Dziecko i bóle kręgosłupa – co oznacza ból kręgosłupa u dziecka

Ból kręgosłupa oraz pleców kojarzy się nam zazwyczaj z osobami starszymi. W rzeczywistości jednak cierpią na niego również dzieci (według niektórych badań odsetek maluchów, które doświadczają tego objawu chociaż raz w roku, sięga aż 50 procent), co staje się współcześnie coraz większym problemem. Zatem, jakie są najczęstsze przyczyny bólów kręgosłupa w populacji pediatrycznej i jak powinni postępować rodzice w przypadku ich wystąpienia u swojej pociechy?

Przyczyny bólów kręgosłupa u dzieci

Ból kręgosłupa, a mówiąc szerzej ból pleców może mieć cały szereg przyczyn, które w dużym stopniu zależą od wieku dziecka oraz jego stylu życia. Spośród nich można wymienić między innymi:

• Wady postawy – zarówno wrodzone (na przykład utrwalona skolioza, czyli boczne skrzywienie kręgosłupa), jak i nabyte (na przykład nadmierne pogłębienie kifozy piersiowej – plecy okrągłe – w wyniku garbienia się i zbyt długiego przesiadywania przed komputerem).
• Urazy – dzieci ze względu na swoją ruchliwość dosyć często mogą doznawać różnorakich urazów skutkujących bólem kręgosłupa. Najczęściej są to niegroźne naciągnięcia mięśniowe, ale w części przypadków mogą to być również o wiele groźniejsze w skutkach uszkodzenia aparatu kostno-więzadłowego kręgosłupa.
• Przeciążenie pleców – kolejna z częstych przyczyn bólów kręgosłupa u dzieci, zwłaszcza uczęszczających do szkoły. U jej podłoża leży zazwyczaj zbyt ciężki plecak (masa tornistra nie powinna nigdy przekraczać 15-procent masy ciała dziecka) lub zbyt długie przybywanie w niewygodnej, nieodpowiedniej dla kręgosłupa pozycji (na przykład długotrwałe siedzenie przy komputerze, czy też szkolnym biurku).
• Wrodzone lub nabyte nieprawidłowości aparatu kostno-więzadłowego kręgosłupa – na przykład kręgoszczelina (nieprawidłowe połączenie pomiędzy elementami kręgów, które skutkuje przewlekłym bólem nasilającym się zwłaszcza przy prostowaniu grzbietu), kręgozmyk (przesunięcie kręgów względem siebie, które objawia się stałym, powoli narastającym bólem kręgosłupa, a w części przypadków również objawami neurologicznymi), czy też zapalenie krążka międzykręgowego (objawia się zazwyczaj silnym bólem, tkliwością na wysokości zajętego chorobą krążka oraz odmawianiem przez dziecko stania i chodzenia).
• Guzy uciskające na kręgosłup – w 80-procentach są to zmiany łagodne (na przykład torbiele, naczyniaki). Oprócz przewlekłego bólu dają również objawy neurologiczne będące wynikiem ucisku na rdzeń kręgowy oraz odchodzące od niego nerwy.
• Choroby układowe – między innymi ZZSK (zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa), czy też MIZS (młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów). Choroby te mają bardzo bogatą symptomatologię, a ich początek jest zazwyczaj związany z zapaleniem stawów obwodowych (stawy kolanowe, skokowe, czy też nadgarstkowe). Objawy ze strony kręgosłupa dołączają się dopiero w miarę trwania choroby.
• Choroby narządów jamy brzusznej – bóle kręgosłupa mogą mieć charakter wtórny i być wynikiem procesu chorobowego toczącego się w nerkach (na przykład odmieniczkowe zapalenie nerek), czy też jajnikach. U dziewcząt objaw ten może być jednym z symptomów towarzyszących miesiączce.

Jak postępować z dzieckiem, u którego występują bóle kręgosłupa?

Ból kręgosłupa u dziecka jest zawsze objawem niepokojącym. Szczególnie dotyczy to sytuacji, gdy:

• Ból jest bardzo silny i nie ustępuje po dostępnych bez recepty lekach przeciwbólowych.
• Ból występuje u maluchów, które nie ukończyły jeszcze 4 roku życia.
• Ból trwa w sposób nieprzerwany przez ponad miesiąc.
• Ból dotyczy szyjnego odcinka kręgosłupa.
• Bólowi towarzyszą objawy neurologiczne (na przykład osłabienie siły mięśniowej, czy też zaburzenia czucia w którejś z kończyn).
• Bólowi towarzyszą objawy ogólne lub objawy ze strony inny narządów (na przykład gorączka, złe samopoczucie, osłabienie, czy też zapalenie stawów obwodowych).
• Ból wybudza dziecko ze snu.

W tych przypadkach bezwzględnie wymagana jest pilna wizyta u lekarza, który zadecyduje o dalszym postępowaniu. W pozostałych natomiast należy dziecko odciążyć, zadbać jego aktywność fizyczną i umówić się na planową wizytę do swojego pediatry.

Podsumowując, ból kręgosłupa i pleców u dzieci jest zawsze objawem niepokojącym i skłaniającym do mniej lub bardziej pilnej wizyty u lekarza pediatry oraz zadbania o prawidłową postawę ciała i aktywność fizyczną swojej pociechy.