Alergia na mleko u niemowlaka daje różne objawy. Poznaj je!

Jedną z najczęściej występujących alergii u dzieci w pierwszych czterech miesiąca życia jest alergia pokarmowa, szczególnie na białko mleko krowiego, która dotyczy 2-5% dzieci. W ostatnich latach obserwuje się jednak wzrost częstości występowania tego schorzenia, dlatego warto poznać objawy i podstawowe zasady diety eliminacyjnej.

Zgodnie ze statystykami, w Polsce alergia na białko mleka krowiego (ang. CMA – Cow’s Milk Allergy) występuje u 2,7% niemowląt karmionych sztucznie i u 1,8% karmionych naturalnie. Niestety częstotliwość występowania alergii zwiększyła się aż dwukrotnie w ciągu ostatnich 10 lat, a problemem jest brak jednej, konkretnej listy przyczyn, ponieważ te ciągle się zmieniają. Na szczęście w 80% przypadków uczulenie na białko mleka ustępuje w ciągu pierwszych 2 lat życia, pod warunkiem całkowitego wyeliminowania z diety produktów z krowiego mleka.

Białko mleka krowiego

Krowie mleko zawiera ponad 30 białek. Spośród nich to alergie najczęściej powoduje kazeina, rzadziej białka serwatkowe. Alergii na mleko krowie nie należy mylić z nietolerancją laktozy, która wywołana jest nie przez białka, a przez cukier mleczny. Alergia na mleko w dużej mierze zależy od wieku – wraz z rozwojem dziecka objawy zwykle ulegają zmniejszeniu, a często nawet całkowicie ustępują. W ich miejsce mogą pojawić się jednak inne alergie , np. na pyłki drzew, traw i chwastów.

Alergia najczęściej dotyka niemowląt, ponieważ im młodsze dziecko, tym większa przepuszczalność ścian jego jelita i większe ryzyko uczulenia na obce gatunkowo białka. Do reakcji alergicznej dochodzi, ponieważ układ immunologiczny białka mleka krowiego rozpoznaje błędnie jako szkodliwe, przez co uruchamia się proces mający na celu ich wyeliminowanie i, dzięki temu, ochronę organizmu.

Objawy alergii na mleko

Objawy alergii mogą wystąpić już w pierwszych tygodniach życia dziecka, szczególnie u dzieci karmionych butelką. Nie znaczy to, że te karmione piersią nie są na alergię narażone – alergeny pokarmowe mogą przedostawać się do mleka matki. Większe prawdopodobieństwo zachorowania na alergię mają dzieci, których  rodzic lub rodzice są alergikami.

Uczulenie na mleko daje różne objawy, do najczęstszych zalicza się dolegliwości ze strony układu pokarmowego jak wzdęcia, wymioty i biegunki, a także kolki brzuszne. Objawem może być również ulewanie (refluks żołądkowo-jelitowy) oraz zahamowanie przyrostu masy ciała. Jednak najczęściej z uczuleniem na białko mleka krowiego kojarzone są zmiany rumieniowe, głównie w okolicy policzków. U starszych dzieci może występować atopowe zapalenie skóry (AZS), a u młodszych wypryski (egzema), najczęściej w okolicy zgięcia łokcia, kolana i na dłoniach. O alergii może świadczyć również uporczywy katar, częste zapalenie ucha oraz nawracające zapalenie oskrzeli. Na stronie www.zdrowystartwprzyszlosc.pl można zapoznać się z pełną listą objawów.

Aby się upewnić, że wymienione wyżej problemy wynikają właśnie z uczulenia na mleko krowie, należy skonsultować się z pediatrą, który zleci odpowiednie badania, jak na przykład pobranie krwi dziecka pod kątem oceny występowania swoistych przeciwciał IgE przeciwko białkom mleka krowiego.

Dieta bezmleczna – co podawać dziecku?

Dieta eliminacyjna nie jest wyrokiem. Jak zostało wspomniane, dziecko może wyrosnąć z alergii pokarmowej pod warunkiem całkowitego wyeliminowania produktów zawierających mleko – dotyczy to zarówno mamy karmiącej, jak i dziecka. Oznacza to, że dziecku nie należy podawać samego mleka, ale też jego przetworów, jak kefir, jogurt, twaróg, masło. Należy wykluczyć również wszystkie produkty, w których składzie jest mleko, co oznacza konieczność sprawdzania składu pieczywa, ciastek, czekolad, cukierków, a także kiełbas i wędlin.

Wraz z eliminacją mleka występuje konieczność wzbogacenia diety dziecka o wapń. Takie produkty jak nasiona roślin strączkowych (soja, fasola), migdały, orzechy (laskowe, pistacjowe) suszone owoce (figi, morele), nać pietruszki czy jarmuż powinny zagościć na dobre w menu. Warto również skonsultować z lekarzem rozpoczęcie suplementacji wapnia. Jeśli dziecko nie jest karmione  piersią powinno otrzymywać preparat mlekozastępczy zawierający hydrolizat białek mleka – białka serwatkowe i kazeina z mleka krowiego obecne w takim produkcie poddane zostały wcześniej procesowi hydrolizy – łańcuchy białek pocięto na krótsze fragmenty, a nawet pojedyncze aminokwasy, które rzadko powodują alergie. Przy ciężkiej alergii, która może doprowadzić do stanu niedożywienia i szybkiej utraty masy ciała, dziecku podaje się mieszanki zawierające wyłącznie aminokwasy. Dobór odpowiedniego produktu jest indywidualny i nie można eksperymentować na własną rękę – należy bezwzględnie skorzystać z pomocy lekarza.

W ułożeniu diety pomoże specjalista lub dietetyk, z którym rodzice ustalą jadłospis dziecka i listę produktów zakazanych. Warto również skorzystać z doświadczenia innych mam – z pomocą przychodzą media społecznościowe oraz grupy dyskusyjne. Taka pomoc jest nieoceniona.

Alergia na mleko u niemowlaka to poważna sprawa, która dotyka nie tylko malucha i jego rodziców. Zmiany w podejściu muszą dokonać się także w najbliższym otoczeniu, które trzeba poinformować o alergii, a także edukować, co się z nią wiąże. Dzięki temu babcia lub ciocia unikną pokusy, by podać dziecku zakazany produkt. Starsze dziecko warto też nauczyć odmawiania. Zmiany żywieniowe zawsze wymagają sporej dawki cierpliwości, jednak gdy chodzi o zdrowie najmłodszej pociechy, trzeba być stanowczym.