emocji. Przyjrzyjmy się więc nieco bliżej także innym sposobom, w jaki niemowlęta dają nam znać o tym, że coś jest nie tak.

W jaki inny sposób niemowlęta mogą okazywać swoje niezadowolenie?

Płacz nie jest jedyną formą w jakiej niemowlęta mogą okazywać swoje niezadowolenie. Inne formy protestów wykształcają się u nich stopniowo, wraz z ich rozwojem i mogą zależeć od charakteru, temperamentu oraz zdobytych do tej pory umiejętności.

Grymas na twarzy

Jest to chyba najbardziej naturalna i odruchowa reakcja obrazująca rozdrażnienie lub niezadowolenie. Oprócz płaczu to właśnie grymasy na twarzy dziecka, już od pierwszych chwil od narodzin informują rodzica o tym, że maleństwo czuje się z jakiegoś powodu niekomfortowo.

Odpychanie

Niemowlęta w przypadku, gdy mają dość zbyt bliskiego kontaktu fizycznego, potrafią być niezwykle stanowcze. Swoje poirytowanie takim zachowaniem drugiej osoby pokazują odpychając ją od siebie. Może być to połączone z płaczem, krzykiem lub nawet wyrywaniem się od kogoś – jest to wtedy jasny sygnał tego, że maluch nie chce dalej przebywać z tą osobą lub też czuje się przytłoczony zbytnią bliskością drugiego człowieka.

Bicie i uderzanie przedmiotów lub osób

Choć jedno z najmniej przyjemnych dla otoczenia sposobów na poinformowanie świata o tym, że coś nie odpowiada maluchowi, są gesty bicia i uderzania. Ten typ reakcji rodzic może zaobserwować np. wtedy gdy maluch jest noszony na rękach u osoby, która nie przypadła mu do gustu. Często też małe szkraby, uderzając łyżeczką lub kubkiem o stół, pokazują, że nie chcą np. kontynuować posiłku. Początkowo takie uderzanie, w szczególności rodzica, może być dla dziecka zabawą, ponieważ nie jest ono jeszcze świadome negatywnego wydźwięku takiego zachowania. Dopiero po kilku próbach wytłumaczenia, że nie powinno tak robić, dziecko zaczyna rozumieć, że nie jest to dobre zachowanie i zaczyna stosować je właśnie do okazania swojego niezadowolenia.

Wyrywanie przedmiotów

W momencie, gdy niemowlak odczuwa zbyt małe zainteresowanie własną osobą, okaże swoje niezadowolenie poprzez zachowanie mające na celu zwrócenie na siebie uwagi. Maluchy potrafią wyrwać rodzicom z rąk przedmioty, których w danej chwili używają np. telefon lub książkę, chcąc pokazać w ten sposób, że teraz to im należy się atencja opiekuna. Dzieci nie są także zbyt szczęśliwe, gdy inne maluchy bawią się ich zabawkami, dlatego po prostu wyrywają im przedmiot zabawy z rąk, chcąc w ten sposób odzyskać należący do nich przedmiot.

Kręcenie główką

Prosty gest przeczenia głową to jeden z pierwszych, które dziecko uczy się wykonywać oraz rozumie jego znaczenie. Gdy już się tego nauczy, może w ten sposób przekazywać otoczeniu informacje, że jest z czegoś w danej chwili niezadowolony lub po prostu nie ma na coś ochoty.

Wypluwanie jedzenia

Choć chyba każde dziecko czasem grymasi przy jedzeniu, to trzeba przyznać, że niemowlęta potrafią robić to w sposób wyjątkowo spektakularny. Oprócz płaczu czy pojękiwania, można spotkać się też z wypluwaniem jedzenia oraz rzucaniem nim gdzie i w co popadnie. Wyjątkowo temperamentne maluchy potrafią czasami nawet opluć karmiącego je rodzica – taka manifestacja niezadowolenia u dziecka z pewnością nie umknie jego uwadze.

Uciekanie

Jeśli mamy do czynienia z poruszającym się już malcem (chodzącym samodzielnie lub raczkującym) to w momencie, gdy nie będzie chciał on zrobić czegoś, co nakaże mu rodzic, jego reakcją może być ucieczka. Choć dzieci często traktują ją również jako element zabawy, w szczególności przy ubieraniu się lub zakładaniu pieluch, to jednak ucieczka połączona z krzykiem lub płaczem da rodzicowi wyraźny sygnał o niezadowoleniu pociechy z zaistniałej sytuacji.

Tupanie nóżką

Dotyczy głównie starszych dzieci, jednak swoje pretensje mogą wyrażać w ten sposób także uczące się chodzić niemowlęta. Szczególnie często gestu tego używają chcąc okazać swoje niezadowolenie z powodu odmowy rodzica lub też w drugą stronę, podkreślając swoją odmowę wykonania jakiegoś polecenia.

Wymienione przez nas potencjalne oznaki niezadowolenia u dziecka są jedynie garstką z całej gamy możliwości zachowań spotykanych u niemowląt. Każde dziecko jest inne, ma inny temperament, charakter, a także inaczej wyraża swoje emocje. Dlatego też rodzic dzień po dniu, wraz z rozwojem swojej pociechy, może odkrywać coraz pełniejszy wachlarz tych emocji, który pozwoli na budowanie krok po kroku coraz pełniejszej wspólnej rodzinnej więzi.