Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – jak rozpoznać i jak leczyć?

Atopowe zapalenie skóry u niemowląt to coraz częstsza dolegliwość. Z roku na rok liczba dzieci dotkniętych atopią wzrasta. Szacuje się, że w ostatnich 9 latach liczba chorych podwoiła się. Obecnie na atopowe zapalenie skóry cierpi co piąte dziecko, a problemy ze skórą (niekoniecznie atopowe) ma co drugie niemowlę.

Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – co to za choroba?

Atopowe zapalenie skóry to jedno z najpopularniejszych schorzeń skóry. Jego występowanie uwarunkowane jest genetycznymi problemami z funkcjonowaniem układu odporności. Niemowlę mające problemy z atopią może z czasem cierpieć na astmę, nieżyt nosa, zapalenie spojówek.

AZS to niezakaźna (nie można się nią zarazić), przewlekła, nawracająca choroba, w której występują okresy remisji i nawrotów. Dotąd nie została poznana w pełni przyczyna choroby.  Znane są czynniki prowokujące zmiany na skórze. Są to najczęściej: alergeny (często trudne do zidentyfikowania), substancje drażniące (np. materiały), roztocza, hormony, a także predyspozycje genetyczne (nie oznacza to, że dziecko rodziców niemających problemy z atopią jest wolne od choroby. Objawy AZS mogą się pojawić również u niego). Powstawaniu zmian sprzyja suchość skóry i skłonność do podrażnień.

Kiedy pierwsze objawy AZS?

Atopowe zapalenie skóry w 60% przypadków rozwija się już u niemowląt, czyli w pierwszym roku życia. Pierwsze objawy mogą być widoczne już w pierwszych tygodniach życia. Przebieg i nasilenie choroby ma bardzo indywidualny charakter.

Najczęściej najbardziej dotkliwe objawy AZS zanikają jeszcze w dzieciństwie, najpóźniej w okresie dojrzewania. Jednak skłonność do zmian skórnych i wrażliwość skóry obserwuje się przez całe życie. U wielu osób atopia po prostu zmienia charakter, przechodzi w astmę czy katar sienny.

Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – jak wygląda?

Atopowe zapalenie skóry u niemowlaka zazwyczaj dotyczy skóry twarzy (szczególnie policzków) oraz szyi. Skóra w tym miejscu jest czerwona, sucha, łuszcząca i podrażniona. Może swędzieć, co sprzyja drapaniu i pogarszaniu jej kondycji. Z czasem zmiany mogą rozprzestrzeniać się na zgięcia kończyn. W najcięższych przypadkach dotyczą całego ciała.

Objawy AZS:

• zaczerwienienie skóry,
• suchość skóry,
• łuszczenie,
• świąd,
• wysięki,
• plamy, pęcherze z przezroczystym płynem,
• zaostrzenie zmian po przeżytych emocjach,
• swędzenie skóry po spoceniu,
• wrażliwość skóry na bodźce zewnętrzne, np. materiały,
• biały dermografizm – możliwość „rysowania” po skórze, na skórze zostają białe ślady.

Co zrobić, gdy na skórze dziecka pojawią się zmiany?

Gdy zaobserwujesz zmiany skórne u dziecka, koniecznie skonsultuj się z pediatrą. Najprawdopodobniej konieczna będzie wizyta u dermatologa.

Bardzo ważne, by problemu nie ignorować, zaniedbany może prowadzić do wielu przykrych konsekwencji. Wczesne ustalenie czynników uczulających pozwala ich unikać i w wielu przypadkach znacząco poprawić wygląd skóry.

W leczeniu AZS wskazana jest systematyczność i cierpliwość. Skóra dziecka powinna być prawidłowo pielęgnowana, nawet w okresach remisji, kiedy nie widać na niej żadnych zmian. Przede wszystkim należy zadbać o nawilżanie i natłuszczanie naskórka przy użyciu specjalistycznych preparatów – emolientów. Wskazana jest aplikacja minimum dwa razy dziennie, a optymalnie trzy-cztery kremów czy balsamów. Dziecko należy również myć w płynach przystosowanych do potrzeb skóry atopowej. Kąpiel powinna być krótka (uwaga na gorącą wodę – może działać drażniąco), skórę dziecka po kąpieli lekko wycieramy, nie trzemy, jedynie przykładamy ręcznik, czekając aż wchłonie wodę.

Przeczytaj o 8 błędach w pielęgnacji skóry z AZS.

W przypadku poważniejszych zmian konieczne staje się stosowanie preparatów przeciwzapalnych, czyli popularnych sterydów. Niestety środki te oprócz błyskawicznego działania, mają wiele skutków ubocznych, dlatego należy stosować je pod ścisłą kontrolą lekarza, przez maksymalnie kilka dni, po których należy zrobić dwutygodniową przerwę.

W cięższych przypadkach AZS zaleca się leczenie światłem, czyli fototerapię.