Dlaczego warto znać termin owulacji?

Owulacja (jajeczkowanie) to moment, który występuje jeden raz w konkretnym cyklu miesiączkowym. Dochodzi do niej w chwili, kiedy z pęcherzyka Graafa uwalnia się dojrzała komórka jajowa, gotowa do zapłodnienia. Dzień owulacji to także moment, w którym istnieje szczególnie duże prawdopodobieństwo poczęcia dziecka. Znajomość swojego ciała pozwala więc nie tylko na zwiększenie swoich szans na zajście w ciążę, ale także na uniknięcie poczęcia, jeśli nie chcemy jeszcze mieć dzieci. W jaki sposób poznać, kiedy występuje u nas owulacja? Dlaczego warto znać termin owulacji?

Owulacja w cyklu miesiączkowym

Cykl miesiączkowy u zdrowej kobiety rozpoczyna się wraz z pierwszym dniem miesiączki. Krwawienie może trwać od 3 do nawet 10 dni oraz być zarówno obfite, jak i skąpe. Wszystkie te objawy są bowiem prawidłowe i są cechą indywidualną każdej z nas.

Po zakończeniu miesiączki stopniowo rośnie poziom estrogenów, które pobudzają błonę śluzową macicy do ponownego rozrostu. W jajnikach zaczynają dojrzewać pęcherzyki zawierające komórki jajowe. Po kilku dniach jeden z nich staje się wyraźnie większy od pozostałych. Około 14 dnia cyklu dojrzały pęcherzyk, zwany pęcherzykiem Graafa, pęka, uwalniając do jajowodu gotową do zapłodnienia komórkę jajową. Ten moment to właśnie owulacja.

Komórka jajowa rozpoczyna swoją wędrówkę przez jajowody oraz macicę. Jeśli napotka ona na swojej drodze zdrowe plemniki, z wysokim prawdopodobieństwem dojdzie do jej zapłodnienia, a jajeczko zagnieździ się w endometrium macicy. Komórka jajowa pozostaje zdolna do zapłodnienia przez kilka dni od wystąpienia owulacji. Jeśli w tym czasie nie dojdzie do zapłodnienia obumiera i następnie jest wydalana z organizmu kobiety. Wiąże się to także ze stopniowym spadkiem poziomu hormonów, progesteronu oraz estrogenów, których najniższy poziom po ok. 14 dniach jest sygnałem do usunięcia nadmiaru błony śluzowej. Jej złuszczanie się to kolejna miesiączka, po której cały cykl rozpoczyna się od początku.

Owulacja i jej najważniejsze objawy

Kobiety, które uważnie obserwują swoje ciało oraz dodatkowo prowadzą dzienniczek, są w stanie dokładnie określić dzień, w którym występuje u nich owulacja. Ten charakterystyczny moment można bowiem rozpoznać po temperaturze ciała (podczas owulacji jest ona nieznacznie podwyższona), po kolorze i konsystencji śluzu, a w niektórych przypadkach owulacja objawia się także nieznacznym bólem jajników lub podbrzusza oraz niewielkim plamieniem. Praktycznym sposobem na dokładne określenie dnia owulacji są także specjalne testy owulacyjne, które kupimy w każdej aptece.
Dwie podstawowe metody rozpoznawania owulacji:

Obserwacja śluzu

Owulacja w idealnym cyklu miesiączkowym przypada na 14 dzień liczony od pierwszego dnia cyklu, czyli rozpoczęcia miesiączki. Jej zapowiedzią jest zmiana konsystencji i wyglądu śluzu. Śluz zwiastujący zbliżającą się owulację ma bowiem biało-przezroczysty kolor, jest rozciągliwy, a jego wygląd porównywany jest do białka jajka kurzego. Śluz płodny, bo tak jest on powszechnie nazywany, występuje często także w tak dużych ilościach, że wiele kobiet musi w tych dniach nosić wkładki higieniczne. Regułą jest, że śluz ten stopniowo zanika na ok. 24 godziny po wystąpieniu owulacji. W dniu owulacji jest on nieco rzadszy i mniej rozciągliwy.

Mierzenie temperatury ciała

Owulacja oznacza także podwyższoną o ok. 0,5 stopnia Celsjusza temperaturę ciała. Aby to zaobserwować należy jednak przez co najmniej kilka cykli regularnie ją mierzyć i zapisywać wyniki pomiarów. Temperatura powinna być także mierzona zawsze o tej samej porze, najlepiej rano, jeszcze przed wstaniem z łóżka. Ważne jest także posiadanie odpowiednio dokładnego termometru (najlepiej dedykowanego temu celowi) oraz poprawne wykonywanie pomiarów. Należy mieć także na uwadze, że wiele czynników może zakłamywać pomiary. Na temperaturę naszego ciała mogą mieć bowiem wpływ infekcje, stres, zmiany klimatu i wiele innych. Dlatego tę metodę warto jest łączyć także z innymi lub dodatkowo wykonać test owulacyjny, który jest najlepszym potwierdzeniem wystąpienia owulacji.

Owulacja a naturalne metody planowania rodziny

Określenie dnia, w którym występuje u nas owulacja to jeden z najważniejszych elementów w metodach świadomego planowania rodziny. Dzięki jego znajomości możemy bowiem precyzyjnie zaplanować moment poczęcia dziecka. Ta wiedza zwiększa także nasze szanse na zajście w ciążę w dogodnym dla nas momencie.

Znajomość dnia owulacji wiele kobiet wykorzystuje także jako naturalną metodę antykoncepcji. Jednak nie należy bazować jedynie na wyliczeniach kalendarzowych, ale stosować metodę pomiaru temperatury i obserwacji śluzu. Połączenie ich wszystkich zmniejsza ryzyko pomyłki.