Najważniejsze badania w pierwszym trymestrze ciąży

Ciąża to szczególny czas w życiu kobiety mającej wkrótce zostać mamą. Czas ten, oprócz radosnego oczekiwania na pojawienie się nowego członka rodziny, jest także wypełniony przygotowaniami oraz wizytami lekarskimi i badaniami. Badania, czy to laboratoryjne, czy podczas wizyty u specjalisty, są niezbędne do oceny prawidłowego rozwoju płodu oraz stanu organizmu matki. Największe znaczenie w rozwoju ciąży ma okres I trymestru – to czas, kiedy rozpoczyna się proces organogenezy, czyli formowanie się z poszczególnych listków zarodkowych tkanek i narządów rozwijającego się zarodka. Warto więc dowiedzieć się, jakie badania w pierwszym trymestrze ciąży należy wykonać, tak aby mieć pewność, że dziecko ma się dobrze i rozwija prawidłowo. Zapraszamy do lektury artykułu, w którym omówimy wszystkie niezbędne badania czekające w tym czasie przyszłą mamę.

Potwierdzenie ciąży

Chociaż czasem zdarza się tak, że ciąża jest dla kobiety zaskoczeniem i dowiaduje się o niej dopiero u lekarza lub w innej niestandardowej sytuacji, przyszłe mamy zwykle dowiadują się o ciąży poprzez wykonanie testu ciążowego w domu. Jest to szybki i tani sposób, jednak czasem zawodny, dlatego jeśli mamy wątpliwości, warto wykonać w najbliższej przychodni test potwierdzający. Polega on na dokładniejszym niż w teście aptecznym oznaczeniu jakościowym lub ilościowym w próbce pobranej krwi hCG czyli gonadotropiny kosmówkowej – hormonu produkowanego przez zarodek. Dodatni wynik tego testu jest dla kobiety znakiem, że najwyższy czas umówić się na pierwszą wizytę do lekarza ginekologa.

Pierwsza wizyta u ginekologa a badania w pierwszym trymestrze ciąży

Po potwierdzeniu ciąży należy zapisać się do ginekologa i umówić na pierwszą wizytę, najlepiej między 6-8 tygodniach od ostatniej miesiączki.

Pierwsza wizyta z reguły trwa dość długo, gdyż lekarz musi zebrać dokładny wywiad, przeprowadzić badanie i poinformować pacjentkę o szczególnych zaleceniach. Po zebraniu wywiadu, konieczne będą pomiary wzrostu i masy ciała, a także ciśnienia krwi. Potem lekarz przejdzie do wykonania badania we wzierniku wraz z oceną pH wydzieliny pochwowej i pobraniem materiału do badania cytologicznego, a następnie wykona badanie wewnętrzne i badanie piersi. Kolejnym krokiem jest wykonanie badania USG – w tym okresie zarodek jest już widoczny, dzięki czemu lekarz może określić ilość zarodków (ciąża pojedyncza lub mnoga) oraz to czy jest właściwie umiejscowiona oraz czy rozwija się prawidłowo. Następnie przejdzie do oceny ryzyka ciążowego na podstawie zebranego wywiadu i wykonanych badań, oraz zaleci właściwą suplementację i poinformuje przyszłą mamę o konieczności prowadzenia zdrowego stylu życia. Lekarz wyda również skierowania na badania laboratoryjne takie jak:

• Oznaczenie grupy krwi i czynnika Rh,
• Oznaczenie przeciwciał odpornościowych,
• Morfologia krwi,
• Badanie ogólne moczu,
• Badanie stężenia glukozy na czczo,
• Oznaczenie TSH i przeciwciał anty-TPO,
• Badanie VDRL (w kierunku kiły).
• Ginekolog zleca również wykonanie konsultacji stomatologicznej oraz badań w kierunku HIV, HCV, toksoplazmozy (przeciwciała IgG i IgM) oraz różyczki. Wyniki wszystkich powyższych badań odnotowywane są podczas kolejnej wizyty w założonej przez lekarza karcie ciąży.

Co jeszcze czeka przyszłą mamę w I trymestrze?

Na kolejną wizytę u ginekologa przyszła mama powinna zabrać swoją kartę ciąży oraz wszystkie wydane jej wyniki zleconych badań. Powinna ona odbyć się pomiędzy 11, a 14 tygodniem ciąży. W trakcie tej wizyty lekarz ponawia pomiar ciśnienia krwi oraz masy ciała, a także uzupełnia wcześniej przeprowadzony z pacjentką wywiad. Następnie wykonuje badanie we wzierniku z oceną pH wydzieliny pochwowej oraz badanie wewnętrzne. Pacjentka ponownie dostaje skierowanie na badanie ogólne moczu oraz w razie konieczności także na inne badania. Obowiązkowym punktem wizyty jest wykonanie badania USG, podczas którego ginekolog ocenia stan i stopień rozwoju dziecka. Wtedy też mogą być przeprowadzone pierwsze badania przesiewowe (tzw. Test podwójny) w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie takich jak np. zespół Downa, zespół Edwardsa czy wady cewy nerwowej. Nie jest to jednak badanie obowiązkowe i wykonywane jest ono na życzenie pacjentki odpłatnie.

I trymestr ciąży jest niezwykłym czasem. Kobieta dowiaduje się, że zostanie mamą – jej ciało zaczyna powoli przygotowywać się na ten moment, a ona sama zaczyna powoli zastanawiać się nad pierwszymi zakupami dla swojego dziecka. Choć jest to z pewnością czas pełen radości i ekscytacji, należy pamiętać, że najważniejsze jest przede wszystkim zdrowie, zarówno matki, jak i dziecka. Dlatego też konieczne jest przeprowadzenie opisanych przez nas badań, gdyż dzięki nim można sprawdzić, czy wszystko postępuje prawidłowo, a przyszła mama w spokoju może zająć się przygotowaniami do zbliżającego się powiększenia rodziny.