Głużenie a gaworzenie. Kiedy i jak?

Rozwój mowy dziecka trwa latami. Rozpoczyna się bardzo wcześnie, już w okresie niemowlęcym. Na początku przypomina gruchanie gołębia i jest określane jako głużenie. Jak wygląda głużenie? Kiedy powinno się pojawiać? I czym różni się głużenie od gaworzenia?

Co to jest głużenie?

Głużenie to pierwsze dźwięki w rozwoju mowy wydawane przez dziecko. Przypomina gruchanie gołębia. Podczas głużenia dochodzi do wypowiadania gardłowych dźwięków – rrrr, kkkk, kggg, gchch, chrrrr, gli, tli. Jest to melodyjny przeciągany i wesoły dźwięk.

Dziecko podczas głużenia może „śpiewać dźwiękami”. Zazwyczaj w trakcie głużenia niemowlę jest zadowolone. Ćwicząc aparat mowy, robi ze śliny bąbelki, uśmiecha się, jest mocno skupione lub całkowicie odprężone.

Czy każde dziecko głuży? Głużenie

Tak, każde dziecko głuży. Jedno nieco wcześniej, drugie nieco później. Jedno na ten etap poświęca więcej czasu, inne bardzo szybko przechodzi w gaworzenie. Głużenie jest automatyczne, nieświadome, a wypowiadane dźwięki nie są próbą naśladowania dźwięków z otoczenia.

Kiedy dziecko głuży?

Dziecko może głużyć już po ukończeniu 1 miesiąca życia. Najczęściej w 2-4 miesiącu życia.

Według Heidi Murkoff („Pierwszy rok życia dziecka”) tylko 10% dzieci zaczyna głużyć przed ukończeniem 1 miesiąca życia, 10% nie głuży do ukończenia 3 miesiąca życia. Pozostałe dzieci głużą, gdy skończą 2 i 3 miesiąc życia. Tylko nieliczne głużą dużo później – po ukończeniu pół roku życia.

Nie ma żadnych wyników badań, według wspomnianej wyżej autorki, że dzieci głużące później później zaczynają mówić. Nie ma też dowodów, że fakt późniejszego głużenia ma negatywny wpływ na rozwój mowy dziecka.

Czym różni się głużenie od gaworzenia?

Każde dziecko głuży, ale nie każde gaworzy. Głużenie jest nieświadome i niezamierzone, a gaworzenie to naśladowanie ludzkiej mowy – dziecko samo je inicjuje i decyduje o jego zakończeniu. Motywowane i zachęcane przez dorosłych czy starsze rodzeństwo może gaworzyć dłużej i intensywniej.

Gaworzenie następuje po głużeniu i składają się na nie dźwięki typu – da, ma, ta, ba, czyli sylaby.

Przypadkowo może dziecko na tym etapie powiedzieć „mama” lub „tata”, ale na świadome wypowiedzenie tych słów trzeba poczekać do czasu aż maluch ukończy 11-12 miesiąc życia. Gaworzą tylko dzieci słyszące. Gaworzenie polega na powtarzaniu zasłyszanych dźwięków. Dziecko próbuje naśladować mowę dorosłych i innych dzieci.

Gaworzenie rozpoczyna się w 6 miesiącu życia.

Co robić, gdy dziecko głuży?

Warto przysłuchać się głużeniu. Dziecko głuży, gdy jest spokojne i radosne. Można uwiecznić głużenie na nagraniu video. Można też nieco pogłużyć z dzieckiem.

Głużenie to jeden z etapów na drodze do nauki mowy. To, kiedy dziecko zacznie mówić, dużo zależy od jego osobistych cech. Rodzice nie są jednak bezradni. Mogą skutecznie wspomóc ten proces. Im częściej do dzieci będziemy mówić, im częściej dzieciom śpiewać, czytać, tym lepiej. Można mówić, co aktualnie robimy, bawić się w minki, akuku, zwracać uwagę na niemowlę i poświęcać dziecku dużo czasu. Poleca się naśladować odgłosy zabawek, zwierzątek, pokazywać dziecku różne przedmioty, nazywać je. Można zaaranżować teatrzyk, czy krótkie przedstawienie z pacynką. Specjaliści w rozwoju dzieci zalecają mówić do dzieci i zadawać pytania. Niech maluszek odpowiada, oczywiście swoim, niezrozumiałym językiem.

Zamiast prowadzić monolog, warto zaaranżować dialog. To wszystko procentuje!

Dziecko, które czuje się ważne, kochane i dostrzeżone szybciej się rozwija.

Czego nie robić?

Jednak uwaga. Nie warto przesadzać. Dziecko ma delikatny układ nerwowy, może szybko się znudzić, zmęczyć. Gdy odwraca główkę, płacze, jest rozdrażnione, to oczywisty sygnał, że nauka powinna się skończyć.

W procesie nauki mówienia nie wolno jednak naciskać, złościć się, czy czegoś przyspieszać. Każdy etap przyjdzie. I naprawdę nie ma znaczenia, czy miesiąc wcześniej, czy później. Ważne, żeby dziecko rozwijało się w swoim tempie.

Na świadome mama czy tata i tak przyjdzie nam poczekać do skończenia przez dziecko pierwszego roku życia.