Anoreksja u nastolatków

Anoreksja jest jedną z najczęściej występujących w społeczeństwie chorób związanych z zaburzeniami odżywiania. Chociaż może dotyczyć każdego bez względu na wiek to jednak statystycznie z problemem borykają się głównie nastolatkowie. Jadłowstręt psychiczny zazwyczaj spowodowany jest skrajnym kultem bardzo szczupłej sylwetki i niekontrolowaną potrzebą dorównania współczesnym standardom. Zaburzenia odżywiania są niezwykle niebezpieczne dla zdrowia rozwijającego się organizmu, a w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić nawet do śmieci. Po czym poznać, że nastolatek choruje na anoreksję i jak pomóc mu w walce z tą dolegliwością? Jak wygląda anoreksja u nastolatków?

Anoreksja u nastolatków – skąd się bierze?

Anoreksja, czyli jadłowstręt psychiczny jest formą zaburzeń odżywiania. Polega głównie na świadomym głodzeniu się spowodowanym nadmiernym lękiem przed przybraniem na wadze, otyłością i nierealistycznym postrzeganiem własnego ciała. Długotrwałe odmawianie organizmowi przyjmowania podstawowych składników odżywczych szybko doprowadza do jego stopniowego wyniszczenia, co ma negatywny wpływ na ogólny stan zdrowia nastolatka. Chociaż bezpośrednia przyczyna rozwoju anoreksji nie została jeszcze poznana to specjaliści przyjmują, że jej występowanie jest wynikiem połączenia kilku istotnych czynników:

•  psychologicznych – zaniżonej samooceny dziecka, niedowartościowania, nadwrażliwości na krytykę;
• środowiskowych – chęci dążenia do szczupłej czy idealnej sylwetki wywołanej presją otoczenia, mediów społecznościowych bądź standardów kulturalnych;
• biologicznych – w niektórych przypadkach anoreksja może być związana ze skłonnością do dziedziczenia określonych cech charakteru, np. nadwrażliwości.

Anoreksji bardzo często towarzyszą też inne choroby na tle psychicznym, w tym depresja, nerwica czy bezsenność.

Jakie są objawy anoreksji u nastolatka?

Początkowe objawy anoreksji u nastolatka mogą być dosyć trudne do rozpoznania. Konieczna okaże się więc pilna obserwacja pociechy i nieignorowanie wszelkich istniejących zaburzeń. Wśród najczęstszych oznak mogących świadczyć o wystąpieniu anoreksji u małoletniego wymienia się:

• gwałtowną utratę wagi;
• regularne odmawianie jedzenia;
• bardzo częste ważenie się (nawet po kilka razy dziennie);
• huśtawki nastrojów;
• obsesyjne liczenie kalorii;
• ogólne zmęczenie, apatię i wyczerpanie;
• omdlenia;
• bezsenność;
•  obsesję na punkcie jedzenia;
•  zachowania obsesyjno-kompulsywne;
•  roztrój żołądka, stany zapalne jelit;
•  zaburzenia pracy serca;
• wycofanie społeczne;
•  nieregularne miesiączki u dziewczynek.

Niektóre z tych symptomów mogą jednak wskazywać na inne zaburzenia odżywiania bądź depresję. W celu postawienia prawidłowej diagnozy niezbędna okaże się wizyta u lekarza.

Jak pomóc dziecku z anoreksją?

Nastolatkowie borykający się z anoreksją wymagają natychmiastowego leczenia. Bardzo często kuracja obejmuje zarówno przyjmowanie leków, jak i terapię rodzinną, psychoterapię oraz konsultacje dietetyczne. Kompleksowy plan działania powinien być dobierany indywidualnie na podstawie występujących problemów psychicznych. Celem leczenia zaburzeń odżywiania jest dążenie do znormalizowania masy ciała oraz poprawy stanu odżywiania, wyeliminowanie efektów niedożywienia, a także zmiana nastawień nastolatka do jedzenia i postrzegania własnego ciała. Ogromną rolę w leczeniu anoreksji pełni również wsparcie rodziny czy najbliższych.

Rodzice powinni spróbować zrozumieć sytuację dziecka i aktywnie pomóc mu zadbać o zdrowie psychiczne. Z pewnością nie wolno oceniać nastolatka, ani tym bardziej krytykować go lub ganić, co mogłoby jeszcze dodatkowo pogorszyć problem.

Warto też podjąć terapię rodzinną, na której można nauczyć się jak być oparciem dla dorastających pociech i w jaki sposób budować wzajemne relacje oparte na bliskości, zaufaniu oraz poczuciu bezpieczeństwa.

Anoreksja to bardzo poważna choroba, której zdecydowanie nie wolno bagatelizować. Na dalszym etapie rozwoju może bowiem doprowadzić do ogromnego wycieńczenia organizmu, a nawet śmierci. Po rozpoznaniu niepokojących objawów u nastolatka koniecznie trzeba rozpocząć właściwe leczenie i zadbać o zapewnienie dziecku odpowiedniego wsparcia, co powinno powoli pomóc mu powrócić na
właściwe tory.

Bibliografia

• Józefik B., Relacje rodzinne w anoreksji i bulimii psychicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
• Namysłowska I., Paszkiewicz E., Siewierska A., Gdy odchudzanie jest chorobą. Anoreksja i bulimia, Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2000.
• Sommer H., Anoreksja nastolatek w świetle badań – droga do sukcesu czy akt powolnej autodestrukcji, Lubelski rocznik pedagogiczny t. XXXV, z. 1, 2016.